Jump to ratings and reviews
Rate this book

Kom verder!

Rate this book
‘Kom verder!’ van Freek de Jonge begint op een nazomerse dag in 1900 op het Zeeuwse Duiveland, als de vader van de hoofdpersoon een roeping krijgt, een persoonlijke uitnodiging van de Heere aan een veertienjarige knaap om zijn leven in Zijn dienst te stellen.

Het verhaal eindigt precies eenenvijftig jaar later in Workum, een van de elf Friese steden, als de restauratie van de Grote Kerk voltooid is en de zoon van de geroepene besloten heeft het beroep als dominee naar Zaandam te aanvaarden. Wat er in die tussenliggende jaren gebeurde voert de lezer langs Terwolde, Doetinchem, Groningen en Westernieland, maakt hem/haar getuige van het wereldkampioenschap schaak, de roof van een kerkklok voor de oorlogsindustrie en de Elfstedentocht van 1947. Kom verder! vormt deel 1 van zijn memoires.

Deel 2 – ‘Reikhalzend verlangen’ is verschenen in oktober 2017. Dat bevat ‘Zaansch Veem', het debuut van Freek de Jonge uit 1987, en een aantal andere verhalen uit die tijd.
Deel 3 – in Zeeland, verschijningsdatum nog niet bekend
Deel 4 – in Amsterdam, verschijningdatum nog niet bekend

Alle delen zijn los te lezen.

305 pages, Kindle Edition

First published October 14, 2021

3 people are currently reading
24 people want to read

About the author

Freek de Jonge

42 books5 followers
Freek de Jonge werd in geboren in het Groningse Westernieland en groeide op in Workum, Zaandam en Goes. Zijn vader was dominee. Toen De Jonge twaalf was stond hij voor het eerst op het podium in Zaandam.

De Jonge studeerde culturele antropologie en later Nederlands in Amsterdam en kwam via het Amsterdamsch Studenten Corps in contact met Bram Vermeulen. Als Neerlands Hoop in Bange Dagen zetten zij vanaf 1969 het Nederlandse cabaret op zijn kop. Ze maakten furore met theater dat een mengeling van cabaret en rock 'n roll was. Neerlands Hoop werd het boegbeeld van de linkse beweging in Nederland. Tien jaar lang lieten ze alle concurrentie achter zich. In 1979 gingen De Jonge en Vermeulen uit elkaar en in 1980 vond De Jonges eerste solovoorstelling, De Komiek, plaats.

Freek de Jonge staat niet alleen als cabaretier op het toneel. Zo speelde hij de nar in King Lear bij het Nationaal Toneel. Tijdens het Theater Festival in 1994 speelde hij in de voorstelling Minetti, een stuk van de Oostenrijkse schrijver Thomas Bernhard. Begin jaren tachtig maakte Freek de Jonge met regisseur Jos Stelling de film De Illusionist, in 1986 verscheen De Jonges film De Kkkomediant.

Onder de naam Frits zong De Jonge liedjes met De Nits en brachten ze de cd Dankzij de Dijken uit. Op dit album staan onder andere Neerlands Hoop-klassiekers en een bijzondere Nederlandstalige versie van 'In the Dutch Mountains'.

In 1995 werd hij in Vrij Nederland door zijn collega’s uitgeroepen tot de beste cabaretier in Nederland. In 1997 stond De Jonge dertig jaar op het toneel. Met het theaterprogramma Gemeen Goed vierde hij zijn jubileum. Onder de verzamelnaam De Grens maakte hij in 1999 tien voorstellingen. In deze voorstellingen liet De Jonge alle vormen van cabaret die hij sinds 1968 gemaakt heeft de revue passeren.

De Jonge is een fanatiek voetballer en golfer. Hij woont afwisselend in Nederland en in Frankrijk.

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
8 (12%)
4 stars
37 (57%)
3 stars
18 (28%)
2 stars
1 (1%)
1 star
0 (0%)
Displaying 1 - 16 of 16 reviews
Profile Image for Ingrid.
1,552 reviews128 followers
June 4, 2022
Naar geluisterd en dat valt niet mee met de schorre stem van Freek de Jonge. Dit eerste deel van de memoires gaat voornamelijk over het leven van zijn vader, hoe hij zijn moeder heeft ontmoet en hoe hij predikant is geworden. Veel filosofische en theologische beschouwingen.

