What do you think?
Rate this book
Ακυβέρνητες πολιτείες #3
Η νυχτερίδα
Οι Ακυβέρνητες Πολιτείες απαρτίζονται από τρεις τόμους: Η Λέσχη (1961), Αριάγνη (1962), Η Νυχτερίδα (1965). Η δράση τοποθετείται αντίστοιχα στην Ιερουσαλήμ, στο Κάιρο, στην Αλεξάνδρεια. Ένα μυθιστόρημα που τιθασεύει αριστοτεχνικά μια χειμαρρώδη ιστορική ύλη, δίνοντας ανθρώπινη φωνή στο έπος και στο δράμα του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, την ώρα που κρινόταν το μέλλον των λαών και παίχτηκε στα ζάρια η τύχη της Ελλάδας. Χάρη σε ποικίλες αναδρομές, η τριλογία ζωντανεύει και προγενέστερες περιόδους, από τον Μεσοπόλεμο, τον χλωρό παράδεισο της εφηβείας με τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα κάποιων ηρώων, ως την παλιά Αίγυπτο ανακαλώντας μνήμες προγόνων. Το έργο κορυφώνεται με την εξέγερση του Στρατού και του Στόλου, το κίνημα του Απρίλη 1944 και τη δραματική καταστολή του, ενώ, με τον επίλογο του γ' τόμου, μεταφερόμαστε στη Θεσσαλονίκη μετά τον Εμφύλιο, το 1954, όπου ακούγεται ένα συγκλονιστικό ρέκβιεμ για τους χαμένους αγωνιστές. Ωστόσο, ο Τσίρκας δεν έγραψε χρονικό, αλλά έργο τέχνης. Ιστορική ακρίβεια και φαντασία σπάνια δένονται σ' ένα τόσο αρμονικό σύνολο.
Κινώντας στιβαρά μεγάλους όγκους, καταγράφει ευαίσθητα τις απηχήσεις των γεγονότων στη συνείδηση και στις σχέσεις των ανθρώπων, πλάθοντας ολοζώντανες μορφές που θα μείνουν στο πάνθεον των μυθιστορηματικών ηρώων. Πολιτικές μηχανορραφίες, αχαλίνωτες φιλοδοξίες μέσα στη δίνη του πολέμου, αλλά και ωραία όνειρα και περίσσευμα ανθρωπιάς και γενναιότητας δίνουν το στίγμα των "Ακυβέρνητων Πολιτειών", όπου ο έρωτας, κυρίαρχος, τυλίγει και ξετυλίγει το νήμα μιας συναρπαστικής πλοκής. Παράλληλα, με την πολυφωνία της αφήγησης και με άλλες νεωτερικές τεχνοτροπίες, ο συγγραφέας κατορθώνει να συγχωνεύσει τον μοντερνισμό με την παράδοση. Ένα μεταιχμιακό έργο, που σφράγισε τα ελληνικά γράμματα σ' αυτό τον "σύντομο 20ό αιώνα".
Κινώντας στιβαρά μεγάλους όγκους, καταγράφει ευαίσθητα τις απηχήσεις των γεγονότων στη συνείδηση και στις σχέσεις των ανθρώπων, πλάθοντας ολοζώντανες μορφές που θα μείνουν στο πάνθεον των μυθιστορηματικών ηρώων. Πολιτικές μηχανορραφίες, αχαλίνωτες φιλοδοξίες μέσα στη δίνη του πολέμου, αλλά και ωραία όνειρα και περίσσευμα ανθρωπιάς και γενναιότητας δίνουν το στίγμα των "Ακυβέρνητων Πολιτειών", όπου ο έρωτας, κυρίαρχος, τυλίγει και ξετυλίγει το νήμα μιας συναρπαστικής πλοκής. Παράλληλα, με την πολυφωνία της αφήγησης και με άλλες νεωτερικές τεχνοτροπίες, ο συγγραφέας κατορθώνει να συγχωνεύσει τον μοντερνισμό με την παράδοση. Ένα μεταιχμιακό έργο, που σφράγισε τα ελληνικά γράμματα σ' αυτό τον "σύντομο 20ό αιώνα".
499 pages, Paperback
First published January 1, 1965
9 people are currently reading
574 people want to read
About the author
Στρατής Τσίρκας
31 books43 followersSee also Stratis Tsirkas.
Γιάννης Χατζηαντρέας ήταν το πραγματικό όνομα του Στρατή Τσίρκα. Tο 1928 αποφοίτησε από το εμπορικό τμήμα της Αμπετείου Σχολής. Για τα επόμενα δέκα χρόνια εργάστηκε ως λογιστής στην Άνω Αίγυπτο, όπου έγραψε τα πρώτα του ποιήματα και διηγήματα για τη ζωή των φελλάχων. Το 1930, γνωρίζει στην Αλεξάνδρεια τον Καβάφη, για τον οποίο έγραψε πολλά χρόνια αργότερα δύο βιβλία, Ο Καβάφης και η Εποχή του (1958) και Ο Πολιτικός Καβάφης (1971). Ασχολήθηκε με την ποίηση, το δοκίμιο, το διήγημα και το μυθιστόρημα, καθώς και με μεταφράσεις ξένων λογοτεχνών.
Το 1937 παντρεύεται την Αντιγόνη Κερασώτη. To 1938 εγκαθίσταται μόνιμα στην Αλεξάνδρεια μέχρι την αναχώρησή του για την Αθήνα το 1963. Από νεαρή ηλικία εντάχθηκε στο αριστερό κίνημα της Αιγύπτου και συνδέθηκε αρχικά, πιθανόν το 1928, με την κομμουνιστική ομάδα του Σακελλάρη Γιαννακάκη στο Κάιρο.
