Λίγο προτού πεθάνει ο Τήνελλος, περίφημος αοιδός του 8ου π.Χ. αιώνα, διηγείται στον εγγονό του τη ζωή του: Τα παιδικά του χρόνια στα παράλια της Ιωνίας, την ένταξή του στην ακολουθία του προαιώνιου αοιδού Αναβάτη, το πέρασμά του από τις Μυκήνες κι από τους Ολυμπιακούς αγώνες, τους έρωτες, τα ταξίδια και τις μεταμορφώσεις του. Τις ηδονές που γεύτηκε, τα πάθη και τις συμφορές που –άθελά του;– προκάλεσε…
Δραματικός κι ευτράπελος, αχόρταγος κι αλαφροΐσκιωτος, ο Τήνελλος –ο παππούς του Ομήρου– αποτελεί συνάμα ήρωα-πρόγονο του Δον Κιχώτη αλλά και του Γαργαντούα. Και το Λόγια-φτερά είναι ένα μυθιστόρημα που άλλοτε θυμίζει ψυχεδελικό κόμικς κι άλλοτε μιούζικαλ της μακρινής αρχαιότητας.
Επιστρέφοντας στον καιρό όπου οι μύθοι ακόμα πλάθονταν, ο Χ.Α. Χωμενίδης μιλάει αλληγορικά για την υπέρτατη δύναμη της αφήγησης. Ο κόσμος παίρνει νόημα και σχήμα μονάχα εφόσον τον εξιστορούμε. Ακόμα δε και όταν κάποτε ο Τήνελλος καταλήγει «φωνή βοώντος εν τη ερήμω», του αρκεί ένας καινούριος πιστός ακροατής για να τα ξαναχτίσει όλα απ’ τα θεμέλια.
Ο τίτλος Λόγια-φτερά θα μπορούσε να είναι μετάφραση του ομηρικού «έπεα πτερόεντα»· είτε παράφραση του βιβλικού «εν αρχή ην ο Λόγος».
Υποτίθεται ότι είναι η ας πούμε ιστορία του Ομήρου ; Όχι του Ομήρου Σίμπσον, του Ομήρου του αρχαίου. Έχουμε την γαμάτη ικανότητα του Χωμενίδη στη μυθοπλασία και να βάζει στο στόρυ 100 ήρωες. Αλλά έχουμε και την σιχαμένη συνήθεια του να βάζει κάθε λογής διαστροφή ΧΩΡΙΣ ΛΟΓΟ. Μακριά από μένα η ηθικολογία-στην τέχνη. Θες να κάνουν παρτούζα οι ήρωες ; Ας κάνουν. Μακριά από τον κώλο μου... ΑΛΛΑ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΑΣ ΓΑΜΗΜΕΝΟΣ ΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΠΛΟΚΗ Γιατί η ιστορία του Ομήρου έπρεπε να καταλήξει σε ένα όργιο αιμομιξίας/βιασμού/ασέλγειας ανηλίκων ; Ε γιατί ; (Εκτός αν υπάρχει κάτι που αγνοώ στην πραγματική ιστορία του Ομήρου, ας με διαφωτίσει ένας φιλόλογος, οπότε η φικτιοναλ ιστορία του βασίστηκε σε κάπως πραγματικά γεγονότα ; Αλλά ποια πραγματικά γεγονότα, εδώ δεν ξέρουμε που γεννήθηκε).
Πρώτος Χωμενίδης που διαβάζω. Και σημειώνω: - λόγος χείμαρρος. Μια χαρά, μου κάνει. Η επιλογή να χρησιμοποιεί αναχρονισμούς, από τη στιγμή που το παίρνεις απόφαση ότι έτσι θα πάει και δεν είναι κάτι που του ξέφυγε, απλά κάνει την αφήγηση αμεσότερη. - ιδέα που μου κάνει επίσης. Τολμάμε ν' ακουμπήσουμε τα ιερά και τα όσια των λογιότατων ετούτης της χώρας, μαζί σου. Επιμέρους ιδέες που αγάπησα, όπως η εκπλήρωση της προφητείας ή η ιδέα του Αναβάτη. -πλοκή, μμμ, αρχίζω και στραβώνω. Δεν έχω αντίρρηση για το πρώτο μισό, μια χαρά το πάμε, αλλά από τη στιγμή που εμφανίζεται η χελώνα, αρχίζουν μικροί λόξιγκες. Κάποιες από τις επιλογές (η χελώνα, ο βασιλιάς της Θράκης, η Γαρίδα) μου φάνηκα εν μέρει ευκολίες προώθησης της πλοκής κι εν μέρει κακές επιλογές αλληγορίας. Είτε το ένα είτε το άλλο, άνισες σε σχέση με την αφηγηματική ικανότητα.
