Diogenes: Leven en denken van een autonome geest

by Inger N.I. Kuin

De filosoof Diogenes werd bij leven bewonderd Žn verguisd. Hij werd geboren in de vijfde eeuw voor Christus aan de Zwarte Zeekust, in hedendaags Turkije, en kwam als banneling in Athene terecht en later in Korinthe. Zijn aanpak was even onorthodox als zijn idee‘n. Diogenes gaf geen les, schreef geen traktaten en ging niet uitgebreid in debat met collegaÕ hij belichaamde zijn visie van eenvoud en autonomie door in een aardewerken pot op het marktplein te leven, beschikbaar voor vragen en zichtbaar voor wie van hem wilde leren. Grootheden als Plato en de Macedonische koning Alexander (Alexander de Grote) waren onder de indruk van Diogenes, maar hij niet van hen. Na zijn dood hadden DiogenesÕ idee‘n grote invloed op het stocisme Ð zijn volgeling Crates was de leraar van Zeno Ð het epicurisme en zelfs op de vroege christenen. Vandaag de dag staat Diogenes vooral bekend als de gekke filosoof, de man die Ôde HondÕ werd genoemd en die in het openbaar zijn behoeften deed. Deze filosofische biografie legt de radicale, scherpe geest achter die clichŽs bloot.

Genres: Philosophy

213 pages, Kindle Edition

First published January 1, 2022

About the author

Inger N.I. Kuin is onderzoeker en docent Oude Geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze promoveerde in New York op een proefschrift over religie en humor in de oudheid en studeerde in Amsterdam filosofie en journalistiek. Als journalist schreef ze onder meer voor NRC Handelsblad.

Reviews

[Steven · Rating 3 out of 5]

Diogenes spreekt vandaag de dag nog steeds tot de fascinatie: een man die weigerde zich te conformeren aan de geschreven en ongeschreven regels van zijn tijd, en die er bovendien prat op ging te leven zonder schaamte, zoals een hond. In de gepolariseerde en normatieve samenleving van vandaag, waarin er steeds minder ruimte lijkt te zijn om af te wijken van de norm, is het goed om een dwarsdenker als Diogenes eens onder de loep te nemen.

Helaas is dit boekje te weinig toegespitst op het leven en de ideeën van Diogenes zelf. Diogenes is weliswaar het uitgangspunt van dit boek, maar Kuin lijkt hem eerder als een kapstok te gebruiken om uit te wijden over Diogenes' tijdsgenoten, opvolgers, en tegenstanders. Dat is ook interessant, maar ik hoopte meer te lezen over Diogenes zelf - ook al is er natuurlijk weinig dat wij écht zeker weten over hem. Misschien ligt dit ook wat aan de opbouw van het boek. In plaats van de wat vrije, thematische structuur, had ik gehoopt op een toch iets meer gestructureerdere opzet, zoals bv. eerst een overzicht van de bronnen die we hebben, dan de historische context, filosofische context, zijn nachleben in de filosofie, de kunst, en in het collectieve geheugen, enz.

Het hoofdstuk over Diogenes en slavernij, om een voorbeeld te nemen, is eigenlijk niet goed mogelijk op basis van de enkele testimonia van Diogenes over dit onderwerp. Daarom kan er niet echt een sterk argument gemaakt worden voor Diogenes' positie, waardoor de uitgebreide vergelijking met andere filosofen zoals Plato, Aristoteles, en Epictetus wat in het water valt. Naast het feit dat veel bronnen apocrief zijn, wordt Diogenes hierin ook meer geroemd om zijn karakter dan om zijn argumenten. Natuurlijk vertelt dit ons ook wat over hem, want zijn karakter is een manifestatie van zijn filosofie, maar daardoor blijft een steekhoudende, inhoudelijke vergelijking tussen de filosofen uit.

Voor een overzicht van Diogenes' anekdotes en testimonia is Diogenes the Cynic: Sayings and Anecdotes, with Other Popular Moralists van Robin Hard misschien meer geschikt.

[Gust P · Rating 3 out of 5]

3,5*

[Mart · Rating 3 out of 5]

Als je een biografie van Diogenes verwacht, dan is dit het (een soort van). Ik denk dat er werken zijn die directer over Diogenes zijn leven praten en niets anders. Hier is het niet een strakke lijn. MAAR: dit geeft veel en veel meer context. Het gaat vaak over andere filosofen in zijn tijd, en wat moderne filosofen nu met Diogenes doen.
Je hoeft niet veel te weten van antieke filosofie voordat je dit leest, alles wat nodig is wordt goed uitgelegd.
Top als je meer te weten wil komen over antieke (Griekse) filosofie en een levenskunst die onderbelicht wordt.