Turkish Reading Challenges discussion

Orhan Pamuk'un Kafamda Bir Tuhaflık kitabı ile ilgili tartışmaya buradan başlayabilirsiniz.

Kitabın ortalarındayım..Uzun süredir böyle kitap okumamıştım. Okul nedeniyle bu aralar okuyamıyorum. Kültepe direk Great Gastsby'yi getirdi aklıma. Diğer karekterlerin de aralarda girmesi çok güzel bir teknik olmuş. :)

Kitabın ortalarındayım ben de. Dünyada ilk kez kendisinin denediği bu farklı çok anlatıcılı yöntem belgesel havası katmış romana. İstanbul hiç olmadığı kadar ön planda. Finali merakla bekliyorum.

Az önce bitirip incelememi yazdım. "Cok anlatılıcı yontem" ile ilgili okurken bir sıkıntı olmasa ve olayları aynı anda bir çok kişinin düşünce yapısıyla okuyabilmiş olsak da yazarın ortasından basladığı hikayenin bir yerinde; "isterseniz bilmem kacıncı bolumu yeniden okuyun" diyebilmis olmasına tebessum ettim. O cumle oykudeki gereksiz uzatmaların kabulü gibi geldi bana.

Gereksiz uzatılan alanların sıkıcılığı olmasa, bazı karakterlerle ilgili hikayeler basite indirgenmese Bozacı Mevlut'un ozellikle gece dolasirken dusunduklerinin anlatıldığı bölümler ve Rayiha'nın hislerinin betimlendiği kısımların kalitesi daha öne çıkardı sanırım.

Tabi bunlar benim şahsi düşüncelerim. Yazarın başka kitabını okuyacağımı sanmıyorum.

Kitapta çok ilginç bulduğum bir yanı var bu tekniğin: Anlatıcılar sanki kendilerine mikrofon uzatıyorlarmış gibi olayları o anda yaşayarak anlatıyorlar. Bu anlatıcı geçişlerinde olay anında yanyana olmasalar bile birinin lafının bittiği yerde diğeri başlayabiliyor.

Katılmakla beraber karakterler kendilerini savunmak için araya giriyorlar bence. Yazar 3. kişiden romanı anlatırken 'Beni/o olayı yanlış anlamayın, şu şekile bir arkası var..' diyerek bölüyorlar akışı. Aslında edebiyatta birinci tekil kişiye güvenilmez. Ama bu teknikle Orhan Pamuk kimin güvenilecek karakter oluğunu mu gösteriyor yoksa 3. tekil şahsa mı güvenmemizi söylüyor bilemiyorum. Çünkü bu araya girenler romana birer boyut kazandırıyor. Okuyucu için katmanlı bir anlatı sunuluyor.

kitabı beğendiniz mi?

Karakterler söz hakkı aldıklarında kendilerini savunuyorlar, evet. Sanki iki ayrı paralel evrendeler, birinde olaylar gerçekleşirken diğerinde sanki mahkeme salonunda bir belgeselin içindeler, kendilerini savunuyorlar. Kitabın ilk yarısına geldiğimde birkaç açmaz var, güzel bir son vadediyor, göreceğiz.

Henüz 1/4'ünü okudum ve okuduğum ilk Orhan Pamuk kitabı. Sebebini bilmiyorum ama yıllardır hep okumayı ertelediğim yazarlardandı,evde birkaç kitabı olmasına rağmen. Hatta kitaplarına yapılan yorumları ve şu olaylı konuşmasına dair yorumları bile hiç okumadım etkilenmeyeyim diye.

Kitabın ilk çeyreğini beğenerek okudum. Aralarda yan karakterlerin bir anlatıcı olarak sahneye çıkmasını ve görüşlerini birinci ağızdan anlatmalarını sevdim. Ancak bir kaç yerde, birebir okurla konuşurmuş gibi anlatmalarını sevmedim. Rayiha'nın babası(boynueğri), bir yerde "Allah kısmet eder de gerçek hayatta karşılaşırsak benim ne kadar ince,narin yapılı olduğumu kendiniz de görürsünüz..." gibi bir şeyler söyledi mesela. Başka biryerde de Süleyman, "Pardon araya giriyorum ama....sadece bunu söylemek istedim" diyerek araya girdi ve çıktı. Görüşlerini direkt bana,tekil bir okura anlatır gibi değil de genele anlatsalardı, ben de herhangi bir okur olarak anlattıklarını okusaydım daha hoşuma giderdi. Ama enteresan ve bu açıdan daha önce okuduğum hiçbir şeye benzemiyor.