Ένα βιβλίο που ομολογώ ότι δίχασε τη γνώμη μου. Απίστευτη αφηγηματική δεινότητα, ατελείωτη ροή γεγονότων και ανατροπών που δεν καθιστούν στιγμή το βιβλίο βαρετό αλλα τρομερά ενδιαφέρον, ολοζώντανοι χαρακτήρες, απίστευτη αναπαράσταση της αρχαίας εποχής, ήθη, συνήθειες και δοξασίες παρμένα μέσα από τις σελίδες της Ιστοράις και της Μυθολογίας, η καθημερινότητα από την απλή ζωή σε ένα παραλιακό χωριό της Μικρασίας μέχρι και της περιόδου των Ολυμπιακών αγώνων στην Ολυμπία!Οι περιπέτειες του Τήνελλου, αοιδού της προ-ομηρικής εποχής, από τη Μικρασία μέχρι τη Γαρίδα, ένα ερημονήσι, όπου έζησε αποκλεισμένος τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Μου άρεσαν οι περιπέτειες, μου άρεσαν οι αλλαγές στο χαρακτήρα του Τήνελλου και το σφυρηλάτημα του σκεπτικού του, οι αλλαγές στο θυμικό του, το χιούμορ του. Μου άρεσαν η αληθοφάνεια, ο ρέων (κι όμως λογοτεχνικός) λόγος. Δε μου άρεσαν δύο πράγματα: η μεταμόρφωση του Τήνελλου σε καβούκι χελώνας για να γλυτώσει από τους βαρβάρους της Κορίνθου (θεϊκή παρέμβαση λέει) και ξανάγινε άνθρωπος όταν τον έριξε ένα γεράκι απο ψηλά. Και δε μου άρεσε το τέλος. Να έχει περάσει τόσα, να έχει κολυμπήσει και να έχει γλυτώσει για να κολλήσει στο ξερονήσι της Γαρίδας; Και μετά από χρόνια γεννήθηκε μια τυφλή που έτυχε να ακούσει το τραγούδι του και να είναι η μόνη που ενδιαφέρθηκε από τους ακαλλιέργητους πρωτόγονους του νησιού ώστε να του την πέσει και να κάνει επιτέλους οικογένεια; Με εγγονό τον Όμηρο; Ο οποίος πώς έφυγε από το νησί για να διαδώσει τα ποιήματά του σε όλη την οικουμένη; Λεπτομέρειες θα μου πεις αλλά με χάλασαν. Και τέλος δε μου άρεσε που ενώ χρησιμοποιούσε εκφράσεις και λόγια που θα μπορούσαν να αντιστοιχούν στην αρχαιοελληνική ντοπιολαλιά χρησιμοποιεί πολλές βωμολοχίες (στ' αρχίδια μου, πιάστε τον τον πούστη κλπ.) που εμένα με ξένισαν, αν ακι σε κάποια σημεία κολλούσαν με χιουμοριστικό τρόπο. Ειλικρινά ένα βιβλίο που μου άρεσε πολύ ώστε να αγνοήσω τις αντιρρήσεις μου για κάποια σημεία!!!
Τολμηρό, ευφάνταστο, μαγευτικό. Ο συγγραφέας είναι ένας ικανότατος διηγηματογράφος που στιγμή δε σου επιτρέπει να αφήσεις το βιβλίο του αν δεν το τελειώσεις! Αναφερόμενος σε μια πολύ μακρινή μας εποχή, λίγο πριν τα ομηρικά χρόνια, μας μεταφέρει με τα πιο ζωντανά χρώματα την ιστορία του Τήνελλου του αοιδού, παππού του Ομήρου. Ο Τήνελλος δεν έχει καμία σχέση με το χαρακτήρα των ηρώων που τη ζωή τους ψέλνει. Είναι ένας όμως ένας επιτυχημένος μαθητής της τέχνης της επιβίωσης και μάλιστα σε τι εποχές! Οι εποχές αλλάζουν αλλά η ποιότητα των ανθρώπων και η αναζήτηση του νοήματος της ζωής παραμένει ίδια κι απαράλλαχτη.
