Ramo de Boer's Blog
December 14, 2013
Het Pad is het Resultaat
Een vraag die mij met enige regelmaat gesteld wordt is wat mijn eigen staat van bevrijding is. Een goede vraag, zeker van hen die ik als cliënt of als deelnemer aan mijn trainingen dit Zicht en haar beoefeningen overdraag. Lastig in de beantwoording is dat er geen objectieve maatstaf voor bestaat, noch dat het per sé duidelijk te zien is voor anderen. Het is vooral een innerlijk zijn en weten.
In het willen vaststellen hoe ver we zijn op het Pad kunnen alle bekende, en soms nog onbekende, verduisteringen, afleidingen en valkuilen weer geactiveerd worden. Dat we een Zicht gekozen hebben en dat beoefenen wil niet zeggen dat we ineens vrij zijn van ons ego – van willen laten zien hoe goed we het doen, hoe ver we zijn en welk hoog niveau van inzicht en realisatie we zouden hebben. In het onderricht worden we herhaaldelijk gewaarschuwd voor het gebruik van onze verworvenheden door ons oude, taaie ego.
Zoals we zouden moeten weten blijven gedachten, beelden en gevoelens voorkomen, ook als we meer aandachtig zijn. Het was ook nooit de bedoeling deze te elimineren, maar slechts om onze innerlijke houding ten opzichte van die fenomenen te veranderen. Door onze focus te verleggen zijn we niet op miraculeuze wijze ineens bevrijd van het lijden van angst, frustratie, woede, verdriet, jaloezie, hebberigheid of trots.
Ons ego is verweven met onze identiteit, en dat maakt het transformeren daarvan een weerbarstige zaak. We zijn gehecht en hebben afkeer, niet alleen aan dingen en omstandigheden buiten onszelf, maar juist ook in onszelf. Het is deze geneigdheid die we dienen te overwinnen. De overwinning is hier geen resultaat van een strijd maar van een transformatie, een verandering van perspectief waardoor we het oude, beperktere zicht omvatten én overstijgen. Omvatten én overstijgen. Het zien én herkennen brengen ons naar een hoger niveau van kwaliteit van bewustzijn.
Staat en Proces
Verwant aan de ontwikkelingsparadox – geleidelijke én onmiddellijke realisatie – is die van staat en proces. Is realisatie van de natuur van onze geest een staat of een proces? In analogie met de geleidelijke (Ngöndro) en onmiddelijke realisatie (Dzogchen) kunnen we zien dat verlichting heel lang een proces is. Het is een proces waarin we ervaringen van helderheid en inzicht hebben die de natuur van onze geest zijn. Maar vooralsnog is die staat niet stabiel, ze is niet blijvend. We raken weer afgeleid en verliezen ons alsnog in reactiviteit en andere afleidingen.
Afhankelijk van verschillende oorzaken en omstandigheden zullen we kortere of langere tijd onze herkenning en stabilisering van de natuur van de geest steeds opnieuw moeten maken. We moeten onze geest blijven trainen om de spontaan voorkomende korte realisaties of herkenning van de natuur van onze geest in de tijd uit te breiden. Door deze uitbreiding van herkenning vermindert automatisch de tijd dat we afwezig of mindless zijn. In dit proces vermindert onze reactiviteit, de manier waarop we ons oude, onverlichte perspectief in stand houden.
Persoonlijk proces
Terwijl het onderricht ons heldere en praktische aanwijzingen over het Zicht geeft, de bijhorende boefeningen om het te realiseren en er Sangha’s (n) zijn om ons te ondersteunen, is het Pad toch vooral ook een individuele weg. Er wordt gezegd dat zelfs de Boeddha zelf ons niet verlicht kan maken. It’s up to us!
Leraar en onderricht kunnen ons leiden en inspireren, ons introduceren tot de natuur van onze geest – zoals ik zelf mocht ervaren – maar wij zijn degenen die deze tijdelijke glimps van naakt zien moeten omzetten in een steeds stabielere en blijvende vorm van herkenning van onze ware natuur.
Mijn antwoord op de vraag wat mijn persoonlijke mate van realisatie is op dit moment, is dat mijn realisatie dat Pad en Resultaat inderdaad één, en niet twee zijn, rustgevende verschijnselen van stabiliteit begint te vertonen.
* Dit is een bewerking van het Nawoord uit het mijn boek: De Kracht van Aandacht – Kleine Gids voor het Trainen van de Geest.