Listened to it and that is not easy with Freek de Jonge's hoarse voice. This first part of the memoir is mainly about his father's life, how he met his mother and how he became a pastor. Many philosophical and theological considerations.

Profile Image for Gerbrand.
435 reviews16 followers
March 12, 2025
33 Twijfel was een gedachtegoed waar thuis weinig woorden aan vuil gemaakt werden. Zijn vader zag er trouwens, Gods Woord uitgezonderd, in het algemeen weinig heil in ergens woorden aan vuil te maken. Zijn moeder bezag alles met een berustende glimlach. Zo gaan de dingen, was haar mening. Nee, geen mening, die had ze niet. Zo dacht ze erover.

Kom verder! Deze woorden worden op een sleutelmoment uitgesproken. Dit soort vondsten kun je wel aan Freek de Jonge overlaten. Dit is deel 1 van zijn memoires. In dit deel dat zich vooral afspeelt in de jaren ’30 en ’40 komt Freek nog amper voor. Hij is geboren in 1944.

Waar Freek’s overgrootvader nog een roeping (“Als door de Heilige Geest betoverd.”) meemaakte midden tussen de Zeeuwse weilanden daar wordt zijn vader geacht te kiezen voor het beroep van dominee.

Je hoeft om plezier te beleven aan dit boek niks met Freek te hebben. Ik heb zelf wel veel shows van hem gezien vanaf begin jaren ’80 toen hij solo ging. Ook Vrede op aarde in december 2024. Enige interesse in de jaren ’30 en ‘40, de bijbel en het wel en wee van een domineesbestaan is wel aan te raden. Aardig is dat elk hoofdstuk voorzien is van een QR-code waarmee je online familiefoto’s kunt bekijken.

97 Volgens dominee Kersten was een gelovige een bergbeklimmer die aan zijn nagels aan de rotswand hing. Wie in het ravijn stortte, had niet het ware geloof. Dus liet God je vallen. Dominee Kersten was goed op de hoogte van wat God zoal in de zin had en sprak op de toon van iemand die regelmatig met de Schepper correspondeert.

133 Nu voelde hij zich vederlicht en vroeg zich af: wanneer stopt een mens met huppelen? Er kwam een ris van vragen en gedachten achteraan. Wanneer begint een mens te huppelen en welke aansporing heeft het brein nodig om de spieren het signaal te geven om te gaan huppelen? Hij kon zich niet herinneren wanneer hij voor het laatst gehuppeld had.

188 Neuken, het bleef een trap in het kruis. Er bestond geen fatsoenlijk woord voor dat mengsel van intimiteit, genot en liefde. De taal schoot simpelweg tekort zoals bij alles wat dichter bij zijn dan hebben ligt.
Profile Image for Boudewijn.
848 reviews206 followers
October 7, 2024
Het was gedaan en verstaan

Prachtig verhaal over de vader van Freek, zijn jeugd en zijn leven als predikant in Westernieland (GR) en Workum (FR). Freek weet zijn vader in al zijn breekbaarheid neer te zetten, met een humoristische toon waardoor je in eerste instantie met een glimlach leest, maar gaandeweg meer en meer respect krijgt voor de manier waarop hij met zijn twijfels omgaat. De roeping van zijn vader (Freeks opa) die hem doet besluiten om ook predikant te worden, zijn morele keuzes tijdens de bezettingsjaren en de dood van zijn tweeling. Dit alles beschreven tegen de achtergrond van de beklemmende verzuilde maatschappij, vanaf de jaren '30, de oorlogsjaren en de jaren van wederopbouw.