Έχοντας εκδώσει τρεις συλλογές διηγημάτων από το 1944 μέχρι το 1954, το 1957 γράφει σε δέκα μέρες τη νουβέλα Νουρεντίν Μπόμπα, που εμπνέεται από την εθνικοποίηση της Διώρυγας του Σουέζ από τον Αιγύπτιο πρόεδρο Νάσερ. Eκδίδεται στην Αθήνα από τον Κέδρο, κάνοντας έτσι τον Τσίρκα γνωστό στο αναγνωστικό κοινό της Ελλάδας.
Το σημαντικότερο έργο του όμως αποτελούν οι «Ακυβέρνητες πολιτείες» (1960-1965), που απαρτίζεται από τρία μυθιστορήματα: τη Λέσχη, την Αριάγνη και τη Νυχτερίδα, τα οποία εισάγουν έναν τολμηρό και πειραματικό μοντερνισμό στο ελληνικό μυθιστόρημα. Η έκδοση της Λέσχης το 1960 προκάλεσε την αντίδραση της ηγεσίας του Κ.Κ.Ε., η οποία του ζήτησε να αποκηρύξει το έργο του. Ο Τσίρκας αρνήθηκε λέγοντας «Κατέγραψα τα γεγονότα, όπως ακριβώς τα έζησα. Η συνείδησή μου δεν είναι καπέλο να την πάρω απ' το ένα καρφί να την κρεμάσω στο άλλο». Λόγω της άρνησής του διεγράφη από το κόμμα, αλλά μετά τη διάσπαση του ΚΚΕ το 1968, προσχώρησε στο ΚΚΕ-Εσωτερικού. Η Αριάγνη (1962), το δεύτερο μέρος, που περιείχε ισχυρότερα δείγματα νοσηρών καταστάσεων της Αριστεράς, ανέλαβε ο Μάρκος Αυγέρης με «ασύγγνωστη εμπάθεια, να καταδικάσει για τη θέση της, ως ολίσθημα από τα ιδεολογικά θέσφατα».
Κέντρο της τριλογίας είναι τα ιστορικά και πολιτικά γεγονότα της περιόδου στη Μέση Ανατολή και στις συγκρούσεις, που εξελίχθηκαν σε τρεις ακυβέρνητες πολιτείες, την Ιερουσαλήμ, το Κάιρο και την Αλεξάνδρεια. Ο Τσίρκας θεωρούσε ολόκληρη την τριλογία ως μια προσπάθεια δικαίωσης του κινήματος του Απρίλη του 1944, κατά το οποίο ο ελληνικός στρατός στη Μέση Ανατολή ξεσηκώθηκε ενάντια στην προσπάθεια διάλυσης και ολικής υποταγής του από τα μεταξικά στοιχεία και την αγγλική διοίκηση.
Το μυθιστόρημα Χαμένη Άνοιξη (1976) προοριζόταν να είναι το πρώτο μέρος μιας νέας τριλογίας με τίτλο «Δίσεχτα χρόνια». Έμελλε όμως να είναι το τελευταίο του έργο.
Γιάννης Χατζηαντρέας ήταν το πραγματικό όνομα του Στρατή Τσίρκα. Tο 1928 αποφοίτησε από το εμπορικό τμήμα της Αμπετείου Σχολής. Για τα επόμενα δέκα χρόνια εργάστηκε ως λογιστής στην Άνω Αίγυπτο, όπου έγραψε τα πρώτα του ποιήματα και διηγήματα για τη ζωή των φελλάχων. Το 1930, γνωρίζει στην Αλεξάνδρεια τον Καβάφη, για τον οποίο έγραψε πολλά χρόνια αργότερα δύο βιβλία, Ο Καβάφης και η Εποχή του (1958) και Ο Πολιτικός Καβάφης (1971). Ασχολήθηκε με την ποίηση, το δοκίμιο, το διήγημα και το μυθιστόρημα, καθώς και με μεταφράσεις ξένων λογοτεχνών.
Το 1937 παντρεύεται την Αντιγόνη Κερασώτη. To 1938 εγκαθίσταται μόνιμα στην Αλεξάνδρεια μέχρι την αναχώρησή του για την Αθήνα το 1963. Από νεαρή ηλικία εντάχθηκε στο αριστερό κίνημα της Αιγύπτου και συνδέθηκε αρχικά, πιθανόν το 1928, με την κομμουνιστική ομάδα του Σακελλάρη Γιαννακάκη στο Κάιρο.
Έχοντας εκδώσει τρεις συλλογές διηγημάτων από το 1944 μέχρι το 1954, το 1957 γράφει σε δέκα μέρες τη νουβέλα Νουρεντίν Μπόμπα, που εμπνέεται από την εθνικοποίηση της Διώρυγας του Σουέζ από τον Αιγύπτιο πρόεδρο Νάσερ. Eκδίδεται στην Αθήνα από τον Κέδρο, κάνοντας έτσι τον Τσίρκα γνωστό στο αναγνωστικό κοινό της Ελλάδας.
Το σημαντικότερο έργο του όμως αποτελούν οι «Ακυβέρνητες πολιτείες» (1960-1965), που απαρτίζεται από τρία μυθιστορήματα: τη Λέσχη, την Αριάγνη και τη Νυχτερίδα, τα οποία εισάγουν έναν τολμηρό και πειραματικό μοντερνισμό στο ελληνικό μυθιστόρημα. Η έκδοση της Λέσχης το 1960 προκάλεσε την αντίδραση της ηγεσίας του Κ.Κ.Ε., η οποία του ζήτησε να αποκηρύξει το έργο του. Ο Τσίρκας αρνήθηκε λέγοντας «Κατέγραψα τα γεγονότα, όπως ακριβώς τα έζησα. Η συνείδησή μου δεν είναι καπέλο να την πάρω απ' το ένα καρφί να την κρεμάσω στο άλλο». Λόγω της άρνησής του διεγράφη από το κόμμα, αλλά μετά τη διάσπαση του ΚΚΕ το 1968, προσχώρησε στο ΚΚΕ-Εσωτερικού. Η Αριάγνη (1962), το δεύτερο μέρος, που περιείχε ισχυρότερα δείγματα νοσηρών καταστάσεων της Αριστεράς, ανέλαβε ο Μάρκος Αυγέρης με «ασύγγνωστη εμπάθεια, να καταδικάσει για τη θέση της, ως ολίσθημα από τα ιδεολογικά θέσφατα».
