Kur'an, İncil ve Tevrat'ın Sumer'deki Kökeni

by Muazzez İlmiye Çığ

Yazar, bu kitapta, Sumer dini ve edebiyatından Yahudilik, Hristiyanlık ve Müslümanlığa; bu dinlerin kutsal kitaplarına ulaşan etkileri ve konuları, belgeleriyle ve karşılaştırmalı olarak sunmaktadır.

Sumerliler, bu dinlerin çıkışından yüzlerce, hatta binlerce yıl önce siyasal yaşamlarını yitirmişlerdi.

Ancak Sumerliler, icat ettikleri ve istenileni yazacak biçimde geliştirdikleri yazılarıyla, Orta Doğu kavimlerini etkileri altına almışlar ve bu etki Batı dünyasına kadar uzanmıştır.

Genres: History, Nonfiction, Religion, Turkish Literature, Mythology, Turkish, Theology

126 pages, Paperback

First published November 1, 1995

About the author

Muazzez İlmiye Çığ was a Turkish archaeologist, sumerologist, assyriologist, writer and supercentenarian who specialised in the study of Hittites and Sumerian civilization. She stirred controversy in the Muslim world and received worldwide media coverage in 2006 with her assertion, outlined in her book from the previous year, that the headscarf worn by Muslim women did not originate in the Muslim world, but was purportedly worn five thousand years earlier by Sumerian priestesses as a means of initiating young men into sex.

Reviews

[Özlem Güzelharcan · Rating 5 out of 5]

Kutsal kitapların kutsal kitabı. In Mrs Çığ we trust.

[Levent Pekcan · Rating 4 out of 5]

Bilimsel bir yayının nasıl olması gerektiğine güzel bir örnek daha. Yorum katmayan, yalın bir üslup ve mutlaka referanslarla desteklenen iddialar. Binlerce yıl önceden gelen söylencelerin hala yaşantımızı yönettiğini detaylı şekilde ortaya koyan çok güzel bir eser.

[Çağdaş T · Rating 4 out of 5]

Sümer inancının semavi dinlere olan etkisi yadsınamaz bir gerçek. Kitapta İncil'e çok az değinilmiş, özellikle Tevrat'la Sümer efsaneleri kıyaslanmış. Bazı benzetmelerin zorlama olduğunu düşünüyorum. Ayrıca kişisel temennim Yunan Mitolojisi'ni de kıyaslamaya dahil eden araştırmayı içeren bir kitap yazılmış olmasıydı. Kitabın adı ve yazarının uzmanlığı dahilinde elbet bu mümkün olmayabilir. Beğenim ya da puanlamam bu temenni dışarda tutularak şekillendi.

[alper · Rating 4 out of 5]

Kitap çoktur aklımdaydı. Muazzez İlmiye Çığ’ı da çok severim. Bu çalışmasını da çok değerli bulduğumu söylemeliyim. Amazon'da denk gelince aldım. (Gerçek black friday bu!) Kitap gelene kadar da düşündüydum, belki Peygamber gelmiştir bizim haberimiz yoktur oradan eşleşmesi normal diye. Atladığım, unuttuğum bir nokta vardı: Sümerler çok tanrılı dine mensuptu!!!

Kitaba dair diyebileceğim ilk yorumum “Coğrafya” olacak. Bir ülke istila oldu diye tüm gelenek, görenek, adetlerini geride bırakmaz, başka bir dine mensup oldu diye de bu durum değişmez, yönetimi değişti diye de. Kültür o topraklarda bir şekilde hayatına devam eder. Efsaneleri, kahramanlarıyla, müziğiyle, kutlamalarıyla, belli başlı adetleriyle, yedikleri - içtikleriyle devam eder. O toprağın değerleridir tüm bunlar reddetsen de, bencillik yapıp sadece ama sadece senin olduğunu başka kimseyle paylaşmayacağını söylesen de. Aynı coğrafyadan çıkan bu dinler için de yine aynı bölgede bulunan Sümerlerle ilgili böyle durumlar olmasını yadırgamamak gerekir. Kitabın son başlığı “Tek Tanrılı Dinlerin Yazılış Öyküsü” de konuyu güzel toparlıyor.