Of het allemaal waar is? Freek zelf omschrijft het op Twtter als "autobiofictie" waarmee hij ongetwijfeld zijn eigen sausje over het verhaal heen heeft gegoten, maar desalniettemin een beklemmende roman (biografie) die me nog lang bij zal blijven.
Profile Image for Jan.
1,058 reviews68 followers
December 9, 2023
Freek de Jonge, bekend als cabaretier en schrijver, biedt ons in ‘Kom verder!’ het chronologisch eerste deel van zijn familiegeschiedenis, waarin wij uitgebreid kennismaken met zijn grootvader, zijn vader en, zeer kort aan het eind, met hemzelf. De genre-aanduiding is ‘memoires’. Memoires is een term die doorgaans voorbehouden is aan geschrift over de auteur zelf, zoals die van Churchill. Of het moet, onvriendelijker, pseudo-memoires heten, zoals ‘Herinneringen van Hadrianus’ van Marguerite Yourcenar. Ik zal het de auteur De Jonge (en/of diens uitgever) graag vergeven, want het zal in de volgende van de in totaal vier voorziene delen steeds meer over hemzelf gaan, valt te veronderstellen. Overigens is memoires 2, genaamd ‘Reikhalzend verlangen’ in oktober 2017 verschenen. Deel 3 is voorzien voor het voorjaar 2024 – schrijf ik in december 2023 - , deel 4 volgt later.
Ik ben uitermate goed te spreken/ schrijven over dit boek, zowel inhoudelijk als stilistisch, ook al is dat meer dan gewoonlijk een behoorlijk persoonlijk standpunt. Dat komt vooral door het feit, nee mijn mening, dat ik – geboren in 1955 – een uitstekende gereformeerde opvoeding genoten heb.
Het boek is overzichtelijk gestructureerd, opgedeeld in vijf delen die namen dragen van de locaties waar de gebeurtenissen zich afspelen en elk van de delen kent drie hoofdstukken. Dat laatste doet mij grinniken: een goede preek bestaat uit drie punten… Aan elk deel gaat een kwatrijn vooraf. Als voorbeeld citeer ik dat op de titelpagina van deel IV Westernieland 1942-1946:

geboren tussen wolken wad en koren
waar zonder klokgelui mijn leventje begon
het ding hing niet langer in de toren
maar bulderde versmolten tot kanon

De betreffende pagina zie ik niet alleen als het midden van het boek, ook als scharnierpunt waar veel om draait. In het voorafgaande hebben wij gelezen over de kindertijd, de jeugd en de studentenjaren van vader De Jonge, die doorgaans slechts met hem en hij wordt aangeduid (voldoende duidelijk toch, kan de auteur hebben gedacht). Dan wordt – onder meer – de auteur geboren, maar meer centraal staat wat de Tweede Wereldoorlog teweegbrengt in de gedachtegangen van ‘hem’. Het worden wel, ook los van concrete indringende gebeurtenissen, de jaren des onderscheids genoemd. Nog meer dan eerder in het boek, toen het vooral ging om het opgroeien, kennis verzamelen en met de buitenwereld kennismaken, gaat het dan om redeneren, argumenteren, standpuntbepaling, dilemma’s, het geweten dat wordt aangesproken. En als vervolg op díe kern van het boek komen het gezinsleven en de predikantenpraktijk net zo uitvoerig aan bod. Zo zit er een formeel evenwicht in het boek.
Wat betreft de inhoud is sprake van een gedegenheid, een concentratie, een hoge dichtheid in het narratief. Dat spreekt mij tot de verbeelding, om het eens, ogenschijnlijk contradictief, uit te drukken. Want de verbeelding wordt stelselmatig bij de lezer tot waakzaamheid opgeroepen. Het gaat materieel veel over theologie; ik geef toe dat het ten behoeve van het leesplezier tot aanbeveling strekt affiniteit te hebben met het protestantisme in Nederland. Buitendien is het zo dat de lezer vermaakt wordt met af en toe een relativerende opmerking, een kwinkslag. Op de keper beschouwd staat het boek vol met oneliners. Het is niet een en al geleerdheid, er komen anekdotes langs over uiteenlopende sporten als schaken, schaatsen en voetbal, er zijn vriendschappen, er zijn treurige geschiedenissen. Voorbeeld van dat laatste is het overlijden van twee broers van de hoofdpersoon op de leeftijd van drie dagen, de diepe indruk die dat maakt, de indringende nawerking die dat heeft. Er zijn gevaarlijke verhoudingen binnen de familie: twee hunner waren lid van de NSB. De vragen die zovelen zich toen en later hebben gesteld: hoe zou jij je hebben opgesteld, komen ruimschoots aan bod. Een voorbeeld van een ander boek, dat geheel gewijd is aan de laatste kwestie, is ‘De genocidefax’ van Roxane van Iperen. De hoofdpersoon heeft verzetswerk gedaan; dat maakt het boek hier en daar spannend.
Het is dan ook inhoudelijk een rijk boek, met volop aandacht voor de lach en de traan, zowel in de eigen biografie als in de levens van hen die aan de pastorale zorg van de Nederlands Hervormde dominee zijn toevertrouwd. Het is daarmee een vaardig geschreven waardig monument voor de vader van Freek de Jonge. JM
47 reviews3 followers
March 2, 2025
Boeiend inkijkje in het gereformeerde thuis waarin dJ opgroeide, zijn vader, dominee, komt goed uit de verf. Het is mij een raadsel hoe hij aan al die info komt, veel over hoe het er aan toe gaat in een Fries stadje en in de kerk, soms wel erg uitvoerig. Ik vind het vlot maar wel slordig geschreven, een goede redacteur zou het boek erg hebben kunnen verbeteren: het is een beetje als in zijn cabaretteksten: hoog tempo en maar doorlullen. Zoonlief Freek bewondert zijn vader, ook al om diens rol al gezant van God, maar dat zal in navolgende delen wel veranderen, Freek wordt natuurlijk zelf gezant van een overleden God.
14 reviews2 followers
March 11, 2022
Het kostte best moeite om mijn leraar Nederlands ervan te overtuigen dat ik "De Mythe" van Freek de Jonge op mijn leeslijst voor 6 VWO wilde hebben. Hij was doordrongen van de kwaliteit, maar vond Freek te eigenzinnig.

