Op het hoogtepunt van zijn roem staakt de legendarische balletdanser Vaslav Nijinski zijn optreden, hij richt zich tot het publiek en 'Nu is het kleine paardje moe.'De rest van zijn leven, nog 31 jaren brengt hij door zonder te dansen en zonder te spreken.Hoe komt iemand tot zo'n beslissing en wat betekent dit voor de mensen om hem heen, zijn voormalige geliefde, zijn vrouw en dochtertje, en hun bedienden?
Arthur Japin was voor mij - tot nu - een van die schrijvers van 'net niet': je weet waarover hun romans gaan en daar zitten steevast een aantal thema's tussen die je aanspreken, maar er blijft een onbepaalde barrière bestaan, waardoor je hen net niet oppikt. Via een GR-vriendin kreeg ik de keuze aangeboden tussen deze Vaslav en Wat stilte wil. Omdat ik de tijd en de entourage van de 'Ballets Russes' altijd erg boeiend heb gevonden, werd het deze.
Twee zaken staan buiten kijf: deze auteur weet zijn verbeelding prima in te bedden in datgene wat hij uit zijn grondige research haalt en hij heeft een vlotte pen. Die laatste voelt zelfs hier en daar iets té vlot aan en komt dan in de verleiding om net iets te veel uit te wijden. Daartegenover staat echter Japins durf om in te vullen en aan te raken wat we nooit (meer) zullen achterhalen.
Een voorbeeld daarvan is hoe hij de rol van Peter invult, de man die in dienst werkt van het gezin Nijinski, een persoonlijke band opbouwt met zijn ooit beroemde werkgever en ook nog eens als jonge knaap een tijdje onder Friedrich Nietzsche had gediend. Het eerste en laatste hoofdstuk wordt vanuit zijn perspectief verteld en ik ging ervan uit dat het om een fictief personage ging in functie van de relatief geslaagde compositie van deze roman. In het nawoord las ik echter dat deze Peter wel degelijk bestaan heeft, inclusief bovenstaande weetjes.
Zoals aangehaald vond ik de compositie relatief geslaagd. Het leven van Vaslav Nijinski, de illustere danser die zijn wereldcarrière bij de 'Ballets Russes' opgaf voor een gezinsleven in Zwitserland, wordt na Peter achtereenvolgens door de ogen van zijn vroegere minnaar en intendant Sergej Diaghilev en zijn echtgenote Romola De Pulszky beschreven om opnieuw te eindigen bij Peter en dit op de dag van zijn allerlaatste publieke optreden. Dat laatste hoofdstuk mist echter de nodige spankracht van de vorige delen, waardoor de rek eruit raakte naar het einde toe. Maar ik heb dit boek wél graag en geboeid gelezen (dus bedankt Becky voor de aanbeveling en uitlening ;-). 3,5*
"Je stopt je verlangens ergens diep weg. Ook dat is wilskracht. Je ruimt ze op en na een tijdje vergeet je ze vanzelf, als oud speelgoed op de bodem van een kist.
Je mist ze niet.
Ze zijn ook niet verdwenen.
Ze liggen daar gewoon."
Een citaat uit Vaslav van Arthur Japin. Japin stopt zijn boeken vol met dit soort aforismen, en in dit boek staan er wel bijzonder veel. Dit boek gaat dan ook over de aard van liefde. Dat is het duidelijkst in het verhaal van Peter, de bediende. Zijn vanzelfsprekend lijkende liefde voor Lise wordt aan het wankelen gebracht door zijn contact met zijn 'mijnheer', Vaslav Nijinski.
Zijn echtgenote die heeft 'gevochten als een leeuwin' voor Nijinski's liefde bewijst de waarde daarvan door tot het einde bij hem te blijven, ook in al zijn waanzin. Ook Diaghilev, Nijinski's voormalige homoseksuele partner en ontdekker betoont hem zijn liefde.
Nijinski zelf, tenslotte predikt in zijn gekte tijdens de tweede helft van zijn leven een soort universele liefde voor de mensheid, nadat de eerste helft in het teken gestaan heeft van de liefde voor de kunst.
In dit knap opgebouwde boek komen vele facetten van de liefde aan de orde. Japin is mijn favoriete Nederlandse schrijver.
Ik vind het heel moeilijk om Vaslav te beoordelen. Arhur Japin heeft een verschrikkelijk mooie schrijfstijl, en het onderwerp - Vaslav Nijinski's laatste dans - spreekt erg tot de verbeelding. Ik zou bijna al van tevoren de vijf sterren willen toekennen.
