Wie wil je zijn? Een wereldburger, opgenomen in een mondiaal netwerk van BlackBerry s en trans-Atlantische vluchten? Of ga je op zoek naar waar je vandaan komt, naar het landschap van je voorouders?In Onredelijkheid onderzoekt Bas Heijne de nieuwe behoefte aan identiteit die Nederland in zijn greep houdt. De grote verwachtingen van na de Tweede Wereldoorlog het verenigd Europa, de multiculturele samenleving en de ontkerkelijking staan plotseling fel ter discussie. De verlichte idealen van eenwording en universalisme hebben plaatsgemaakt voor een verlangen naar eigenheid en een kleine gemeenschap. Vaak staan de partijen gelovigen en ongelovigen, kosmopolieten en nationalisten lijnrecht tegenover elkaar. Wat is er gebeurd? In een heldere en persoonlijke stijl ontleedt Heijne de grote omslag die in Nederland en elders heeft plaatsgevonden. Origineel en onbevangen pleit Heijne voor een nieuwe, zinvolle houding tegenover de grote wereld, die van alle kanten op ons af komt. Onredelijkheid is een essay op het scherpst van de snede.
Bastiaan Johan (Bas) Heijne (Nijmegen, 9 januari 1960) is een Nederlandse schrijver, vertaler en interviewer.
Heijne groeide op in Zwanenburg en ging naar de middelbare school in Badhoevedorp. Hij studeerde Engelse taal- en letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam.
In 1983 debuteerde hij als schrijver met de roman Laatste woorden. Hij schreef tussen 1984 en 1992 reisverhalen voor het tijdschrift De Tijd. Een deel van deze verhalen werd later gebundeld in Vreemde reis.
Zijn tweede roman, Suez, verscheen in 1992. Heijne is sinds 1991 als essayist verbonden aan NRC Handelsblad, voor welke krant hij sinds 2001 ook iedere week een column verzorgt. Zijn essaybundel De wijde wereld werd genomineerd voor de AKO Literatuurprijs.
Hij heeft werk vertaald van Evelyn Waugh, E.M. Forster en Joseph Conrad. In 2003 heeft hij het toneelstuk Van Gogh geschreven dat werd gespeeld door ZT Hollandia. In 2005 sprak Heijne de jaarlijkse Mosse-lezing uit en ontving hij de Henriette Roland Holst-prijs voor Hollandse toestanden, een verzameling columns die hij voor NRC Handelsblad schreef. In 2008 presenteerde Heijne het televisieprogramma Zomergasten van de VPRO.
In 2013 hield Heijne de Huizingalezing De betovering van de wereld over Louis Couperus. In datzelfde jaar verscheen ook een documentaire over Couperus naar een door Heijne geschreven scenario. Eerder had hij al het essay Het gezicht van Louis Couperus (1996) gepubliceerd. In 2014 werd zijn essay Angst en schoonheid. Louis Couperus, de mystiek der zichtbare dingen bekroond met de tweejaarlijkse J. Greshoff-prijs.
In december 2016 werd Heijne de P.C. Hooft-prijs 2017 toegekend, voor zijn beschouwend proza. De prijs is hem uitgereikt op 18 mei 2017. De jury roemt hem als een "een schrijver met een bijzondere positie als columnist en essayist, die over een enorme verscheidenheid aan actuele onderwerpen en kwesties schrijft. [...] Zijn werk geeft een vernieuwende impuls aan wat literatuur in maatschappelijke zin betekenen kan. [...] Vooral de vorm waarin hij dat doet is bijzonder: hij schrijft als een denker én denkt als een lezer."
Dit essay heeft 10 jaar later nog geen millimeter aan relevantie ingeboet. Ongelooflijk. Tien jaar geleden hadden we nog geen smartphone en social media, maar die hebben de in het boek beschreven identiteitscrisis alleen maar versterkt en in hun 'bubbel' duidelijker zichtbaar gemaakt. De laatste ster is prachtige zinnen en de humor en zelfspot van Bas Heijne, van wie ik denkelijk alles moet lezen.
Bas Heijne onderzoekt de nieuwe behoefte aan identiteit die Nederland in zijn greep houdt. Waarom is er zo'n heftige reactie gaande tegen de oude idealen van eenwording en vermenging? Deze vraagt beantwoordt Heijne in zijn essay. In een zeer heldere en persoonlijke stijl vertelt Heijne over de grote omslag die in Nederland en elders heeft plaatsgevonden. Hij pleit uiteindelijk voor een nieuwe, zinvolle houding tegenover de wereld.