In het willen vaststellen hoe ver we zijn op het Pad kunnen alle bekende, en soms nog onbekende, verduisteringen, afleidingen en valkuilen weer geactiveerd worden. Dat we een Zicht gekozen hebben en dat beoefenen wil niet zeggen dat we ineens vrij zijn van ons ego – van willen laten zien hoe goed we het doen, hoe ver we zijn en welk hoog niveau van inzicht en realisatie we zouden hebben. In het onderricht worden we herhaaldelijk gewaarschuwd voor het gebruik van onze verworvenheden door ons oude, taaie ego.
Zoals we zouden moeten weten blijven gedachten, beelden en gevoelens voorkomen, ook als we meer aandachtig zijn. Het was ook nooit de bedoeling deze te elimineren, maar slechts om onze innerlijke houding ten opzichte van die fenomenen te veranderen. Door onze focus te verleggen zijn we niet op miraculeuze wijze ineens bevrijd van het lijden van angst, frustratie, woede, verdriet, jaloezie, hebberigheid of trots.
Ons ego is verweven met onze identiteit, en dat maakt het transformeren daarvan een weerbarstige zaak. We zijn gehecht en hebben afkeer, niet alleen aan dingen en omstandigheden buiten onszelf, maar juist ook in onszelf. Het is deze geneigdheid die we dienen te overwinnen. De overwinning is hier geen resultaat van een strijd maar van een transformatie, een verandering van perspectief waardoor we het oude, beperktere zicht omvatten én overstijgen. Omvatten én overstijgen. Het zien én herkennen brengen ons naar een hoger niveau van kwaliteit van bewustzijn.
Staat en Proces
Verwant aan de ontwikkelingsparadox – geleidelijke én onmiddellijke realisatie – is die van staat en proces. Is realisatie van de natuur van onze geest een staat of een proces? In analogie met de geleidelijke (Ngöndro) en onmiddelijke realisatie (Dzogchen) kunnen we zien dat verlichting heel lang een proces is. Het is een proces waarin we ervaringen van helderheid en inzicht hebben die de natuur van onze geest zijn. Maar vooralsnog is die staat niet stabiel, ze is niet blijvend. We raken weer afgeleid en verliezen ons alsnog in reactiviteit en andere afleidingen.
Afhankelijk van verschillende oorzaken en omstandigheden zullen we kortere of langere tijd onze herkenning en stabilisering van de natuur van de geest steeds opnieuw moeten maken. We moeten onze geest blijven trainen om de spontaan voorkomende korte realisaties of herkenning van de natuur van onze geest in de tijd uit te breiden. Door deze uitbreiding van herkenning vermindert automatisch de tijd dat we afwezig of mindless zijn. In dit proces vermindert onze reactiviteit, de manier waarop we ons oude, onverlichte perspectief in stand houden.
Persoonlijk proces
Terwijl het onderricht ons heldere en praktische aanwijzingen over het Zicht geeft, de bijhorende boefeningen om het te realiseren en er Sangha’s (n) zijn om ons te ondersteunen, is het Pad toch vooral ook een individuele weg. Er wordt gezegd dat zelfs de Boeddha zelf ons niet verlicht kan maken. It’s up to us!
Leraar en onderricht kunnen ons leiden en inspireren, ons introduceren tot de natuur van onze geest – zoals ik zelf mocht ervaren – maar wij zijn degenen die deze tijdelijke glimps van naakt zien moeten omzetten in een steeds stabielere en blijvende vorm van herkenning van onze ware natuur.
Mijn antwoord op de vraag wat mijn persoonlijke mate van realisatie is op dit moment, is dat mijn realisatie dat Pad en Resultaat inderdaad één, en niet twee zijn, rustgevende verschijnselen van stabiliteit begint te vertonen.
* Dit is een bewerking van het Nawoord uit het mijn boek: De Kracht van Aandacht – Kleine Gids voor het Trainen van de Geest.
December 2, 2013
Kwaliteit is Geen Feit Maar een Ervaring
Kwaliteit van leven is erg belangrijk. We zien die term - kwaliteit van leven - momenteel vaak langskomen, vooral als die kwaliteit door ziekte, ouderdom of andere omstandigheden aan erosie onderhevig is.
Opvallend daarbij is dat het begrip ‘kwaliteit van leven‘ zich nauwelijks laat definiëren, laat staan kwantificeren. Toch heeft iedereen een soort maatstaf waarmee hij of zij die kwaliteit van eigen leven meet.