Helaas zijn het er maar drie geworden, oftewel "liked it". Ik lees veel recensies die zeggen dat het een gemis is dat het verhaal niet vanuit Vaslavs perspectief wordt verteld. Dat kan, maar ik vond dit juist wel een sterke keuze, om het te vertellen door verslagen van ooggetuigen met hun herinneringen. Zo kan de lezer zijn eigen fantasie gebruiken om Vaslav's rol in te vullen.
Wat ik jammer vond was dat deze personages niet zo heel interessant waren, vergeleken met Vaslav, en dat hun verhalen meer afleidden dan toevoegden. Vooral het verhaal van Peter had wat mij betreft flink kunnen worden ingekort. Het verhaal van Romola daarentegen, leek erg kort. Met name hoe zij vertelde over de oorlog, het onderduiken en het constant op de vlucht zijn, daar had ik graag meer van willen lezen. Het enige personage waarbij ik echt het idee kreeg meer over Vaslav te leren was Sergej Diaghilev.
De balans is zoek in Vaslav en daardoor voelt het alsof er iets mist. Wat ontbreekt is een inzicht in de persoon Vaslav; doordat Peter te lang aan het woord is en ouwehoert over Petra, hun dorp en Nietzsche, en Romola te weinig tijd krijgt waarin ze heel erg veel verhaal vertelt. Japin's schrijfstijl weet het boek te redden, maar er had meer in dit onderwerp gezeten.
Mijn eerste Japin. Heel erg genoten van deze roman over Vaslav Nijinski, danser, filosoof, zoeker. Over de liefde, de opofferingen, de schoonheid, het durven. Ook het perspectief van Peter, de bediende, was zeer mooi uitgewerkt. Aanrader
Mandatory school reading, but really enjoyable. The writing was amazingly captivating and felt real, with dialogues that felt like they could actually happen, which is one of the problems I have most often with Dutch literature. Before I read this novel, I had never heard the name Vaslav Njinsky before, but I love how Japin has incorporated the historical elements in this story and how he told his tale. I do recommend reading the back of the book before you start, knowing what the important thing in Vaslav's life helps appreciating the long build-up to it. I also really appreciated how Japin shows the characters when you follow their point of view and how he shows them a from a different point of view. It felt real and made the characters stand out more and feel more three dimensional. If you need to read Dutch lit for school or it you really like historical fiction with a realistic feel, I highly recommend this book.
Een boek over het koesteren van wat je hebt, onzekerheid, bewuste naïviteit die het medeplichtig worden aan het leven vermijdt, dromen maar vooral liefde. De liefde die al dansend als een echte balletdanser in zweefsprong geëtaleerd wordt door het wisselende perspectief doorheen het verhaal.
Een ode aan het leven en die verdomde Nietzsche!
“Dingen waar je van droomt moet je niet te lang laten liggen, dacht ik nog, ze blijken niet goed houdbaar.”
Erg onder de indruk van de schrijfstijl en de opbouw van het verhaal. Daarnaast ook nog een interessant onderwerp en boeiende personages. Een boek met onwijs mooie zinnen en dat je aan het denken zet en aanzet tot het uitzoeken van meer informatie. Ik wil nu zeker meer lezen van Arthur Japin 😃
Dit viel me nogal tegen. Vaslav was de interessantste en dan vooral de dialogen met Vaslav, en daarom had ik liever vanuit zijn beleving willen lezen. Vanwege zijn beleving.
Ik moest heel erg inkomen toen ik dit las. Ik heb er ook (voor mijn doen) best lang over gedaan, maar wow wat een goed boek was dit. Het heeft me erg aan het denken gezet. Ik vond het erg triest om te lezen hoe Vaslav eigenlijk door niemand echt werd begrepen en hoe hij zich later steeds meer afzonderde van mensen. Ik vond hem nogal zielig in dit boek. Ook vond ik het interessant om de verschillende perspectieven te lezen, maar ik had er her liefst ook nog 1 van Vaslav gehad.
ik vond het eerste hoofdstuk écht rampzalig het was van die zomerperzikzoete befliefde en daar ben ik 1. persoonlijk niet mee bekend 2. ik wil het niet lezen. maar dan is daar hoofdstuk 2 en dat was genieten en smullen en je vingers aflikken en je bord en je bestek en het servet.
