عرف و عادت در عشایر فارس

by محمد بهمن‌بیگی

First published January 1, 1324

About the author

Mohammad Bahman Beygi

Reviews

[Diyako · Rating 4 out of 5]

آقای بهمن بیگی در این کتاب به بررسی و واکاوی عرف و عادتهای عشایر فارس از نظر حقوق مدنی،کیفر ی، آیین دادرسی، سیاسی و اداری و شرایط اجتماعی می پردازد.
کتاب به خوبی بیان میدارد که حتی بدوی ترین و غیر متمدنترین جوامع نیز دارای ساختارهای سیاسی و حقوقی و اجتماعی هستند ، ساختارهای قدرمتندی که به مرور زمان و اقتضای زندگیشان به وجود آمده‌اند، و تمام شئون اجتماعی و فردی را تحت لوای خود قرار میدهند .
در سراسر زندگی عشایر نه تنها اثری از حقوق زن مشاهده نمیکنیم، بلکه به زن همچون مایملک نگریسته میشود که میتوان همچون اموال دیگر مورد تصاحب و معامله قرار گیرد.
کودک همسری به وفور دیده میشود ، کودکانی که بعضاً در سنین 2 یا 3 سالگی به عقد مردان مسنی درمیایند که حکم پدربزرگ یا حتی پدرِ پدربزرگشان را دارند.
البته که در دنیای متمدن نیز هنوز هم چنین دیدگاهی نسبت به زنان وجود دارد، در اینجاست که نقش مهم قوانین حمایت کننده از زنان و کودکان را مشاهده میکنیم.
کودکان در میان عشایر به خشن ترین شکل ممکن ر شد میکنند و پرورش میابند، که این محیط و پرورش خشن آنان را نیز خشن و عصبی و زمخت بار می آورد؛ باز در اینجاست که به اهمیت آموزش پی میبریم.
در میان عشایر نیز شاهد اختلاف طبقاتی هستیم؛ طبقاتی که صرفاً بر اساس وراثت و خون و ژن آنهاشکل میگیرد و نه ثروت. نژادپرستی از نوع ابتدایی آن.
حتی در میان عشایر نیز گاهاً شاهد جنگ قدرت هستیم، جنگی که تاریخی به درازای تاریخ نوع بشر
دارد.
اما آنچه که بسیار حائز اهمیت است و میتواند مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد ، شباهت زیاد عرف و عادات این مردم با سایر عشایر ایران زمین میباشد .
نگارنده این مطلب در جای جای کتاب با مواردی برخورد کرد که بسیار ملموس و قابل درک بودند ، مواردی که هنوز هم در میان مردمان سنتی روستا و حتی شهری میتوان مشاهده کرد.
به هر روی با مطالعه کتاب میتوان پی برد که سنگ بنای گذار از توحش به مدنیت ، قانون خوب داشتن است.از راه قانون است که میتوان حقوق ضعفا و کودکان و زنان را تضمین کرد و از میزان خشونت و جرم و جنایت کاست.
🌹🕊️

[Shirin · Rating 3 out of 5]

کتاب جالبی بود و نمی دانم خیلی از عادات و رسومات مطرح شده برای عشایر و ایلات از آنها بین مردمان عادی پخش شده یا از سمت مردمان عادی و شهری به قشقایی ها و ایلاتی ها منتقل شده. بعضی هایش از جمله وجود آل، صرفنظر از انجام کاری بعد از عطسه و رفع توقف در امر بعد از عطسه دوم، اعتقاد به چشم و نظر برایم ملموس بود هرچند شاید ما مردمان شهری با شوخی از رویش رد می شویم و فقط بیان می کنیم که می دانیم.

کتاب جنبه تحقیقی دارد نه داستانی و شاید برای کسی که پروژه ای در این باره در دست ندارد کسل کننده باشد ولی برای آگاهی نوشته جالبی بود.

۳۰ دسامبر ۲۰۲۳ ساعت ۱۸:۱۱

[Violet · Rating 3 out of 5]

"روزی دو نفر از قشقایی ها برای ختم مشاجره خود به حاکم شرع مراجعه می نمایند؛ یکی از آنها عرض می کند: این شخص مدیون من است و از پرداخت دین خودداری می کند.
حاکم می پرسد: دلیلت برای این ادعا چیست؟
بدهکار پیشدستی کرده می گوید: بنده مدیونم
حاکم سوال می کند: پس چرا دین خود را ادا نمی کنی؟
طلبکار پیشدستی می کند و می گوید: بیچاره چیزی ندارد!"

کتاب ارزشمند استاد بهمن بیگی که در سنین جوانی بر اساس مشاهدات شخصی از آداب و رسوم و باورهای عشایر فارس نوشته شده. برام جالبه که بعضی از این رسوم، چه خوب و چه بد، رو بعد از حدود 80 سال از نوشته شدن کتاب، هنوز هم گاها مشاهده می کنم.