Yaratılış, Adem’in Cennetten Kovulması, Tufan başlıklarını büyük ilgiyle okudum. "Kur’an’daki Harut-Marut meleklerinin Sümer’deki Kökeni" bölümünü çok sevdim. Çok Tanrılı süreçten tek Tanrıya geçişi melekler üzerinden tariflemiş yazar. Bu hikayeyle tezleri daha makul bir hal alıyor. Benim biraz zorlama bulduğum kısımlar da var. Yine de böyle değerli çalışma için kendisini tebrik eder, teşekkürlerimi arz ederim.

Muazzez İlmiye Çığ demişken,
Şuraya bir de mutluluğun fotosunu bırakıyorum. Allah herkese böyle bir saadet nasip etsin.

[Varol Aksoy · Rating 5 out of 5]

ufkunuzu en kestirmeden iki katına çıkaracak güçte kitaplardan biri. kutsal dinlerdeki nuh tufanı,lut kavmi, yaratılış (çamur, kadın kaburga kemiği ilişkisi), örtünme, adem & havva gibi bir çok konunun sümerlerle bağlantısını, dahası tüm bunların sadece belirli bir coğrafyada meydana gelişinin tesadüf ya da azgınlık olmadığını okuyucunun yorumuna bırakıyor.

[Tolga Em · Rating 5 out of 5]

Din kavramının kökeni ve evrimi üzerine son derece sade,açıklayıcı ve zihin açıcı bir eser. Medeniyetler arası kültür ve ritüel zincirinin inşası üzerine farklı pencere açan bir bakış açısı var.

[Zeynep T.]

DNF. Okumayı bırakıyorum. 9. basım olan 110 sayfa kitabın 50 sayfasını okudum. Okuduğum kadarıyla biraz ayrıntılı ders notu havasında yazılanlar. Referanslar alelacele eklenmiş gibi. Bir yerde duymuştum ama kanıt bulamadım gibi ifadeler kullanılmış. Anlatım dili sade ama günlük konuşma tarzında.

[Josefina Wagner · Rating 2 out of 5]

Yetersiz ve eksik bilgiler içinde doğrular olsada yanlışların çokluğu doğruları silip süpürmüş hepsini okumasam da yüzde 75 bile bana fazla geldi.

[Moon Stream · Rating 3 out of 5]

İlk öncə müsbət tərəflərini saysam əgər, kitab olduqca axıcıdır, dili sadədir və həqiqətən bir çox maraqlı məqamlara toxunmuşdu. Bunlardan yola çıxaraq, daha geniş bir araşdırma aparmaq mümkündü. Ən çox bəyəndiyim qisimlər Ademin cennetden kovulması, Tufan, Eyüp peyğamber ilə bağlı qisimlər oldu. Özəlliklə Şumerlilər dönəmindən əldə olunmuş mənbələrin şeirlər halında yazıldığını öyrənmək və bu şeirləri oxumaq imkanına sahib olmaq olduqca xoş oldu.

Gələk kitabı çox da sevməməyimə səbəb olan şeylərə. Birincisi, kitab sanki bir özət kitabı idi, burda belədi, bu onunla bənzəyir və s. tipli qısa və konkret məlumatlar verilmişdi ki, bu məni narahat etdi, daha çox toxunulacaq detal olduğunu düşünürəm. Digər tərəfdən kitabın adına baxmayaraq, xristianlığa dəhşətli dərəcədə az yer verilmişdi. Hətta verilən bəzi qisimlərin də yersiz olduğunu düşündüm. Başqa bir problem isə, əksər bəznətmələr əsaslı olsa belə, digərləri həqiqətən yazarın elə düşünmək istəməsindən qaynaqlanırdı sanki. Ən ciddi problem isə, müəllifin obyektiv yanaşmamasıdır. Belə ki, sanki həqiqətən Şumerlilərin təsiri olmayan heçnə yoxdur ortada və əslində bir-birinə bənzəsə belə əlaqələri olmayan hadisələri bənzətməyə çalışırdı.