arthur japin is gay? hoezo heeft niemand me dit ooit verteld. maargoed daar kwam ik tijdens het lezen van dit boek achter en toen snapte ik opeens waarom hoofdstuk 2 (gay) gewoon beter geschreven is, en me dus meer beviel, dan hoofdstuk 1.
en dan hoofdstuk 3 en 4 ja toen klikte het bij mij pas dat dit helemaal geen verzonnen man is en toen werd het boek pas echt geweldig. ik raad dit aan als opstapje naar alkibiades want ik wil dat boek dus zo graag opnieuw lezen en dan herinner ik me dat ik er letterlijk een half jaar over heb gedaan dus dan is zoiets als vaslavs magere 366 paginas zeer schappelijk (beide personages zijn faggy en cunty en smullen en smakken en nemen het er van en baden in puur narcisme verbloemd als een bloeiende narcis en ze zijn ook allebei achtelijk berucht en biseksueel).
Ik lees Japin toch wel erg graag. Ik weet dat hij (ook mbt dit boek) beschuldigd wordt van kitsch en overdreven intellectualisme, maar ik hou daar wel van. Je merkt aan alles (en niet alleen aan het nawoord) dat Japin alles heeft gelezen en overal is geweest, net als bij de andere boeken die ik van hem las. Ook in dit boek maken we weer intiem kennis met de hoofdpersoon, maar nu alleen via zijn naasten. Daardoor blijft Nijinski zelf ook voor ons het mysterie dat hij voor zijn tijdgenoten was. Ik was geraakt door de combinatie van gekte en genialiteit, door het tijdsbeeld, door de vormelijke manier waarop mensen met elkaar omgingen, juist ook bij het doorbreken van de rigide normen en waarden van toen. Een van thema’s van het boek is vrijheid en het doorbreken van de jou opgelegde grenzen, hier verpersoonlijkt in Lise en in Romola’s moeder, “de Hongaarse”. Dat bediende Peter dat uiteindelijk ook doet en dat hij dat op zo’n intellectueel beredeneerde wijze doet, was het enige element van dit verhaal dat ik niet zo geloofwaardig vond. Het zorgt wel voor een mooi, rond einde. En dat is ook wat waard.
Drie verschillende perspectieven verhalen over de beruchte dag waarop danser Vaslav Nijinsky een punt achter zijn carrière zette. Plotseling, op 19 januari 1919. Ten tijde van de Eerste Wereldoorlog danste Vaslav tussen de sterren en kwam hij zo nu en dan naar beneden in de hoop de mensen een klein beetje liefde te kunnen brengen. Zijn onmacht om dit doel te bereiken heeft hem letterlijk tot waanzin gedreven.
De verschillende perspectieven (de bediende, de vrouw en de ex-minnaar van Vaslav) maken dat de lezer tot het einde van het boek, sterker nog, tot ver daarna, blijft gissen wat er nou daadwerkelijk in het hoofd van de danser omging. Dit is spannend, maar ook een beetje irritant. Bovendien zijn de personages niet bijster interessant en maken de oneindige flashbacks het hele geheel een beetje traag van stof.
Echt een Japin boek met alles erop en eraan, maar niet eentje die ik snel nog een keer zou lezen.
Helaas, toch een boek gevonden van Arthur Japin waar ik niet van ondersteboven ben. Als ik dit boek niet had moeten lezen voor de boekenclub had ik het waarschijnlijk niet uitgelezen. Alleen bij het gedeelte geschreven in de persoon van Romola kon ik me inleven in de hoofdpersoon, in het gedeelte van Sergej Pavlovitsj totaal niet.
Eigenlijk heb ik me door dit boek heen moeten worstelen, wat ik niet had verwacht van Japin. Vooral de opbouw vond ik storend, met op de tweede plaats het taalgebruik.
Het begon interessant, maar al gauw verzandde het eerste deel in de golfbeweging van een knikkebollende oude man: de eerste zinnen gingen over wat er op dat moment gebeurde en van daaruit gleed het verhaal af naar het verleden, om abrupt weer in het heden te belanden. De flashbacks, in de vorm van streams of consciousness, herhaalden zich steeds weer, ik leerde niks nieuws over de personages.
Doordat Japin de neiging had ellenlange opsommingen te maken, die vooral tot doel leken te hebben om zijn uitgebreide kennis te etaleren, boeide het ook nog eens niet. Ik hoopte dat het beter zou worden met het veranderende perspectief, maar dat bleek ijdel. Op een gegeven moment wist ik het wel.
Afgezien van die opsommingen was het taalgebruik verder ook niet bijzonder. Totaal niet wat je van iemand van zijn kaliber verwacht, ik in ieder geval niet.