Of dat van de ander - de ander de maat nemen - maar dat is niet het onderwerp van deze blog, hoe populair dat tijdverdrijf ook is!
Kwaliteit is een Ervaring
Voor producten en diensten – van huizen tot auto’s tot voedsel tot accountants tot psychotherapeuten – zijn er kwaliteitsnormen en die worden (ok, meestal) toegepast, helder en meetbaar. Maar voor ons eigen leven? Laten we een poging wagen.
We kunnen kwaliteit van leven enerzijds onderscheiden in feiten – zoals gezondheid, opleiding, relatiestatus, werk, succes et cetera – en anderzijds in ervaring.
De laatste is essentieel – immers de feiten leiden niet per definitie tot een ervaring van kwaliteit van leven, dat weten we uit onze eigen ervaring. Het kan, maar is geen wet van Meden en Perzen.
Dat betekent dat onze ervaring van kwaliteit van leven niet een op een uit onze feiten of omstandigheden voortkomt. Maar waaruit dan wel?
Ervaring van Kwaliteit of Kwaliteit van Ervaring?
Goede vraag is hier: ervaren we kwaliteit of heeft onze ervaring kwaliteit? Ja, lees die zin nog maar een keer, want ze lijken op elkaar maar het is een wereld van verschil!
Als we kwaliteit ervaren dan wordt deze veroorzaakt door iets buiten onszelf – iets wat de ervaren kwaliteit in zich draagt - zoals een mooi kunstwerk, natuur, perfect eten, briljante compositie of boek.
We weten echter dat terwijl die inherente kwaliteit aanwezig is, veel mensen die toch niet ervaren. Dit komt omdat hun kwaliteit van ervaring te laag is. Hiermee bedoel ik dat de kwaliteit van hun alerte aanwezigheid niet voldoende is.
Kwaliteit van Aanwezigheid
Wat is dat dan, onvoldoende aanwezig zijn? Kan dat eigenlijk wel, want ik ben toch aanwezig? Ja dat kan, want terwijl we fysiek ‘aanwezig’ zijn waar we ons bevinden, zijn we vaak (ok, meestal) geestelijk wat afwezig. We zijn eigenlijk chronisch afgeleid, let er maar eens op!
Als we onze aandacht maar beperkt bij het hier-en-nu kunnen houden, dan beïnvloedt dat de kwaliteit van onze ervaring onmiddellijk. Je weet wel wanneer je iets doet – zoals autorijden, vrijen, koken, gesprek voeren - terwijl je tegelijkertijd aan iets anders denkt. En je erna afvraagt waarom het zo weinig bevredigend was?
Uit recent onderzoek blijkt dat ook het gevleugelde ‘multi-tasking’ door niemand echt gedaan wordt – je doet gewoon alles wat je tegelijkertijd, of eigenlijk snel na elkaar doet, wat minder. Minder kwalitatief dus.
Kwaliteit van Leven
Het lijkt erop dat hoewel omstandigheden invloed hebben, onze ervaring van kwaliteit van leven voornamelijk voortkomt uit de kwaliteit van onze ervaring.
En die kwaliteit van onze ervaring is hoger naarmate we meer alert aanwezig zijn. Alert aanwezig zijn betekent waarnemen van wat zich aandient zonder je te verliezen in oordelen, meningen, gelijkhebberigheid en andere oude gewoonten.
Kwaliteit van leven is niet het ontkennen of vermijden van moeilijke- en pijnlijke omstandigheden. Die komen iedere dag toch weer op ons pad. Het is juist het trainen van onze geest en anders omgaan met onze altijd veranderende omstandigheden dat ons vrij maakt.
Alerte Aanwezigheid Trainen
Meditatie is een bewezen vorm van training van alerte aanwezigheid. Het ‘zijn’ in de ruimte van je eigen geest brengt onmiddellijk ruimte in je aanwezigheid in de wereld.
Het maakt je minder reactief en afhankelijk van omstandigheden. En die weg is een stuk eenvoudiger dan je hele leven trachten de perfecte omstandigheden te scheppen in de hoop dat daardoor je kwaliteit van leven zal stijgen.
Wees wijs: Tem je geest en vergroot je aanwezigheid.
Als je interesse hebt de kwaliteit van je leven te verhogen door je geest te trainen kom dan meedoen aan een van mijn trainingen of retraites. Individueel kan natuurlijk ook!
Opvallend daarbij is dat het begrip ‘kwaliteit van leven‘ zich nauwelijks laat definiëren, laat staan kwantificeren. Toch heeft iedereen een soort maatstaf waarmee hij of zij die kwaliteit van eigen leven meet.