Kom verder! is deel 1 van de memoires van Freek de Jonge en het boek voldoet aan de twee kwalificaties: kwaliteit en eigenzinnig. Hoewel "deel 1" aangeeft dat de lezer niet alles over Freek te weten gaat komen, zit de verrassing in de zeer ruime aanloop die genomen wordt. De beschreven periode bevat maar een paar van zijn levensjaren, maar dat maakt het boek niet minder interessant. Het is een familiekroniek die -zoals in de disclaimer is te lezen- gebaseerd is op nauwkeurig onderzoek maar waarin de vrijheid is genomen enige fantasie te gebruiken. En de milde toon past daar heel erg goed bij, er wordt niet geoordeeld en ik zie voor me hoe hij alle verhalen door heeft gekregen en de moeite waard vond om te delen.

Een zeer doorwrochte geschiedenis van geloofsbelijdenis en kerkelijke aangelegenheden wordt afgewisseld met de beleving en twijfel van grootouders en ouders. Indrukwekkende gebeurtenissen uit het leven van de schrijver, zoals het overlijden van een kind en een kleinkind, heeft hij in interviews altijd op een zeer openhartige en waardige manier gedeeld. De passages over het verlies van zijn tweelingbroertjes past in die wijze van vertellen.

De zeer uitgebreide informatie over zijn ouders maakt dat met terugwerkende kracht sommige van zijn werken en optredens verduidelijkt worden. Het boek is niet alleen geschikt voor Freek-fans, maar is ook goed leesbaar voor liefhebbers van de Nederlandse geschiedenis. Een aanrader!
Profile Image for Hella.
1,142 reviews50 followers
September 15, 2022
Wat heb ik genoten van dit boek! Het is wijs en diepzinnig en liefdevol en humoristisch en spannend en het geeft een fantastisch tijdsbeeld van Friesland en Groningen voor en in de oorlog en Freek leest het prachtig voor. Gauw verder met deel 2.
Profile Image for Annette Koster.
157 reviews7 followers
February 14, 2025
Soms wat teveel theologisch gepraat, maar ik heb toch genoten van het eerste deel van de memoires van Freek de Jonge. Een liefdevolle beschrijving van het leven van zijn vader, worstelend met geloofsvragen, maar ook een passie voor schaken, voor voetbal en andere wereldse bezigheden.
Profile Image for Leo.
23 reviews1 follower
March 19, 2022
Impressie

Een jongen, een man, die zijn voorbestemming als dominee en gezinshoofd vol twijfel tegemoet gaat en beleeft. Nooit voldoet hij aan de door hemzelf en zijn vader en de omgeving opgelegde waarden en normen, hoeveel steun hij ook heeft aan zijn leermeesters en zijn echtgenote. Een verhaal over christelijk Nederland in de twintigste eeuw dat we al zo vaak hebben gelezen? Ja maar vooral: nee! Want het is vooral een liefdevolle beschrijving van een twijfelaar door zijn zoon, die, zo weten wij, in veel opzichten op die vader lijkt..