Κέντρο της τριλογίας είναι τα ιστορικά και πολιτικά γεγονότα της περιόδου στη Μέση Ανατολή και στις συγκρούσεις, που εξελίχθηκαν σε τρεις ακυβέρνητες πολιτείες, την Ιερουσαλήμ, το Κάιρο και την Αλεξάνδρεια. Ο Τσίρκας θεωρούσε ολόκληρη την τριλογία ως μια προσπάθεια δικαίωσης του κινήματος του Απρίλη του 1944, κατά το οποίο ο ελληνικός στρατός στη Μέση Ανατολή ξεσηκώθηκε ενάντια στην προσπάθεια διάλυσης και ολικής υποταγής του από τα μεταξικά στοιχεία και την αγγλική διοίκηση.
Το μυθιστόρημα Χαμένη Άνοιξη (1976) προοριζόταν να είναι το πρώτο μέρος μιας νέας τριλογίας με τίτλο «Δίσεχτα χρόνια». Έμελλε όμως να είναι το τελευταίο του έργο.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 15 of 15 reviews
June 26, 2018
Η Ιστορία πλάθει τον εαυτό της με τέτοιο τρόπο, ώστε το τελικό αποτέλεσμα ξεπηδάει πάντα μέσα από συγκρούσεις πολλών ατομικών θελήσεων, που καθεμιά τους πάλι έγινε ό,τι είναι χάρη σε πάμπολλες ειδικές συνθήκες ζωής... Γιατί εκείνο που θέλει το κάθε άτομο εμποδίζεται από καθένα απ' όλα τα άλλα, και ό,τι προκύπτει είναι κάτι που δεν το θέλησε κανείς.
Φ. Ένγκελς
Έτσι ξεκινάει το τρίτο και τελευταίο μέρος των Ακυβέρνητων πολιτειών. Και αυτή είναι η -πικρή-αίσθηση που σου αφήνει το βιβλίο, που κορυφώνεται με έναν επίλογο,που για άλλη μια φορά, με άφησε αμήχανη.
Τελευταίος σταθμός η Αλεξάνδρεια, η οποία μοιάζει να ταξιδεύει στο χρόνο. Απ’ το ’43-’44, στα τέλη του 19ου αι. και στα μέσα της δεκαετίας του ’20. Ο Τσίρκας ζωντανεύει την πόλη μπροστά στα μάτια μας, την κάνει πρωταγωνίστρια του βιβλίου και μας αφήνει να γοητευτούμε απ’ αυτή.
Το πιο πολιτικό-και ερωτικό-βιβλίο της τριλογίας, παρουσιάζει έναν Τσίρκα ώριμο, που έχει στο επίκεντρό του τον άνθρωπο πιο έντονα από ποτέ. Είναι φοβερό πώς μέσα από τρία βιβλία τον βλέπουμε να απογειώνεται συγγραφικά. Σε αντίθεση με τους ήρωες που μοιάζουν να χάνονται, καθώς αποχαιρετούν, όπως έγραψε ο Καβάφης στο ποίημα «Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον»,
την Αλεξάνδρεια που φεύγει.
Όμως, οι ήρωες, άλλοι νεκροί και άλλοι ζωντανοί, όντως χάθηκαν; Πάλεψαν για το τίποτα;
Θέλω να ελπίζω πως όχι.
Και εμείς, μας θυμίζει ο συγγραφέας, είναι η ώρα που
πρέπει να λογαριάσουμε πώς προχωρούμε
Κι όμως πρέπει να λογαριάσουμε κατά πού προχωρούμε.
(Γ. Σεφέρης)
Φ. Ένγκελς
Έτσι ξεκινάει το τρίτο και τελευταίο μέρος των Ακυβέρνητων πολιτειών. Και αυτή είναι η -πικρή-αίσθηση που σου αφήνει το βιβλίο, που κορυφώνεται με έναν επίλογο,που για άλλη μια φορά, με άφησε αμήχανη.
Τελευταίος σταθμός η Αλεξάνδρεια, η οποία μοιάζει να ταξιδεύει στο χρόνο. Απ’ το ’43-’44, στα τέλη του 19ου αι. και στα μέσα της δεκαετίας του ’20. Ο Τσίρκας ζωντανεύει την πόλη μπροστά στα μάτια μας, την κάνει πρωταγωνίστρια του βιβλίου και μας αφήνει να γοητευτούμε απ’ αυτή.
Το πιο πολιτικό-και ερωτικό-βιβλίο της τριλογίας, παρουσιάζει έναν Τσίρκα ώριμο, που έχει στο επίκεντρό του τον άνθρωπο πιο έντονα από ποτέ. Είναι φοβερό πώς μέσα από τρία βιβλία τον βλέπουμε να απογειώνεται συγγραφικά. Σε αντίθεση με τους ήρωες που μοιάζουν να χάνονται, καθώς αποχαιρετούν, όπως έγραψε ο Καβάφης στο ποίημα «Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον»,
την Αλεξάνδρεια που φεύγει.