Of dat van de ander - de ander de maat nemen - maar dat is niet het onderwerp van deze blog, hoe populair dat tijdverdrijf ook is!
Kwaliteit is een Ervaring
Voor producten en diensten – van huizen tot auto’s tot voedsel tot accountants tot psychotherapeuten – zijn er kwaliteitsnormen en die worden (ok, meestal) toegepast, helder en meetbaar. Maar voor ons eigen leven? Laten we een poging wagen.
We kunnen kwaliteit van leven enerzijds onderscheiden in feiten – zoals gezondheid, opleiding, relatiestatus, werk, succes et cetera – en anderzijds in ervaring.
De laatste is essentieel – immers de feiten leiden niet per definitie tot een ervaring van kwaliteit van leven, dat weten we uit onze eigen ervaring. Het kan, maar is geen wet van Meden en Perzen.
Dat betekent dat onze ervaring van kwaliteit van leven niet een op een uit onze feiten of omstandigheden voortkomt. Maar waaruit dan wel?
Ervaring van Kwaliteit of Kwaliteit van Ervaring?
Goede vraag is hier: ervaren we kwaliteit of heeft onze ervaring kwaliteit? Ja, lees die zin nog maar een keer, want ze lijken op elkaar maar het is een wereld van verschil!
Als we kwaliteit ervaren dan wordt deze veroorzaakt door iets buiten onszelf – iets wat de ervaren kwaliteit in zich draagt - zoals een mooi kunstwerk, natuur, perfect eten, briljante compositie of boek.
We weten echter dat terwijl die inherente kwaliteit aanwezig is, veel mensen die toch niet ervaren. Dit komt omdat hun kwaliteit van ervaring te laag is. Hiermee bedoel ik dat de kwaliteit van hun alerte aanwezigheid niet voldoende is.
Kwaliteit van Aanwezigheid
Wat is dat dan, onvoldoende aanwezig zijn? Kan dat eigenlijk wel, want ik ben toch aanwezig? Ja dat kan, want terwijl we fysiek ‘aanwezig’ zijn waar we ons bevinden, zijn we vaak (ok, meestal) geestelijk wat afwezig. We zijn eigenlijk chronisch afgeleid, let er maar eens op!
Als we onze aandacht maar beperkt bij het hier-en-nu kunnen houden, dan beïnvloedt dat de kwaliteit van onze ervaring onmiddellijk. Je weet wel wanneer je iets doet – zoals autorijden, vrijen, koken, gesprek voeren - terwijl je tegelijkertijd aan iets anders denkt. En je erna afvraagt waarom het zo weinig bevredigend was?
Uit recent onderzoek blijkt dat ook het gevleugelde ‘multi-tasking’ door niemand echt gedaan wordt – je doet gewoon alles wat je tegelijkertijd, of eigenlijk snel na elkaar doet, wat minder. Minder kwalitatief dus.
Kwaliteit van Leven
Het lijkt erop dat hoewel omstandigheden invloed hebben, onze ervaring van kwaliteit van leven voornamelijk voortkomt uit de kwaliteit van onze ervaring.
En die kwaliteit van onze ervaring is hoger naarmate we meer alert aanwezig zijn. Alert aanwezig zijn betekent waarnemen van wat zich aandient zonder je te verliezen in oordelen, meningen, gelijkhebberigheid en andere oude gewoonten.
Kwaliteit van leven is niet het ontkennen of vermijden van moeilijke- en pijnlijke omstandigheden. Die komen iedere dag toch weer op ons pad. Het is juist het trainen van onze geest en anders omgaan met onze altijd veranderende omstandigheden dat ons vrij maakt.
Alerte Aanwezigheid Trainen
Meditatie is een bewezen vorm van training van alerte aanwezigheid. Het ‘zijn’ in de ruimte van je eigen geest brengt onmiddellijk ruimte in je aanwezigheid in de wereld.
Het maakt je minder reactief en afhankelijk van omstandigheden. En die weg is een stuk eenvoudiger dan je hele leven trachten de perfecte omstandigheden te scheppen in de hoop dat daardoor je kwaliteit van leven zal stijgen.
Wees wijs: Tem je geest en vergroot je aanwezigheid.
Als je interesse hebt de kwaliteit van je leven te verhogen door je geest te trainen kom dan meedoen aan een van mijn trainingen of retraites. Individueel kan natuurlijk ook!