Qısacası, bu mövzularda heçnə bilmirsizsə oxuyub məlumatlana bilər, daha sonra isə daha genişmiqayaslı araşdırmalar apara bilərsiz. Amma kitab mənə qane edici gəlmədi.

[Caterina · Rating 3 out of 5]

Sumer inanc ve yasayisinin basta semavi dinler olmak uzere gunumuze kadar gelmis pek cok eylemin baslangici oldugu savinin sistemli ve kanit gosterilecek yapilmis bir ozeti olan eser, sorgulamayi seviyorsaniz okumaniz gereken kitaplardan. Onsozu okurken Ulu Onder Ataturk'e yazilmis satirlarin pozitif etkisi kitabin son sayfasina kadar suruyor.

Muazzez İlmiye Çığ yazarken kullandigi dilin sadeligi ile sizi sikmayacagi garanti olan yazarlardan.Kitap hazirlanirken ki argumanlarin bir kac sunumun derlemesi oldugundan ya da konular anlatilirken baglantilari teskil eden hikayelerin tekrarlanmasindan dolayi okurken yeknesaklik hissedilebiliyor.

Buna ragmen, bir kac saatte bitirdigim kitabin kapagini kapadigimda zamanin nasil gectigini anlamadigimi ve hic sikilmadigimi soyleyebilirim.

[Mutlugun · Rating 5 out of 5]

Mukemmel. Kutsal kitaplardaki efsanelerin cok tanrili sumerlerden birebir alintilanmasi sasirtici. Topraktan yaratilis efsanesi ise en sasirtici olani. Okuyup okutturmak lazim

[Rıdvan · Rating 5 out of 5]

Müthiş bilgilendirici ve enteresan

[Adem Yüce · Rating 5 out of 5]

Yurtiçinde ve yurtdışında çok sayıda bilimsel kitabı, makalesi yayımlandı. Muazzez İlmiye Çığ, Sumer kültürü üzerindeki çalışmalarını bugün de sürdürüyor. Yazar, bu kitapta, Sumer dini ve edebiyatından Yahudilik, Hıristiyanlık ve Müslümanlığa; bu dinlerin kutsal kitaplarına ulaşan etkileri ve konuları, belgeleriyle ve karşılaştırmalı olarak sunmaktadır.
Sumerliler, bu dinlerin çıkışından yüzlerce hatta binlerce yıl önce, siyasal yaşamlarını yitirmişlerdi. Ancak, Sumerliler, İcat ettikleri ve istenileni yazacak biçimde geliştirdikleri yazılarıyla, Ortadoğu kavimlerini etkileri altına olmışlar ve bu etki Batı dünyasına kadar uzanmıştır.

103 yaşında koca bir çınar Muazzez İlmiye Çığ benim sümeroloji ilgım Gılgamış destanının varyantlarını okumamla başladı ve bu alanda en önemli isimlerden biri olan yazarın kitaplarının hepsi değerli zaman içinde sindire sindire okumam gerekir.

[Bahar Sancar · Rating 5 out of 5]

TEK KELİME: MÜKEMMEL

Bu kitabı okuyana kadar aklımda bazı soru işaretleri vardı ama Muazzez İlmiye Çığ sayesinde tüm taşlar yerine oturdu. Bu bilgileri kitap yazarak herkesle paylaştığı için çok teşekkür ediyorum kendisine.

(Bu kitabı dili veya edebi yönünden eleştirmek kesinlikle yanlış olur. Kitabın yazarı bir bilim insanı ve günlük bir dil kullanarak yazmış. Herkes tarafından çok kolay anlaşılabilir.)