Ωραίο και ευκολοδιάβαστο. Ένα αρχαίο παραμύθι χωρίς τον κλασικό ήρωα του παραμυθιού, έναν ήρωα που τον ενδιαφέρει περισσότερο να αφηγηθεί και να μαγέψει τον ακροατή του (τον Όμηρο αρχικά και μετά εμάς τους υπόλοιπους!) παρά να αναδειχθεί μεσα απο την ιστορία του. Μου άρεσε αλλα δεν είναι θεωρώ και απο τα καλύτερα του.
το μεγάλο προσόν του Χωμενίδη είναι η ικανότητά του να διηγηθεί μία ιστορία. Δυστυχώς, οι Έλληνες συγγραφείς δεν διακρίνονται για την πλοκή, αλλά ο Χωμενίδης είναι μία ευτυχής εξαίρεση. Εκτός από πλοκή, το συγκεκριμένο βιβλίο έχει χιούμορ και εντυπωσιακή φαντασία. Εν γένει, το βιβλίο αυτό ήταν μία απόλαυση
Σίγουρα πολύ καλογραμμένο, η αφήγηση κυλούσε γρήγορα κ κρατούσε το ενδιαφέρον, αν κ σε σημεία ήταν πιο ωμή κ λίγο χυδαία από αυτό που θα ήθελα. Το τέλος με απογοήτευσε, περίμενα κάτι διαφορετικό.
Οκ, διαβάσαμε μια υπερπαραγωγή εδώ πέρα και υπήρχε κλιμάκωση στο λόγο αλλά συγνώμη, με συγκινούν απλούστερα πράγματα και το όλο εγχείρημα το βρήκα κουραστικό. Ο Χωμενίδης δεν είναι κανένας ατάλαντος αλλά χρειάζεται πολλά περισσότερα από ταλέντο για να γράψεις ένα αληθινά καλό βιβλίο πιστεύω. Τέλος, αν έχετε να πείτε κάτι πείτε το, νισάφι πια με τους συμβολισμούς και τις αλληγωρίες, λίγη ευθύτητα δε βλάπτει ποτέ τον αναγνώστη. Ειλικρίνεια χρειαζόμαστε και θάρρος, όχι σύμβολα.
Αν και από τα παλιότερα βιβλία τού Χωμενίδη, τα Λόγια Φτερά (Πατάκης, 2009, 5,30€, 376 σελ.) είναι από τα καλύτερά του μαζί με τον Βασιλιά της (άρθρο μου για το βιβλίο εδώ), την Νίκη και τον Φοίνικα. Οι σελίδες του μάς ταξιδεύουν στην αρχαϊκή Ελλάδα τού 8ου αι. π.Χ., τότε που οι μύθοι που σήμερα γνωρίζουμε και θαυμάζουμε δεν είχαν αποκτήσει την τελική τους μορφή, ενώ ο Όμηρος ήταν ακόμα αγέννητος. Αφηγητής είναι ο Τήνελλος, γέννημα-θρέμμα τής μικρασιατικής Απολλωνίας. Έχοντας αισθανθεί τον θάνατό του να πλησιάζει, αποφασίζει να εξιστορήσει τις περιπέτειές του στον εγγονό του, τον... Όμηρο.
Ξεκινώντας από τα παιδικά του χρόνια στην Απολλωνία και τις πρώτες - αλλά σκληρές - κακοτυχίες του στην ζωή, ο Τήνελλος διατρέχει λίγο-πολύ όλα τα μήκη και πλάτη τής αρχαϊκής Ελλάδος. Αρχικά, τον βλέπουμε να οργώνει τα μικρασιατικά παράλια ως μέλος τής συνοδείας τού περίφημου αοιδού Αναβάτη, ο οποίος και τον μυεί στην επική ποίηση. Αργότερα, ο Τήνελλος περνάει και από τα νησιά τού Αιγαίου, την Κόρινθο τις - κάποτε τρανές αλλά τώρα ασήμαντες - Μυκήνες, την Ολυμπία κατά τους διάσημους Ολυμπιακούς Αγώνες, και φτάνει ακόμα και σε μία ελληνική αποικία βόρεια τής Θράκης. Σε κάθε μέρος συναντάει και από μία νέα πρόκληση, συνήθως άγρια και βίαιη- όπως έναν λοιμό, έναν παράφρονα βασιλιά, ή μία άνιση αναμέτρηση πόλεων - και κάνει ό,τι μπορεί για να επιβιώσει. Το τελευταίο κομμάτι είναι και το πιο περίεργο, και κατά πολλούς το πιο αδύναμο τού βιβλίου. Το μόνο που θα σας πω για να μην σας το χαλάσω είναι πως έχει πολλή, πολλή, θάλασσα.