Όμως, οι ήρωες, άλλοι νεκροί και άλλοι ζωντανοί, όντως χάθηκαν; Πάλεψαν για το τίποτα;
Θέλω να ελπίζω πως όχι.
Και εμείς, μας θυμίζει ο συγγραφέας, είναι η ώρα που
πρέπει να λογαριάσουμε πώς προχωρούμε
Κι όμως πρέπει να λογαριάσουμε κατά πού προχωρούμε.
(Γ. Σεφέρης)
April 6, 2021
"Άλλοι τους άκρως ζωντανοί, κι άλλοι τους κοιμισμένοι
Σα νυχτερίδες κρέμονται σ ' έναν κόσμο μ' ανεστραμμένες αξίες. "
Louis Macneice
Το οδοιπορικό μας στη μέση Ανατολή συνεχίζεται. Η αμαξοστοιχία διασχίζει τη γη του Δέλτα. Ναμανχούρ, Σίντι Γκάμπερ, Αλεξάνδρεια - τερματικός σταθμός και γενέθλια γη της μητέρας του Μάνου Σιμωνίδη.
Εδώ, πάλι παράνομος, συνεχίζει τη δράση του στην Οργάνωση. Έρχεται σε επαφή με συναγωνιστές και συγγενικά πρόσωπα. Επαφές που λειτουργούν ως δικλείδα ασφαλείας και θα έχουν σημαντική θέση στην εξέλιξη της ιστορίας μας. Συναντήσεις με ανθρώπους που είχε γνωρίσει στην Ιερουσαλήμ. Ο έρωτας και πάλι στο προσκήνιο. Ιστορίες ανθρώπων που οι συγκυρίες έφεραν κοντά σε ανύποπτους χρόνους, πορείες που διασταυρώνονται ξανά.
Ο Χίτλερ βρίσκεται ακόμα στην Ελλάδα, ο Τσουδερός κάνει ανασχηματισμό, Αντιπρόεδρος αναλαμβάνει ο Ρούσος. Ακολουθούν τα γεγονότα στη Χίο, η δολοφονία του Πυγμαλίωνα Παπαστεργίου, οπλίτη της Δεύτερης Ταξιαρχίας που οδηγεί στην εξέγερση των στρατιωτικών. Η τιμωρία από κυβέρνηση και Άγγλους σκληρή.
Μέσα από αυτό το δίχτυ αναδύεται η φιγούρα μιας γυναίκας υποταγμένης στις περιστάσεις, ανυπόταχτης σε όσα ορίζει η καρδιά και το κορμί.
Βάζει το μαύρο της μαγιό και χάνεται στη νύχτα. Μια νυχτερίδα που πετά και ζει στα σκοτάδια.
Σε έναν κόσμο ζοφερό όπου διαπλεκόμενα συμφέροντα συγκρούονται. Πιόνια κινούνται στη σκακιέρα της ζωής, κινήσεις προαποφασισμένες. Τέκτονες ιμπεριαλιστές βυσσοδομούν εις βάρος λαών. Αντίπαλον δέος οι ρομαντικοί ιδεολόγοι που αντιστέκονται στην καθεστηκυία τάξη και παλεύουν για έναν καλύτερο κόσμο ατρόμητοι μπροστά στις Συμπληγάδες των συμφερόντων.
" Μέσα στη σκέψη μου η άμμος και ο λίβας μπερδεύονταν με το χιτλερισμό, με την τυραννία των Άγγλων, με τη δουλοφροσύνη των Μερτάκηδων. Η δοκιμασία της ερήμου αποχτούσε πρόσωπο. Θα την παλεύαμε, κορμί με κορμί."
"Παλεύουν τα κακόμοιρα, παλεύουν οι άνθρωποι, παλεύει ο κόσμος για μιαν άσπρη μέρα. Μα βρίσκεται κάποιος Χίτλερ και ξεμυαλίζει τους Θεμιστοκλήδες, βρίσκεται κάποιος μίστερ Μπράουν και τυλίγει τους Διονύσηδες, βρίσκεται κάποια Μαρτάκαινα και βάζει στο βρακί της τους Μονόχνοτους. Κι η δουλειά χαλάει και δώστου πάλι από την αρχή. Ως πότε πια;"
Τα αποσπάσματα αυτά είναι από το βιβλίο Αριάγνη και θεωρώ ότι αποτελούν τη βάση της τριλογίας.
Φιλολογική επιμέλεια - Σημειώσεις - Σχόλια : Χρύσα Προκοπάκη
Σα νυχτερίδες κρέμονται σ ' έναν κόσμο μ' ανεστραμμένες αξίες. "
Louis Macneice
Το οδοιπορικό μας στη μέση Ανατολή συνεχίζεται. Η αμαξοστοιχία διασχίζει τη γη του Δέλτα. Ναμανχούρ, Σίντι Γκάμπερ, Αλεξάνδρεια - τερματικός σταθμός και γενέθλια γη της μητέρας του Μάνου Σιμωνίδη.
Εδώ, πάλι παράνομος, συνεχίζει τη δράση του στην Οργάνωση. Έρχεται σε επαφή με συναγωνιστές και συγγενικά πρόσωπα. Επαφές που λειτουργούν ως δικλείδα ασφαλείας και θα έχουν σημαντική θέση στην εξέλιξη της ιστορίας μας. Συναντήσεις με ανθρώπους που είχε γνωρίσει στην Ιερουσαλήμ. Ο έρωτας και πάλι στο προσκήνιο. Ιστορίες ανθρώπων που οι συγκυρίες έφεραν κοντά σε ανύποπτους χρόνους, πορείες που διασταυρώνονται ξανά.