[Doğan · Rating 4 out of 5]

Kitabı Goodreads'den bir arkadaş tavsiye etmişti. Bende merak edip aldım. Kitap tek tanrılı dinler ile Sümer efsanelerini karşılatıyor ve aralarındaki benzerliklere dikkat çekiyor. Bazı yerlerde ufak tefek yorumlar yapılmış, bazı yerlerde yorum okuyucuya bırakılmış. Kitabı okumanız için sabırlı ve sakin olmanız gerekiyor. Kitapta çok yazım yanlışı var, bunu söylemeden geçemem.

[Keo84 · Rating 4 out of 5]

Yazar, kutsal kitaplarda anlatılan bir çok olayın bu kitaplardan çok daha önce yaşamış sümer toplumunun yazıtlarında da yazılı olduğunu iddia etmekte ve yapılan arkeolojik kazılara işaret ederek bu iddialarını da ispatlamaktadır. Yazar, bir anlamda kutsal kitapların insanlar tarafından yazıldığını ima edip deist bir yaklaşım sergilemektedir. Öncelikle, yazarı bu çalışmasından ve yürekliliğinden dolayı kutluyorum. Ve bu kitap ile birlikte yazarın İbrahim Peygamber adlı eserinin de okunmasını şiddetle tavsiye ediyorum. Kitap size yüzeysel de olsa kutsal kitaplar ve peygamberler hakkında faydalı bilgiler kazandıracaktır. Bu kitapları okuyupta inançlı iken deist veya ateist olunabileceği iddiasına katılmıyorum. Ciddi bir araştırma yapıldığında özellikle kuranı kerimde kendisine peygamber gönderilmeyen hiç bir toplum olmadığı sık sık vurgulanmaktadır. Bu tarz kitaplar genelde uydurma hadisleri, yanlış yorumlanan(israiliyat katılmış)kuran ayetlerini , proje adamı olan ilahiyatçılardan bir takım alıntıları, hurafeleri, insanlar tarafından yazıldığına inanılan tevrat ve incili tek doğru kabul ederek kaynak gösterirler. O yüzden işin aslı farklı kaynaklardan araştırılmalıdır. Bize düşen gerçeği bıkmadan usanmadan sorgulamaktır. Saygılar...

[Ozan Tortop · Rating 3 out of 5]

Konu çok umut vericiydi, merakla başladım. Açıkçası epey hayal kırıklığı yaşadım. Çok fazla yazım yanlışı, anlatım bozuklukları, tutarsızlıklar ve tekrar anlatımlar heves kırıcıydı. Yer yer hatalardan konuya odaklanmayı beceremedim.

Bir konu da dipnotlar ve kaynakça kullanımı. Dipnotlar kimi zaman dipnot, kimi zaman kaynakça olarak kullanılmış. Ne zaman hangisi, kimi zaman anlamak zorlaşıyor. Kutsal kitapları saymazsak kaynakların yaklaşık üçte biri yazarın diğer kitap ve yazılarından oluşuyor. Bu bana biraz garip geldi. Kaynakçada yanlış yazılan yayınevi isimleri var. Toplam beş cümleden oluşan arka kapak yazısında bile hata var, “ortaya koyanbir kaynaktır” şeklinde.

Kırk dördüncü baskısı olan bir kitapta bu kadar hata olmamalı. Yazıldıktan sonra kimse okumamış gibi olunca, insan içeriğe de güvenemiyor. Bir elden geçse, bir toparlansa, yazar tekrar okusa, (varsa) editör ve (varsa) redaktör en azından yazım yanlışı ve anlatım bozukluklarını toparlasalar, hayat bayram olsa.

[Kutay Kumbasar · Rating 5 out of 5]

Sümer'in dinlere olan etkisini öğrenmek ve merak yaratma açısından çok başarılı bir eser. Bu kitapta konu hakkında her detayı bulmayı beklememek gerekiyor. Zaten kitabın yazılış amacının bu olmadığı aşikar olduğunu düşünüyorum çünkü bu kitap bir serinin başlangıcı niteliğinde.