Gecekondu, tapu senetleri,çitleme daha yeni çalıştığım konulardı. Hemen üstüne bu kitapta izlerini görüyor olmak keyifli.

Orhan Pamuk hakkında,diğer kitaplarıhakkında gerçekten hiçbir şey bilmiyorum ama kurmaca olanla olmayan birbirine geçmiş gibi hissediyorum ve anlatıcıya sonsuz güveniyorum. Atıyorum, 1977'de Zimbabwe'den Istanbul'a 5milyon insan göç etti dese buna inanacağım. Kafamda Orhan Pamuk oturmuş dönemi çalışmış ve kitapta yazılanlar tıpkı bir ansiklopedi bilgisi gibi doğru gibi bir düşünce var istemsiz.

Nuri wrote: "Henüz 1/4'ünü okudum ve okuduğum ilk Orhan Pamuk kitabı. Sebebini bilmiyorum ama yıllardır hep okumayı ertelediğim yazarlardandı,evde birkaç kitabı olmasına rağmen. Hatta kitaplarına yapılan yoruml..."

ASlında hoşlanmadığın yöntem postmodernismin özelliklerinden biri, insanı rahatsız ediyor çünkü kişi kendini tamamen kitapta kaybetmek isterken kitap sürekli ona yalnızca bir okuyucu olduğunu hatırlatıyor. İlk sayfadaydı sanırım yazar okuyucu ile sizli bizli konuşuyor okuyucuyla.

İnanma konusunda ise aynı şekilde gerçekle kurgu çok içiçine girmiş. Ben belli yere kadar İstanbul'da Kültepe ve Duttepe diye bir yer var sandım. Roman başlarken bu gerçek bir hikaye demesine inansam mı inanmasam mı bilemedim okuyunca..

Bundan farklı olarak kitapta 80 darbesi üstünden geçilerek, imalarla anlatılmış. İşin aslı biraz bahsedilmesini kelimelere dökülmesini isterdim. Bunu sanırım kasıtlı yapmış.

Arkadaşlar kitabı almakla almamak arasında kaldım.

Geçen haftalarda gazetelerde çıkan (ilk Taraf'ta yayınlanmış sanırım aynı şekilde Odatv'de de çıkmıştı) kitapla (ve Orhan Pamuk'la ilgili) eleştiri yazıları çok sertti.

Gerekten başarılı bir kitap mı? Yoksa biz bu kitabı Orhan Pamuk yazdığı için mi kucaklıyoruz bu kadar?
Ya da tam tersi, Orhan Pamuk yüzünden mi bu denli kötü eleştiriler geliyor?
Merak ediyorum fikirlerinizi.
Ben biraz soğudum şahsen kitaptanm şu an için. Ama fikirler değişmeye müsaittir elbette.

@Pinariki ben de sizinle benzer düşünceleri paylaşarak kitabı beğendiniz mi diye sordum ama sorum ilgi görmedi.:)
Radikal kitap son sayısını tamamen bu kitaba ayırmış, orada sert bir yazıya rastlamadım ama genel olarak beğenilmediğini düşündüm ben de. (Hürriyet'te Selahattin Duman bu sayıdaki eleştirileri tiye alan komik bir yazı yazmış, tavsiye ederim)
Orhan Pamuk'un geçmişte yaptığı siyasi açıklamaları nedeniyle azılı düşmanları var. Bu yüzden Pamuk'a geniş bir entelektüel çevre sahip çıktı ve hakkında bir tür political correctness oluşmuş durumda diye düşünüyorum ben. Bir kesim onu devamlı döverken fazla olumsuz eleştiri yapılmak istenmiyor beğenilmese de.
Mesela Semih Gümüş eski bir yazısında Pamuk'un peşini bırakırlarsa onu daha özgürce değerlendirebilirim demişti.

Kitabı beğenenlerin fikirlerini ben de duymak isterim.

Odatv Elif Şafak'a da gelişigüzel saldırıyor, çok dikkate almıyorum kendilerini çünkü eleştirilerinin altını dolduramıyorlar. Orhan Pamuk'u anlayabilmek için biraz etkilendiği dünya edebiyatını tanımak gerekiyor. Bunu bilen zaten her çıkardığı kitaba sarılacaktır, bunda yanlış bir şey yok. Bu kitabı zayıf bulunmuş olabilir nitekim artık her kitabı ulaşılması zor olan Kara Kitap'la karşılaştırılıyor. Kitabı seven de az değil bu arada.