Ο Χίτλερ βρίσκεται ακόμα στην Ελλάδα, ο Τσουδερός κάνει ανασχηματισμό, Αντιπρόεδρος αναλαμβάνει ο Ρούσος. Ακολουθούν τα γεγονότα στη Χίο, η δολοφονία του Πυγμαλίωνα Παπαστεργίου, οπλίτη της Δεύτερης Ταξιαρχίας που οδηγεί στην εξέγερση των στρατιωτικών. Η τιμωρία από κυβέρνηση και Άγγλους σκληρή.
Μέσα από αυτό το δίχτυ αναδύεται η φιγούρα μιας γυναίκας υποταγμένης στις περιστάσεις, ανυπόταχτης σε όσα ορίζει η καρδιά και το κορμί.
Βάζει το μαύρο της μαγιό και χάνεται στη νύχτα. Μια νυχτερίδα που πετά και ζει στα σκοτάδια.
Σε έναν κόσμο ζοφερό όπου διαπλεκόμενα συμφέροντα συγκρούονται. Πιόνια κινούνται στη σκακιέρα της ζωής, κινήσεις προαποφασισμένες. Τέκτονες ιμπεριαλιστές βυσσοδομούν εις βάρος λαών. Αντίπαλον δέος οι ρομαντικοί ιδεολόγοι που αντιστέκονται στην καθεστηκυία τάξη και παλεύουν για έναν καλύτερο κόσμο ατρόμητοι μπροστά στις Συμπληγάδες των συμφερόντων.
" Μέσα στη σκέψη μου η άμμος και ο λίβας μπερδεύονταν με το χιτλερισμό, με την τυραννία των Άγγλων, με τη δουλοφροσύνη των Μερτάκηδων. Η δοκιμασία της ερήμου αποχτούσε πρόσωπο. Θα την παλεύαμε, κορμί με κορμί."
"Παλεύουν τα κακόμοιρα, παλεύουν οι άνθρωποι, παλεύει ο κόσμος για μιαν άσπρη μέρα. Μα βρίσκεται κάποιος Χίτλερ και ξεμυαλίζει τους Θεμιστοκλήδες, βρίσκεται κάποιος μίστερ Μπράουν και τυλίγει τους Διονύσηδες, βρίσκεται κάποια Μαρτάκαινα και βάζει στο βρακί της τους Μονόχνοτους. Κι η δουλειά χαλάει και δώστου πάλι από την αρχή. Ως πότε πια;"
Τα αποσπάσματα αυτά είναι από το βιβλίο Αριάγνη και θεωρώ ότι αποτελούν τη βάση της τριλογίας.
Φιλολογική επιμέλεια - Σημειώσεις - Σχόλια : Χρύσα Προκοπάκη
January 27, 2016
[Tsirkas - Drifting Cities Book 3] Υπέροχο. Μα πικρό, πολύ πικρό. Και ο αναγνώστης του 1960 το ήξερε από πριν το μαύρο φινάλε, μα ίσως ήλπιζε σε μια τελική ανατροπή, δικαίωση, νίκη. Ο σημερινός αναγνώστης το ξέρει πριν καν ξεκινήσει την Τριλογία πως χάθηκαν όχι μόνον όλοι αυτοί μα και η ιδεολογία τους, όλα για όσα πάλευαν. Κι όμως το έργο αξίζει, έχει μια τρομερή αλήθεια και αυθεντικότητα.
ΥΓ: Πόσο ακόμη καλύτερο θα μπορούσε να είναι αν είχε έναν καλό επιμελητή τότε να το "συμμάζευε". Ορισμένες φορές νοιώθεις πως διαβάζεις την πρώτη-πρώτη γραφή, πως ούτε καν ο ίδιος ο συγγραφέας δεν το ξαναδιάβασε το κείμενο να το κάνει πιο σαφές. Όταν πάνω από δέκα φορές διαβάζεις ένα κεφάλαιο και στο τέλος αναρωτιέσαι "Τώρα ποιος μιλούσε; Σε ποιον; Πότε; Για τι πράγμα λέγανε;!", κάτι σίγουρα δεν πάει καλά...
ΥΓ: Πόσο ακόμη καλύτερο θα μπορούσε να είναι αν είχε έναν καλό επιμελητή τότε να το "συμμάζευε". Ορισμένες φορές νοιώθεις πως διαβάζεις την πρώτη-πρώτη γραφή, πως ούτε καν ο ίδιος ο συγγραφέας δεν το ξαναδιάβασε το κείμενο να το κάνει πιο σαφές. Όταν πάνω από δέκα φορές διαβάζεις ένα κεφάλαιο και στο τέλος αναρωτιέσαι "Τώρα ποιος μιλούσε; Σε ποιον; Πότε; Για τι πράγμα λέγανε;!", κάτι σίγουρα δεν πάει καλά...
December 18, 2019
Παρόλο που είχα δώσει 4 αστεράκια στα αλλα δυο βιβλία της τριλογίας, θα δώσω εδώ 5. Όχι επειδή μου άρεσε παραπάνω ( η Αριαγνη υπερτερεί στις προτιμήσεις μου), αλλα επειδή πλέον έχοντας καταλάβει παραπάνω τη γραφή του Τσίρκα, πραγματικά ευχαριστήθηκα την ανάγνωση της Νυχτερίδας. Ότι ειναι πικρό το βιβλιο στο τέλος, σίγουρα. Αλλα μετά απο αυτο το ταξίδι όπου ξαναδιάβασα τη Λέσχη ως προετοιμασία, μένει και μια γεύση λύπης, έκλεισα το βιβλιο με την αίσθηση πως έλεγα αντίο σε ενα παλιό και καλο εγκάρδιο φίλο Τι άλλο να διαβάσει κανείς μετά απο αυτή την επική τριλογία; Ποιο βιβλιο θα μπορέσει να σταθεί στο ύψος της; Αισθάνομαι πως οτιδήποτε λογοτεχνικό θα διαβάσω μετά θα ειναι μια απογοήτευση...