Erg jammer, aangezien het onderwerp me echt wel interessant leek. Het enige wat ik echt heb meegekregen was de aanleiding van de eerste wereldoorlog. Dat wil toch wel wat zeggen.
Vaslav zelf is erg interessant maar zijn verhaal wordt in dit boek op een ontiegelijk saaie manier gebracht. Terwijl het duidelijk is dat Japin zich goed in de personages die het verhaal vertellen heeft verdiept, is het toch wat langdradig. Peter zijn verhalen intereseerden mij af en toe echt niet en hij valt erg veel in de herhaling. Aan de andere kant ben ik na aanleiding van hem wel nu van plan meer over Nietzsche te gaan lezen!
Dit boek zet je aan het denken. Had stiekem gehoopt dat het veel meer op de psychologie zo ingaan, daar is het zeker weten te luchtig voor.
Waarschijnlijk zal ik dit boek meer waarderen over een paar jaar, maar nu was het vooral doorbijten aan het eind omdat ik het moet lezen voor mijn Nederlands mondeling
3.5 - Japin zijn schrijfstijl blijft prachtig! Het verhaal zelf vond ik iets minder, maar ik geniet zo van zijn beschrijvende prachtige woorden dat ik enorm heb genoten
Mensen willen woorden, maar die beheerst hij niet. In plaats daarvan laat hij zich zien. Alles wat hij te zeggen heeft zit in dat lijf, en hij begrijpt niet waarom wij niet beter kijken. Vandaar dat iedereen door die ene tel betoverd raakt, een fractie van een seconde - wat er ook gezegd wordt, langer is het niet dat hij zich in de lucht bevindt - omdat je daar iets ziet wat in het dagelijkse leven niemand ooit vertoont: dat een mens tegelijk alles is en niets, zijn eigen god en ondergang. Wij zijn het zelf en hij is onze hoop. Voor één ogenblik, zo kort dat het pijn doet, hangt daar een mens als iedereen tussen streven en mislukken.
'Weet je wat de vergissing is?' sprak hij hijgend. 'Mensen bewonderen de hoogte die ik bereik. Zelf komen ze nooit van de grond. Daarom denken ze dat het moeilijk is. Maar wat daarna komt is pas zwaar. Weer naar beneden zien te komen, dat is de kunst.'
Mooie taal, zoals we dat van Japin gewoon zijn. Maar ik ergerde mij nogal aan de discontinue vertelwijze. Dan ben ik meer gewoon van Japin. Geen aanrader.
Een leesvriendin schreef: 'De structuur van het boek is interessant, het zit goed in elkaar. En het was beslist boeiend te lezen over de Nijinsky’s, over Diaghilev, een mij onbekende balletwereld, maar ik voelde me niet ècht betrokken, nooit deel van het verhaal. Het bleef afstandelijk, ik kreeg niet echt een gevoel bij de personen in het boek.' Hier sluit ik me van harte bij aan. En wat is het langdradig bij tijd en wijle...
“Zonder de werveling van kostuums en stuwing van muziek vond Sergej Pavlovitsj het onmogelijk hoop te blijven houden op zijn eigen happy end.”
En:
“Vergis je niet, er gaat verdomd veel passie in passief.”
Alsjeblieft zeg.
Een stel hedendaagse personages die in het begin van de twintigste eeuw zijn neergezet en ons, hedendaagse lezers, van daar uit in het hedendaags Nederlands vertellen, “Kijk eens in wat voor een interessante tijd ik leef.”
Dit was verassend, omdat ik “Een Schitterend Gebrek” niet zo fantastisch vond. Hier werkte de taal veel minder dramatisch en zeurderig. De eenvoud van het verhaal ontroerende mij, hoe de karakters hun persoonlijkheid vormen door die van hun gezamenlijke geliefde proberen te duiden maakte het een bijzondere leeservaring.
Mmmm ... overtuigt niet helemaal. Begint goed maar zakt als een pudding in elkaar. En toch zitten er interessante passages in dus nope, geen spijt dat ik het gelezen heb!
Mooi einde en Vaslav is een heel interessant figuur. Dat een deel van het verhaal door het oog van de bediende wordt verteld is ook interessant. Toch was er iets aan het verhaal dat me niet wist te pakken, ben er nog niet helemaal achter wat niet.
So much to say about this book. Find out why a ballet dancer said to the world; i've had enough. Turned silent after his last performance and didn't the rest of his life.