Gılgamış destanını üniversite bir dersim sebebiyle okumuştum ve konu hakkında bilgili profesörümüz tarafından yorumlanışını dinlemiştim. 1 dönem boyunca gördüğümüz bu derste bile bu kitaptaki bazı konulara vakıf olmuştum. Ancak bu kitap ile konunun düşündüğümden çok daha derinlere gittiğini gördüm. Kesinlikle iştahımı açan bir kitap oldu.

Muazzez İlmiye Çiğ tam bir Cumhuriyet insanı. Hatta cumhuriyetin yetiştirdiği ilk nesillerden birini mensup. Kitabın bazı yerlerinde Atatürk'e olan şükranlarını sunuyor. Kendisini de yakın zamanda kaybettik. Nur içinde yatsın. Atamıza selamlarımızı ilettiğine eminim. Bu güzel seri için ayrıca teşekkürler.

[K. E. · Rating 4 out of 5]

“Sümerlilere göre ölüler, "kur" adlı karanlık, dönüşü olmayan bir yeraltı dünyasına gidiyorlar. Tevrat'ta bu; Şeol, Yunan'da Hades, İncil'de, cehennem, İslam'da ahret olarak devam etmektedir.”

[Safa Tarkan · Rating 4 out of 5]

Konusu ve arkasındaki bilgi nedeniyle bu yıldızı hakediyorsa da yazım ve özellikle edisyon yönünden sıkıntıları olan bir kitap.

[Paprika · Rating 4 out of 5]

Esas Tevrat’la olan benzerlikler üzerinden ilerliyor kitap. İsraillilerin Sumer’den bu kadar etkilenmelerinin sebebi çok iyi şekilde açıklanıyor.
Kur’an’ın ise Sumer’den ziyade Tevrat kopyası olduğu belli oluyor. Zaten çok az karşılaştırma yapılmış. Yapılan karşılaştırmalar da Kur'an'dan ziyade İslam mitolojisiyle.
Hristiyanlık karşılaştırması ise neredeyse hiç yok. Tanrının oğlu İsa Mesih mitinin kaynağını açıklamış bize sadece.

Bazı hikayelerde zorlama bir benzetme çabası olduğunu ben de farkettim. Hatta benzetme çabası olmadan, desteksizce, “bu, budur” dendiği bile olmuş.

Bu kitabı okumadan önce bana anlatılanlardan biri, cami şerefelerindeki hilalin Sumer ay tanrısından geldiğiydi. Kitapta bu kısımla karşılaştığımda sadece “bu böyledir” dendiğini, hiçbir kaynak veya argüman gösterilmediğini görünce şok oldum. Arkadaşlarımın da bu bilgiye nereden ulaşıldığını sorgulamaksızın kör gözle yazılanın üstüne atlamış olması beni üzdü.

Sanırım farklı yazılarının bir derlemesi olmasından gerek dağınık bir kitap olmuş. Bazı hikayeleri birden fazla kere okuyoruz: Kutsal evlenme hikayesi iki farklı versiyonla defalarca anlatılmış. Doğrusu hangisi merak ediyorum.

Saydığım olumsuzluklara rağmen benim için ufuk açıcı bir kitap oldu.
Sumer kültürüne bir bakış atmak, hikayelerini dinlemek çok hoşuma gitti.