January 5, 2022
Το πιο συγκλονιστικό φινάλε που έχω διαβάσει σε βιβλίο. Είναι όλο τόσο πικρό όσο ήταν και ο 20ος αιώνας για τους επαναστάτες.
This entire review has been hidden because of spoilers.
September 30, 2025
Ένα μυθιστόρημα που μόλις το τελειώσεις και συνειδητοποιήσεις πόσο καταβυθίστηκες, θέλεις να το ξαναδιάβασεις, καθώς δεν είχες συνειδητοποιήσει αυτο που περνούσε στην πρώτη ανάγνωση μπροστα απ' τα μάτια σου. Νιωθεις οτι θέλεις να ξαναπροσέξεις λεπτομέρειες, να ξανακοιταξεις προσεκτικά τις περιγραφες και να δώσεις σημασία στις γραμμές αναπτυξης των χαρακτήρων που παραμέλησες, από τη στιγμη που ειδες όλο το παζλ να ολοκλήρωνεται μπρόστα σου. Θέλεις να το ξαναδιαβασεις με τη σοφία που απεκτησες τελειώνοντας το.
Ένα πολιτικό μυθιστόρημα φτιαγμένο σαν ευρωπαϊκο νουαρ, που αν και σε μερικές περιπτώσεις η γλώσσα και ο τρόπος περιγραφής προδιδει την ηλικία του, αποτελεί μια εμπειρία βύθισης αυτούσια και μια άσκηση όξυνσης της λογοτεχνικής αντίληψης. Καθε κομμάτι έχει ενα ρόλο, κάθε παραμερη ιστορία εμπλουτίζει το συμπαν με το τροπο απρόσμενο. Σε ενα μυθιστόρημα ποταμό, ο συγγραφεας δεν αφήνει ούτε προταση να πέσει κάτω, πράγμα που δεν το βρίσκεις συχνα, οσο κι αν κατα περιπτώσεις δύσκολευει την αναγνωση η παρακολουθήση την αλληλουχίας των διαλογων και των ομιλητων.
Επιπλέον, ο Τσίρκας μας προσφερεις μια από τις πιο αυθεντικές και δραματικές αποτυπώσεις του βάσανου, των βιωμένων αντίφασεων και των διλημμάτων της "διανόησης" σε καιρούς πολιτικής στράτευσης και πολέμου.
Ένα πολιτικό μυθιστόρημα φτιαγμένο σαν ευρωπαϊκο νουαρ, που αν και σε μερικές περιπτώσεις η γλώσσα και ο τρόπος περιγραφής προδιδει την ηλικία του, αποτελεί μια εμπειρία βύθισης αυτούσια και μια άσκηση όξυνσης της λογοτεχνικής αντίληψης. Καθε κομμάτι έχει ενα ρόλο, κάθε παραμερη ιστορία εμπλουτίζει το συμπαν με το τροπο απρόσμενο. Σε ενα μυθιστόρημα ποταμό, ο συγγραφεας δεν αφήνει ούτε προταση να πέσει κάτω, πράγμα που δεν το βρίσκεις συχνα, οσο κι αν κατα περιπτώσεις δύσκολευει την αναγνωση η παρακολουθήση την αλληλουχίας των διαλογων και των ομιλητων.
Επιπλέον, ο Τσίρκας μας προσφερεις μια από τις πιο αυθεντικές και δραματικές αποτυπώσεις του βάσανου, των βιωμένων αντίφασεων και των διλημμάτων της "διανόησης" σε καιρούς πολιτικής στράτευσης και πολέμου.
May 8, 2016
Die erstmals ins Deutsche übersetzte Trilogie Steuerlose Städte ist übrigens auf der Seite der Edition Romiosini als Volltext kostenlos zugänglich. Ein interessantes neues Projekt des Centrum Modernes Griechenland, mit dem Ziel Klassikern der griechischen Literatur eine breitere Öffentlichkeit im deutschsprachigen Raum zu verschaffen.
Die drei Romane handeln von den - mir bis jetzt unbekannten - Ereignissen rund um die griechische Exilarmee in Ägypten und Palästina im Zweiten Weltkrieg. Während der Kampf gegen die Achsenmächte längst nicht entschieden ist, brechen unter den allierten Kräften bereits Konflikte über die Nachkriegsordnung aus. Den politischen Verwicklungen zu folgen fand ich zuweilen ein wenig verwirrend. Die Stärken der Geschichte liegen für mich vor allem in den Portraits der drei Städte Jerusalem, Kairo und Alexandria. Tsirkas gelingt es wunderbar, aus den wechselnden Perspektiven seiner Figuren ein Panorama dieser Zeit und Epoche zu entwickeln.
(Dringend zu empfehlen ist den Herausgebern die Texte vor Veröffentlichung besser Korrektur zu lesen. Da haben sich für mein Empfinden zu viele Fehler eingeschlichen.)
Die drei Romane handeln von den - mir bis jetzt unbekannten - Ereignissen rund um die griechische Exilarmee in Ägypten und Palästina im Zweiten Weltkrieg. Während der Kampf gegen die Achsenmächte längst nicht entschieden ist, brechen unter den allierten Kräften bereits Konflikte über die Nachkriegsordnung aus. Den politischen Verwicklungen zu folgen fand ich zuweilen ein wenig verwirrend. Die Stärken der Geschichte liegen für mich vor allem in den Portraits der drei Städte Jerusalem, Kairo und Alexandria. Tsirkas gelingt es wunderbar, aus den wechselnden Perspektiven seiner Figuren ein Panorama dieser Zeit und Epoche zu entwickeln.