Kitabı kısa süre içinde bitirdim. Evet biraz farklı ama Pamuk hep farklı değil mi zaten? Bir nevi tarihi bir belgesel gibi, böyle olsa ne olur şoyle olsa ne olur diye düşündürüyor okuyucuya. Sahsen başlarda bahsedilen yıllarda yaşamadığım için daha bir ilginc geldi okuduklarım. Dil kullanımı, insanların şakalaşmaları, kúltürel etkiler, toplumsal baskılar, normlar vs. Bence bir kere Orhan Pamuk'un tarzına alışınca herkesin çok seveceği bir kitap bu. Evet olaylar devam ediyor ama arka planda gelisen seyler daha geniş, bir şekilde asıl olay ne anlamadan tarihle harmanlanmış olaylar örgüsü yaratılmış. Okuyun derim :)

Pinariki wrote: "Arkadaşlar kitabı almakla almamak arasında kaldım.

Geçen haftalarda gazetelerde çıkan (ilk Taraf'ta yayınlanmış sanırım aynı şekilde Odatv'de de çıkmıştı) kitapla (ve Orhan Pamuk'la ilgili) eleş..."

Kitabı henüz okumadım ama Yiğit Karaahmet'in bahsettiğin eleştrisi cidddiye alınacak gibi değil. İlk bölümünde kötü bir örnekle altı doldurulmaya çalışılmış makul bir argüman sunuyor, sonra yazının geri kalan üçte ikilik kısmında ad hominem in dibine vuruyor. Bunu da öyle seviyesiz, çirkin bir dille yapıyor ki yazının sonlarına doğru midem bulandı. Yazıyı eleştri yazısı olarak adlandırmak için hiçbir sebep yok bence. Eleştriden ziyade bir dikkat çekme aracı ve retorik mastürbasyon.

Kitabı bugün aldım. Kitap hakkında olumlu ve olumsuz çok şiddetli eleştiri ve övgüler duydum. Açıkçası yorumları çok detaylı okumadım , kitabı okuduktan sonra kafamda oluşan düşüncelerle yorumları kıyaslamayı tercih ediyorum. Neticede insanın kafasında belli bir düşünce oluşunca kitabı okurken sürekli olarak satır aralarında olumlu veya olumsuz bir arayış başlıyor. Bu da kitabı okuma seyrini çok etkiliyor. Ama açıkçası çok merak ettim, umarım bu ay içinde yetiştirebilirim.

Kitabı bugün bitirdim. Ne çok muhteşem ne de kötü bir kitap olduğunu düşünüyorum. Beklentilerimi karşıladı mı? diye sorarsam kendime evet diyebilirim. Bu tabi kitabı kendi yorumlayışımla da alakalı olabilir. Özellikle okurken kitaba bakış açımı etkilemesin diye yorumları okumaktan kaçındım.

Benim için kitabın güzel yanı, şu an toplumun önemli bir kesimini oluşturan bir kitlenin şu anki fikirlerine nasıl sahip olduğunun 60lı yıllardan günümüze kadar mercek altına alınması oldu. Ben bu şekilde yorumladım ve hoşuma gitti.

Kurgu hikaye ise naif bir gönül hikayesi olarak kaldı kafamda, çok da etkilendiğimi söyleyemeyeceğim. Ama Pamuk'un anlatmak istediklerini hafif bir şekilde okuyucuya vermesi hoşuma gitti. Özellikle kullandığı anlatım tekniğinin bu konuda yardımcı olduğunu düşünüyorum. Ben açıkcası kitabı okurken bir süre sonra Orhan Pamuk'un Türkiye'nin %50lilik kısmının önemli bir parçası olarak görülen göçle İstanbul'a yerleşmiş Anadolu insanını nasıl gördüğünü anlattığını düşünerek okudum. Ayrıca hikayeyi günümüze kadar getirmesini daha da çok sevdim. Özellikle son bölümün karakterlerin çoğunun herşeye rağmen evrimini tamamlayarak mevcut topluma adapte olduğunun belirtilmesi açısından güzel olmuş.

Altı yıl beklediğimize değdi. Cevdet Bey ve Oğulları tadında ve izinde bir aile romanı.Roman ailenin tarihi anlatılırken İstanbul, Türkiye kimi zaman dünya yakın tarihine dair bir hafıza tazeleme imkanı sunuyor. Orhan Pamuk bu kez eskicileri hurdacıları gezerek obje toplamak yerine gazete arşivlerinden geçmişimizin "döküntülerini" derlemiş. Toplumsal hayatın tarihine dair hatırlatmalar daha az tutulup yer yer belgesel bir kitap okuduğumuz duygusuna itilmeyebilirdik. Ancak bu yazarın tercihi.

