Η έννοια του ταξιδιού είναι πολυμορφική
---
Τα ταξίδια είναι κάτι που συχνά συναντάμε σε πολλά βιβλία φανταστικής λογοτεχνίας. Το πιο γνωστό παράδειγμα είναι, φυσικά, Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών, του Τόλκιν. Τα δύο τρίτα αυτής της τριλογία είναι, ουσιαστικά, ταξίδι. Τα χόμπιτ ξεκινάνε από τα μέρη τους, διασχίζουν κοντινούς τόπους, διασχίζουν πιο μακρινούς τόπους, περνάνε κάτω από βουνά, διασχίζουν ακόμα πιο μακρινούς τόπους, χωρίζονται, ξανασυναντιούνται. Υποθέτω πως ξέρετε την ιστορία. Μόνο στο τέλος Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών αποκτά ένα ύφος πολιτικοστρατιωτικής φανταστικής ιστορίας – με στρατούς να συγκρούονται, βασιλιάδες να παίρνουν αποφάσεις, και τα λοιπά. Το μεγαλύτερο μέρος είναι ταξίδι. Το ίδιο ισχύει και για το Χόμπιτ: ολόκληρο το μυθιστόρημα είναι ταξίδι.

Και το ίδιο ισχύει και για πολλά άλλα βιβλία, ή σειρές, φαντασίας. Ή είναι ένα μεγάλο ταξίδι απ’την αρχή ώς το τέλος, ή περιλαμβάνουν κάποιο μεγάλο ταξίδι, ή διάφορα μικρά ή μεγάλα ταξίδια. Ακόμα ένα πολύ γνωστό παράδειγμα, και σύγχρονο: το A Song of Ice and Fire, του GRR Martin. Περιλαμβάνει διάφορα ταξίδια, όπως αυτό του Jon Snow στον βορρά μαζί με τους άλλους Μαύρους Αδελφούς.

Μπορεί να πει κανείς ότι τα ταξίδια έχουν καταντήσει κλισέ στη φανταστική λογοτεχνία, και θα ήταν πολύ δικαιολογημένος να το ισχυριστεί αυτό. Έχουν, όντως, καταντήσει κλισέ. Ωστόσο, είναι ένα χρήσιμο και ενδιαφέρον κλισέ, που σε άλλους αρέσει περισσότερο, σε άλλους λιγότερο. Κανείς όμως δεν νομίζω ότι αντιπαθεί τελείως τα ταξίδια. Το ταξίδι έχει κάτι το μαγευτικό, όπως και οι χάρτες.

Ορισμένες φορές, ωστόσο, τα ταξίδια μπορεί να γίνουν και κουραστικά. Όλοι ξέρουμε για την περίπτωση που ο συγγραφέας περιγράφει ατελείωτα σκηνικά και περιοχές από τις οποίες περνάνε οι χαρακτήρες του ταξιδεύοντας – σκηνικά και περιοχές που δεν αισθανόμαστε ότι έχουν μεγάλο ενδιαφέρον, αλλά πρέπει να διαβάσουμε σελίδες και σελίδες και σελίδες γεμάτες από αυτά χωρίς να συμβαίνει τίποτα ουσιαστικό με την πλοκή ή με τους χαρακτήρες. Αυτό, για εμένα, είναι ένα παράδειγμα προς αποφυγή για το πώς να γράφει κανείς ταξίδια στη λογοτεχνία. Όμως υποθέτω πως ακόμα κι αυτή η μορφή γραφής ταξιδιού έχει τους υποστηρικτές της.

Λέγοντας «ταξίδια στη φανταστική λογοτεχνία», μας έρχονται στο μυαλό ταξίδια όπως αυτά στον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών – χαρακτήρες που διασχίζουν πεδιάδες, δάση, βουνά, φαράγγια, έλη, πετρώδεις ερημιές, αμμώδεις ερήμους. Όμως αυτά δεν είναι τα μόνα ταξίδια. Υπάρχουν και τα ταξίδια στη θάλασσα – ένα σύγχρονο παράδειγμα είναι η τριλογία του Robert V.S. Redick (που έχω κάνει κριτική για το πρώτο βιβλίο αλλά έχω διαβάσει και τ’άλλα δύο και ήταν όλα αρκετά καλά) – καθώς και ταξίδια στον αέρα – παράδειγμα: διάφορες ιστορίες του Ιούλιου Βερν. Τέτοια ταξίδια είναι εξίσου σημαντικά με τα οδοιπορικά, και μπορεί να παρουσιάζουν ακόμα και περισσότερο ενδιαφέρον.

Εκτός από αυτά όμως υπάρχουν και πιο... αντισυμβατικά ταξίδια – ταξίδια που δεν μπορείς να σκεφτείς αμέσως ακούγοντας τη λέξη ταξίδι – και θα αναφερθώ σ’αυτά παρακάτω, καθώς και σε διάφορους τρόπους γραφής των ταξιδιών μέσα σε μια λογοτεχνική ιστορία που μπορεί να αποτελέσουν έναυσμα για σκέψη ή πειραματισμό.

Συνέχισε να διαβάζεις ➜ https://www.fantastikosorizontas.gr/k...