Περιέργως, το βιβλίο μου θύμισε κάπως το πρώτο μισό από το μυθιστόρημα φαντασίας Το Όνομα του ανέμου τού Patrick Rothfuss, όπου επίσης ένα νεαρό αγόρι με αγάπη για την μουσική παλεύει να επιβιώσει μέσα από τις περιπλανήσεις του σε έναν άγριο κόσμο. Μου άρεσε ο τρόπος που ο Χωμενίδης ανασυνέθεσε την Ελλάδα τού 8ου αι. π.Χ., και ότι της έδωσε την άγρια, βάρβαρη χροιά που είχε εκείνα τα σκοτεινά χρόνια. Καταπληκτική και η ιδέα για την ταυτότητα τού Αναβάτη... Οι συνεχείς εναλλαγές τοπίων και χαρακτήρων γίνονται με αρμονικό τρόπο, κρατώντας τον αναγνώστη σε εγρήγορση. Το αδύναμο σημείο τού βιβλίου είναι ίσως το τελευταίο μέρος του, που νομίζω πως θυμίζει κάτι από ένα σημείο σε ένα άλλο βιβλίο τού Χωμενίδη, Ο κόσμος στα μέτρα του.
Ελπίζω να διαβάσετε το βιβλίο και να βγουν και άλλες ιστορίες για την αρχαϊκή Ελλάδα! Ίσως ο συγγραφέας, αντί να γράψει για το 2020 μ.Χ. σε επόμενο βιβλίο του όπως δήλωσε, να ήταν καλύτερα να επανέλθει στα χρόνια των Λόγιων Φτερών...
πολυ ωραιο mix μυθολογικού υπόβαθρου με μοντερνα αφηγηση και αστεια επεισοδια. Μου αρεσε ιδιαιτερα η αμεση γραφη και η χρηση των μυθων ως κατι το αποδεκτο και συνηθισμενο. Γενικα αστεια ιστορια και διασκεδαστικη πλοκη.
Ο Χωμενίδης μας περιγράφει τη ζωή του Τήνελλου. Οπως πάντα με σουρεάλ στοιχεία. Διαβάζεται πολύ εύκολα, προκαλεί γέλιο σε κάποια σημεία (αν και λιγότερα από άλλα βιβλία του Χωμενίδη).
Ο Τήνελλος, άνθρωπος απείθαρχος, αγαπάει την ελευθερία του, αρνείται κάθε είδος εξουσίας και συμβιβασμού, βέβαια πληρώνει βαρύ αντίτιμο για τις επιλογές τους, χωρίς να το μετανιώνει ποτέ, όμως.
η χελώνα: γιατί ο Τήνελλος μετατρέπεται σε καύκαλο; γιατί στο τέλος το παιδί (ο εγγονός του) πρέπει να ξεφορτωθεί από το καύκαλο μιας χελώνας για να μπορέσει να κολυμπάει ελεύθερο στα ρεύματα της θάλασσας; τι σημαίνει το καύκαλο; είναι μήπως το "παρελθόν" μας, είναι η κληρονομιά, το βάρος των παραδόσεων και των εθίμων από τα οποία πρέπει να ξεφορτωθούμε για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε ελεύθεροι στην ζωή μας;
η τυφλότητα, έχει κάποιο ιδιαίτερο νόημα η τυφλότητα δυο γυναικών; μάλλον και αυτό μπορεί να είναι υπόμνημα να ζούμε ελεύθερη ζωή, χωρίς να επηρεαστούμε από το γύρω κόσμο, αλλά έχοντας ως οδηγό μόνο την περιέργεια μας και την αγάπη προς την γνώση;
το νησί των παιδιών, τα παιδιά αυτά δεν έχουν καμία απολύτως ιδέα για το τι σημαίνει το "ηθικό" διαχωρισμό μεταξύ του Καλού και του Κακού. Μου θύμισαν τα παιδιά στο έρημο νησί στο βιβλίο του Golding "Ο άρχοντας των μυγών" (Lord of the Flies), τίτλος που δεν είναι τιποτ'άλλο παρά η κυριολεκτική σημασία του ονόματος Βεελζεβούλ