Yine bir Orhan Pamuk yamukluğu olarak yer yer Rafet el'Roman Türkçesi ile karşılaştığınızda gülümseyebilir ya da sinirlebilirsiniz. Bu tamamen okurun kısmetindeki romana karşı niyeti ilgili bir seçim. "Caminin kurucusu", "Ana sokak" gibi örnekleri çoğaltmak, bu tür eleştirilerden haz süzenlener için mümkün. İyi ki bu konuyu bu romanı yazmış çok severek okudum.

Kitap yazılırken başka dillere çevrileceği bilinerek, yabancı okur biraz gereğinden fazla dikkate alınarak yazılmış. Bazı açıklamalar Türkçe okuyanlar için itici denecek sığlıkta. Bu durum rontgencisinin zaviyesini dikkate alarak pozisyon almaya benziyor.

Çok az yazarın ustakıkla ile becerebildiği bir yönteme hâkim. Diğer romanlarında da olduğu gibi bir olguyu/temayı işledikten yüz, yüz elli sayfa sonra onu yeniden hatırlayarak işlemesi ve her seferinde biraz daha derinleştirmesi.

Nihayet kitaptaki ailelere dair soy ağacı, karakter dizini ve kronololoji ekleri hazırlanmış olması yazarın eserini mübalağa etmeye eğilimli olduğunu gösteriyor. Neyse ki bu konunun bizim ilgimizi çekmesi için bir neden yok.

Kitabı beğendim. Sanki İstanbul'da geçen Yüzyıllık Yalnızlık gibiydi. Niyet, kısmet ve İstanbul üzerine güzel bir romandı. Benim hoşuma giden tarafı zor bir hayat geçirse de sanki Mevlüt kadınlar konusunda hep kendisi için daha hayırlı olan tercihleri yapmış oldu. Edebi açıdan bakarsak çok okuyan, birikimi iyi olan arkadaşların beğenmeyeceğini sanmıyorum, zevkle okunacak üslup denemeleri mevcut. Bu konuda Hürriyet'te okuduğum bir yazı bahsedilen tüm o olumsuz eleştirilere cevap niteliğinde:
"Radikal yazarı Semih Gümüş'ün yöntemi de aynı. Ancak Semih Bey, önceliği Marquez'in "Yüzyıllık Yalnızlık" kitabına verip "Buradan başlayın" diyor.
Yazar Ömer Erdem ise "Çare Orhan Pamuk'un kendisinde" diyenlerden. Erdem'e göre yazarın Cevdet Bey ve Oğulları, Kara Kitap ve Yeni Hayat adlı eserleri yeni baştan okunmazsa "Kafamda Bir Tuhaflık" asla anlaşılamaz.
Asuman Kafaoğlu-Büke çareyi Rus klasiklerinde bulmuş. "Evvela Anton Çehov'un Vanya Dayı kitabını okuyun, sonra Pamuk'un son kitabına geçin" diyor.
Eleştirmenlerin önerileri işe yararsa hayatımıza yüzlerce klasik ve yüzlerce yeni yazar girecek, Orhan Pamuk sayesinde edebiyat üzerinden yeni bir "Aydınlanma Çağı" başlayacak."

kitapta pek çok yerde geçen "şahsi görüşüm-resmi görüşüm" şeklindeki ayrımlı tanımlamayı çok beğendim.
bu tanım aslında hayatta benim de şimdiye dek içinde bulunduğum ikilemlerimde hissettiğim bir şeydi. adını bilmiyordum ya da ad koymayı hiç düşünmemiştim.
bende bir taş daha yerine oturdu.

Roman, Mevlut'un ve ailesinin 1950'lerden 2012'ye kadar İstanbul'daki yaşamlarını anlatıyor. Mevlut, zengin olma fırsatları bulsa da, bunları ahlaki nedenlerden dolayı geri çeviriyor. Amcasının oğlu Süleyman'ın yardımıyla Semiha adında bir kıza aşık oluyor ve onunla evleniyor. Ancak yıllar sonra Süleyman'ın onu kandırdığını ve Semiha'nın aslında Rayiha adında bir kız kardeşi olduğunu öğreniyor.
Roman, Mevlut'un bakış açısından anlatılıyor ve şiirsel bir dil kullanılıyor, betimlemeler oldukça canlı. Şurada da - https://kitapyorumlar.com/orhan-pamuk... - belirtildiği üzere İstanbul'un tarihi ve değişimi hakkında da bilgi edinmek isteyenler için gerçekten güzel bir kaynak.