Citaat p. 205

De geboorte van zijn zoon op 10 februari, nauwelijks anderhalve maand nna bevestiging en intree, had hem voor even sprakeloos gemaakt en zijn liefde voor Manny was voor zover mogelijk nog gegroeid uit bewondering voor de manier waarop ze de bevalling had volbracht. De gebeurtenis had hem echter niet de zo begeerde ‘goddelijke’ ervaring geschonken die hem kon helpen zijn twijfel te overwinnen.
Hij was er zonder meer van uitgegaan dat het een jongetje zou worden. Veel hadden ze er samen niet over gesproken. Manny vreesde Gods wrake en hij had haar niet kunnen bevrijden. De naam van het jongetje was geen probleem geweest: Willem Gover, naar zijn grootvader, die bij geboorte ook al wist hoe zijn eerstegboren zoon zou heten: Andries, naar diens grootvader.
Toekomstplannen zoals zijn vader voor hem had, had hij niet voor zijn zoon. Die les had hij wel geleerd. Dopen zou hij zijn zoon, niet brandmerken.


Parallellen

Menno ter Braak Afscheid van domineesland (1931)
Oek de Jong, Pier en Oceaan (2013)
Bijbel: Het Boek Prediker en Spreuken
Blaise Pascal Gedachten (1670)
Frits (Freek de Jonge & Nits) Vaders Stem
https://www.youtube.com/watch?v=T0_Sg...

Categorieën

Nederland: Zeeland, Groningen, Friesland

man- hetero-westerse afkomst

zoektocht-hindernissen overwinnen-generaties

serieus-optimistisch-inspannend
Profile Image for Jaco.
60 reviews
July 30, 2024
Wat een warm en liefdevol portret van predikant de Jonge, vader van Freek. Het vertelt over hoe hij de roeping van zijn vader 'erft' en er maar één pad voor hem lijkt te liggen: predikant worden. Maar hoe volg je dat pad? Mooie bespiegelingen en scenes in Groningen en Friesland die aan een doorgewinterd verhalenverteller als Freek de Jonge wel overgelaten kunnen worden.
Profile Image for Menno Pot.
Author 14 books64 followers
March 4, 2025
Het eerste deel van Freeks memoires gaat niet over hemzelf, maar vooral over zijn vader en diens (opgelegde) roeping om predikant te worden, via Terwolde, Doetinchem, Groningen, Westernieland en Workum. Freek (‘Freetje’) komt alleen als baby en peuter terloops voorbij.

Dat is even wennen. Het begin vond ik vrij taai (veel gereformeerde bespiegelingen en 'predikantentaal'), maar gaandeweg kwam ik erin en begon ik het mooi te vinden.

Ooit las ik Zaansch Veem en toen viel me al op dat Freek op een manier over vroeger kan schrijven die mooi, invoelbaar en liefdevol is, zonder sentimenteel te worden. Dat doet hij hier ook.

Kom verder! is ook een prachtig tijdsbeeld: het christelijke Nederlandse platteland in de eerste helft van de twintigste eeuw. Freek gaat met steeds meer liefde over zijn ouders schrijven.

Vooral het laatste deel, over Workum, is prachtig. En wat een ontroerend gedicht over zijn vader, waarmee hij het boek afsluit.
Profile Image for Ronald.
75 reviews1 follower
Read
October 20, 2024
Dnf luisterversie tot 1/3 gevolgd. Ben fan van Freek, maar dit was me toch de anekdotisch. De absurde toevalligheden en symboliek doen het goed in zijn conferences, maar werken bij minder als je verwacht memoires te lezen.
185 reviews2 followers
December 31, 2022
In het begin had ik wat moeite erdoorheen te komen. Naarmate ik verder kwam raakte ik steeds meer geboeid, geboeid door de vader van Freek de Jonge. Nu gelijk aan deel 2 beginnen.
56 reviews
November 14, 2024
1e vd memoires van Freek de Jonge. Gaat over het leven van zijn vader. Goed geschreven, grappig, herkenbaar en soms wrang
Profile Image for Brecht Born.
6 reviews
February 3, 2025
Prachtig geschreven,met hele herkenbare omgeving van Workum en Heidenskip. Ook met namen van mensen die ik wel kende. Een ode ook aan zijn ouders,mooi boek.
Displaying 1 - 16 of 16 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.