[Bercayu · Rating 1 out of 5]

Sümerli Ludingira’dan sonra çok merak ettiğim bu konudan dolayı kitabı hatmettim. Ancak hayal kırıklığına uğradım. Kendim bir öğretim görevlisi olarak bu kadar bilimsel olmayan, akademik asla sayılamayacak, hiçbir saygın dergide yayımlanmayacak derecede kanıtsız dayanaksız atılan fikirlerin ve sonuç çıkarmaların ‘bilgi’ diye sunulduğu bir kitap göreceğimi düşünmemiştim. Kahve sohbetinde konuşuyor gibi bir tarzla yazılmış. Bir kaç basit benzerlikten yola çıkıp (ki bunların benzerliği olsa da NEDENSELLİK çıkarılması bilimsel olarak iddia dahi edilemez) 3 kitap sürmerden gelmedir iddiasını öne sürecek bir kişiye hiçbir bilim çevresinde saygı da duyulmaz. Nedensellik kurmak böyle kolay değildir. Yaşına veriyorum ama eski eserlerine de şüphe duyuruyor bu güvenilmez eseri. Ciddiye alınacak bit şey değil.

[Kaan Akşit · Rating 5 out of 5]

Tek tanrınılı dinlere ait kitapları veya en az birini şayet okuduysanız, bu kitap tam size göre. Öncesinde kutsal kitapları okumuş olmanızı şiddetle tavsiye ederim. Yazılı çeşitli hikayelerin kökenlerinin Sümer medeniyetine dayandığını tarihi buluntular ve olaylarla destekliyor. Bilimsel bulguların kaynakları ile desteklendiğini ve Türk toplumunda kapanma sorunsalının kökenlerini bu kitapta bulacaksınız. Din olgusunu düşünerek ve çeşitli savlarla irdelemek istiyorsanız bu kitap tam size göre. Bize bu güzel kaynağın yazılmasını sağlayan kişinin yolunu açtığı için yüce atamın ruhu kıvansın.

[Recai Bookreader · Rating 4 out of 5]

İlginç bir okuma. Eğer kutsal kitaplar okunacaksa, bu kitap ve benzeri bilimsel temelli yardımcı kitaplarla okunmalı. Çünkü kutsal kitaplarda geçen pek çok olayı ve anektodu herhangi bir tarih bilgisine sahip olmadan anlamak oldukça zor. Bu kitaptan anladığım bir şey, özellikle Kur'an'da olayların diğer kitaplara kıyasla oldukça yüzeysel anlatılmış olması.

[Pelin · Rating 5 out of 5]

Bilimsel arastirmadir. Dinlerin kokenini ve tarihimizi anlamak, aydinlanmak ve daha da merak edip daha cok arastirmak icin azda oz bir eser; okumanizi tavsiye ederim. Sayin Muazzez ilmiye Cig'a da tesekkur ve saygilarimla, hakkiniz odenemez...

[Ayşegül · Rating 2 out of 5]

Sümer kültüründen konu olan olayların neden-sonuç ilişkisi irdelenmeden, üstünkörü bir şekilde kutsal kitapların dini metinleri ile sadece karşılaştırmalar yapılmış.
İnsanı kutsal kitaplara farklı bir bakış açısıyla bakmaya, düşünmeye, sorgulamaya iten bir kitap.

[Pinar G · Rating 4 out of 5]

İçeriği muhteşem, hikayeler nasıl oradan oraya atlıyor. Herkes okumalı.
Bu tür tarih hikaye anlatılıcılığı ayrı bir iş, bu kitap o bakımdan başarılı değil. Ama zaten beklentim de o yönde değildi.

[Onur · Rating 4 out of 5]

Kıymetli bir çalışma ve saygıyı hak ediyor. Ancak, analiz kısmının eksik olduğunu düşünüyorum. Sumer yazılarının aktarılması ve akabinde de İlhan Arsel ve Turan Dursun’un teoremlerine atfın ötesine pek geçilmiyor. Hayrullah Örs ve Kramer’den de bir hayli yararlanılmış.

[Ilgen · Rating 5 out of 5]

Mutlaka okunması gereken bir kitap. Özellikle de dinlerdeki bazı konuların nerelerden geldiğini anlamak adına.

[Mehtap Budak · Rating 4 out of 5]

İçerdiği bilgiler açısından çok ilginç. Lakin okuması kolay değil. Kitabın iyi bir edite ihtiyacı var.