(Dringend zu empfehlen ist den Herausgebern die Texte vor Veröffentlichung besser Korrektur zu lesen. Da haben sich für mein Empfinden zu viele Fehler eingeschlichen.)
March 20, 2020
After the superb second novel we arrive at the closing story. Familiar with the writing style you immerse directly in the story. Although you know the end you still hope for the main characters and the movement's success. This leaves you always with a bitter feeling as you know the result. Once again, the thing I like the most is the fact that the entire story is simply presented through the eyes of the main characters, i.e. normal everyday people during that period of time. The epilogue is one of the most spine-chilling pieces of literature I've read. It simply describes what happened to the main characters; not in the epic manner one would expect but in the mundane realistic way, showing that although we may think we are main characters, the end is much simpler than one thinks.
Bottom-line: A great closure of an amazing journey.
Bottom-line: A great closure of an amazing journey.
March 12, 2025
Δύσκολο να κρίνω το τρίτο μέρος ανεξάρτητα από τα προηγούμενα. Έτσι η εμπειρία μου συνοδεύεται από κάποιες προκαταλήψεις, μιας και το δεύτερο μέρος μου είχε αρέσει εξαιρετικά. Συνολικά θα κατέτασσα το βιβλίο δεύτερο στη δική μου προτίμηση, μετά την Αριάγνη και πριν τη Λέσχη. Είναι ένα ολοκληρωμένο έργο, που ανταμοίβει τον προσεκτικό αναγνώστη (αλλά και τιμωρεί τον "ξεχασιάρη").
Στη Νυχτερίδα έχουμε πιο πυκνή δράση συγκριτικά με τα υπόλοιπα βιβλία της τριλογίας, με πολλούς χαρακτήρες και εναλλαγές αφηγητών. Ο Τσίρκας αγαπούσε μάλλον αυτό το "τέχνασμα" των εναλλακτικών αφηγητών μαζί με την εναλλαγή στα πρόσωπα (πρώτο ενικό για τον Μάνο, τρίτο για τη Ναν και δεύτερο για τον Παράσχο), όμως νομίζω ότι πολλές φορές αυτή η εναλλαγή δυσκολεύει το κείμενο και συσκοτίζει (αντί να αποκαλύπτει). Επιπλέον, ειδικά σε αυτόν τον τόμο, οι σημειώσεις στο πίσω μέρος δεν είναι απλά ευπρόσδεκτες αλλά και απολύτως απαραίτητες. Νομίζω θα βοηθούσε κι ένας χάρτης προσώπων, μιας και πολλοί χαρακτήρες επιστρέφουν από προηγούμενα βιβλία, αλλά είναι αρκετά δύσκολο να θυμηθείς ακριβώς τι ρόλο είχαν παίξει. Ειδικά για τη Ναν, όπως και για τους περισσότερους Βρετανούς χαρακτήρες, που επιστρέφει μετά τη Λέσχη με πρωταγωνιστικό ρόλο, χρειάστηκε να γυρίσω και στα δύο προηγούμενα βιβλία για να την θυμηθώ.
Νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να διαβαστεί η τριλογία αυτή, παρόλη τη δυσκολία της και τις ατέλειές της (ή μάλλον εξαιτίας τους). Σε στιγμές είναι συναρπαστικό ανάγνωσμα, και σίγουρα καταφέρνει να σε κάνει να δεθείς με χαρακτήρες (ειδικά στο τρίτο μέρος). Νομίζω πως ο Φάνης, η Ναν, η Χήρα, ο Παντελής, ο Παράσχος και φυσικά το Ανθρωπάκι και ο Μάνος, θα μείνουν στη μνήμη μου, κυρίως λόγω του τρίτου βιβλίου, μιας και είναι αυτό που περισσότερο έδωσε έμφαση στους αγώνες, τις αντιφάσεις και τις αγωνίες τους.
Στη Νυχτερίδα έχουμε πιο πυκνή δράση συγκριτικά με τα υπόλοιπα βιβλία της τριλογίας, με πολλούς χαρακτήρες και εναλλαγές αφηγητών. Ο Τσίρκας αγαπούσε μάλλον αυτό το "τέχνασμα" των εναλλακτικών αφηγητών μαζί με την εναλλαγή στα πρόσωπα (πρώτο ενικό για τον Μάνο, τρίτο για τη Ναν και δεύτερο για τον Παράσχο), όμως νομίζω ότι πολλές φορές αυτή η εναλλαγή δυσκολεύει το κείμενο και συσκοτίζει (αντί να αποκαλύπτει). Επιπλέον, ειδικά σε αυτόν τον τόμο, οι σημειώσεις στο πίσω μέρος δεν είναι απλά ευπρόσδεκτες αλλά και απολύτως απαραίτητες. Νομίζω θα βοηθούσε κι ένας χάρτης προσώπων, μιας και πολλοί χαρακτήρες επιστρέφουν από προηγούμενα βιβλία, αλλά είναι αρκετά δύσκολο να θυμηθείς ακριβώς τι ρόλο είχαν παίξει. Ειδικά για τη Ναν, όπως και για τους περισσότερους Βρετανούς χαρακτήρες, που επιστρέφει μετά τη Λέσχη με πρωταγωνιστικό ρόλο, χρειάστηκε να γυρίσω και στα δύο προηγούμενα βιβλία για να την θυμηθώ.
Νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να διαβαστεί η τριλογία αυτή, παρόλη τη δυσκολία της και τις ατέλειές της (ή μάλλον εξαιτίας τους). Σε στιγμές είναι συναρπαστικό ανάγνωσμα, και σίγουρα καταφέρνει να σε κάνει να δεθείς με χαρακτήρες (ειδικά στο τρίτο μέρος). Νομίζω πως ο Φάνης, η Ναν, η Χήρα, ο Παντελής, ο Παράσχος και φυσικά το Ανθρωπάκι και ο Μάνος, θα μείνουν στη μνήμη μου, κυρίως λόγω του τρίτου βιβλίου, μιας και είναι αυτό που περισσότερο έδωσε έμφαση στους αγώνες, τις αντιφάσεις και τις αγωνίες τους.
December 6, 2017
Και ναι φτάσαμε στο τρίτο μέρος των Ακυβέρνητων Πολιτειών... Έχεις αναθαρρήσει -γιατί πισωγυρίσματα δεν κάνει ο συγγραφέας κατάλαβε ότι και τα σημεία στίξης θέλουν μέτρο για αν μην κολλάει κάποιος από τους αναγνώστες σε αυτό χάνοντας την βαθύτερη ιστορία που θέλει να πει. Σε πολλούς αρέσει περισσότερο το συγκεκριμένο... εμένα προσωπικά δεν μου άρεσε τόσο. Αναλώνεται σε μεγάλο μέρος για το ποια είναι η Νυχτερίδα (κάτι που οι περισσότεροι αναγνώστες έχουμε καταλάβει αλλά προσπαθεί να μας πείσει για το αντίθετο... για να το αναιρέσει ο ίδιος μετά!!!) Προσωπικά δεν μου άρεσε τελικά που είτε άμεσα, είτε έμμεσα κερδίζει "το ανθρωπάκι"... Ως παλιομοδίτης αναγνώστης και ακολουθώντας την αριστοτελική αρχή για την ικανοποίηση των θεατών (αναγνωστών προσθέτω εγώ)δεν είναι ανεκτό να ηττούνται οι καλοί και να κερδίζουν οι κακοί. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να διαβάσεις και την Νυχτερίδα γιατί:
Α) Έχεις διαβάσει την Λέσχη για να καταφέρεις να ασχοληθείς με τις Ακυβέρνητες Πολιτείες.
Β) You are half way through it! Βασικά έχεις καλύψει τα 2/3 αλλά δεν έχω κάτι σε νόστιμη φράση για αυτό το ποσοστό.
Γ)Άλλοι λένε δώσαμε πανελλήνιες 14 (οι πιο άτυχοι) ή 9 μαθήματα (οι λιγότερο άτυχοι -άτυχοι πάντως όπως και να έχει)... άλλοι λένε πήγαμε στρατό μας έτυχε ένας τραγικός λοχίας... εσύ θα λες έχω διαβάσει και όλες τις Ακυβέρνητες Πολιτείες... Λίγο το έχεις αυτό;
Α) Έχεις διαβάσει την Λέσχη για να καταφέρεις να ασχοληθείς με τις Ακυβέρνητες Πολιτείες.
Β) You are half way through it! Βασικά έχεις καλύψει τα 2/3 αλλά δεν έχω κάτι σε νόστιμη φράση για αυτό το ποσοστό.
Γ)Άλλοι λένε δώσαμε πανελλήνιες 14 (οι πιο άτυχοι) ή 9 μαθήματα (οι λιγότερο άτυχοι -άτυχοι πάντως όπως και να έχει)... άλλοι λένε πήγαμε στρατό μας έτυχε ένας τραγικός λοχίας... εσύ θα λες έχω διαβάσει και όλες τις Ακυβέρνητες Πολιτείες... Λίγο το έχεις αυτό;
March 8, 2019
Η "οδύσσεια" της Λέσχης έχει πλέον ξεχαστεί.
Η "Αριάγνή" έχει προετοιμάσει το έδαφος.
Και με τη "Νυχτερίδα" παρακολουθούμε το συναρπαστικό φινάλε.
Εάν σας άρεσε η τριλογία συνιστώ να παρακολουθήσετε και το Once Upon a Time in America του Sergio Leone.
Η ζωή πράγματι πολλές φορές ξεπερνά τη φαντασία.
Η "Αριάγνή" έχει προετοιμάσει το έδαφος.
Και με τη "Νυχτερίδα" παρακολουθούμε το συναρπαστικό φινάλε.
Εάν σας άρεσε η τριλογία συνιστώ να παρακολουθήσετε και το Once Upon a Time in America του Sergio Leone.
Η ζωή πράγματι πολλές φορές ξεπερνά τη φαντασία.
May 8, 2016
Πολύ όμορφο και το τρίτο μέρος μίας εξαιρετικής τριλογίας. Η "Αριάγνη" ομολογώ πως με ενθουσίασε σε βαθμό που η "Νυχτερίδα" δεν κατάφερε να ξεπεράσει. Συνολικά, πάντως, οι Ακυβέρνητες Πολιτείες αποτελούν ένα από τα αρτιότερα λογοτεχνικά έργα που έχω διαβάσει.
March 26, 2020
Ο επίλογος ενός άρτιου λογοτεχνικά και ιστορικά έργου δε θα μπορούσε να πάρει λιγότερα αστέρια. Λένε πως η Ιστορία γράφεται από τους νικητές, αλλά η αλήθεια είναι δουλειά των ηττημένων. Και η αλήθεια είναι ότι η ζωή είναι γλυκιά όταν έχει σκοπό, όποιος κι αν είναι αυτός..
January 1, 2022
يمكنني إعادة قراءة هذا الجزء من الثلاثية دون كلل أو ملل، هنا تتجلى القوة الأدبية لتسيركاس مع مصداقية وواقعية الأحداث وقسوتها.. الجزء الثالث يعتبر الجامع الشامل لأحداث الرواية كلها، والنهاية قاسية إلى حد البكاء..
Read
January 17, 2024Review to follow
Displaying 1 - 15 of 15 reviews