Hayat��n Anlam�� ve Yapay Zeka

��zdiham Dergisi, 33. Say��. Yay��n Tarihi: ��ubat 2018

Izdiham 33. sayi. Subat Mart 2018

"Herkes bilin��sizce de olsa bir��eye tapar. Tek se��ene��imiz neye tapaca����m��z.

Paraya ve maddiyata taparsan��z e��er, hayata anlam kazand��ran para ve maddiyatsa g��z��n��zde, sahip olduklar��n��zla asla yetinmeyeceksiniz.
V��cudunuza, g��zelli��inize, cinsel cazibenize taparsan��z, her zaman ��irkin hissedeceksiniz ve zaman ve ya�� kendini g��stermeye ba��lad������ndan mezara girmeden ��nce milyonlarca defa ��leceksiniz.
G��ce, iktidara taparsan��z zay��f hissedip korku duyacak ve korkunuzu yat����t��rmak i��in iktidar��n��z�� kuvvetlendirmek i��in ba��kalar��n�� ezme ihtiyac�� duyacaks��n��z.
Zekan��za ve zeki bilinme arzusuna taparsan��z, aptal gibi hissedecek, her daim foyas�� ortaya ����kmak ��zere olan bir sahtekar oldu��unuzu sanacaks��n��z.
Fakat tap��nman��n bu t��rlerindeki sinsi olan ��ey bunlar��n k��t�� ya da g��nah olmas�� de��il, bilin��siz olmas��d��r. Zihnin otomatik ayarlar�� olmas��." 

- David Foster Wallace, 2005.


21. y��zy��l��n esasl�� d������n��r ve yazar�� David Foster Wallace bu sars��c�� konu��mas��nda insan��n ��z-de��er denkleminin ��zerindeki ��rt��y�� ucundan a��m����. Bilin��alt��nda da olsa ��o��u ki��inin zihninde kol gezen gardiyanlar bunlar. Ben neden de��erliyim, neden ba��kalar��ndan daha iyiyim, hayat oyununda hangi kozlar��m var? Kendimizi azg��nca ak��p giden zaman��n sular��na kap��lm����, sa��a sola ��arparak ilerleyen bir k��t��k gibi bu sorulara sorgu sualsiz teslim edersek, apans��z bir ��elaleden d������p par��alanmam��z olas��l��k d������ olmaz. Mektep medrese g��rm���� ��o��u ki��inin yar���� kulvarlar�� zeka, yarat��c��l��k, ��al����kanl��k gibi de��erler.

D������nelim mesela; yapay zeka organik zekay�� son metrelerdeki depar��yla tozlar aras��nda b��rakm����. Hem de ��yle b��yle de��il, ak��lland��k��a kendi kendini daha da e��itmi��, e��itildik��e daha da ak��llanm����, ak��lland��k��a daha da e��itmi��. Organik zekam��z��n milyonlarca y��ll��k evrimle olgunla����p ula��t������ seviyeye adeta armut pi�� a��z��ma d���� dercesine birka�� saniyede ula����p, sonraki birka�� saniyede organik zekam��za birka�� milyon y��ll��k fark atm����. Bize, bizim s��m��kl�� b��ceklere bakt������m��z g��zle bakmaya ba��lam����.Yapay zekan��n at�� al��p Ba��dat'�� a��t������ bu olas�� k��r��lma noktas��na 'Technological Singularity' ad�� veriliyor. Tam olarak t��rk��e kar����l������ hen��z olmayan bu zurnan��n z��rt deme an��na belki 'Teknolojik Yarad��l����' denebilir. Peki zekas�� ar��a ula��m����, yorulmak nedir bilmeden m��tamadiyen ��al����abilen bu makinalar insanlara yapacak hi��bir��ey b��rakacak m��? Ve hatta bu makinalar insanl������ salt i��g��c�� olarak g��r��p k��lele��tirecek mi? ����te danan��n kuyru��u burada kopuyor. Yapay zeka fevkalade ilerledi��inde hayat yar����mac��lar��na d��n��p de 'Topunuz diskalifiye oldunuz, ta�� bitti yap�� paydos' der mi acaba? Hayat��n anlam��n�� ��al����ma, ��retme ve m��cadele ����geninde arayanlar i��in pek ho�� da bir s��rpriz olmayabilir bu. 
"M��cadelesiz hayat, tabutunun tahtas�� ����r��meden ismi unutulup gidenlerin hayat�� olabilir."

-  Falih R��fk�� Atay


Yapay Zekan��n D��nya G��r������ ve Hayal G��c�� (Google Deepdream)

��leri gelen teknoloji ��irketleri insanlar hakk��nda toplanan verileri yeni alt��n madeni gibi g��r��yorlar ve bu bilgileri sat��n al��yorlar. Babalar��n��n hayr��na de��il elbette. Bu verileri yapay zekan��n hayata dair kavramlar�� dibine kadar ����renmesi i��in e��itim malzemesi olarak kullan��yorlar. Durmaks��z��n bu verilerle beslenen ve bu yo��un e��itime gark olan makineler de insanlar�� tam manas��yla ����z��mleyip ay��rt edilemezcesine insan gibi davranabiliyorlar. Facebook, Google, IBM, Microsoft gibi teknoloji devleri insan olmayan en insan makineyi yapmak i��in hunharca yar������yorlar. ABD'de g��revli bulundu��um ��irkette m����terilerimizle nas��l ��a��r�� merkezindeki ��al����anlar�� insandan ay��rt edilemez robotlarla de��i��tiririz, doktorlar��n te��his ve tedavi g��revlerini nas��l ak��ll�� makinelere yapt��r��r��z, nas��l ��ocuklar��n her sorusuna onlar��n seviyesinde cevaplar veren robotcuklar yapar��z gibi projeler ��zerinde ��al������yoruz.  Yapay zekan��n yeterince dersine ��al����t��ktan sonra insandan daha iyi yapamayaca���� bir g��rev kalmayacak gibi.

"Birisini en a����r cezaya mahkum edip ezmek ve hayat ����������n�� s��nd��rmek istiyorsan��z tek yapman��z gereken ona tamam��yla anlams��z ve yarars��z i�� vermektir."

- Fyodor Dostoyevski


Peki her��eyi ak��ll�� makineler yaparsa insanlar ne yapacak? Bizim kimi ilim ��evrelerimizi sak��z��n orucu bozmas�� sorunsal�� gibi ��etrefilli meseleler me��gul ederken, bu yapay zeka teknolojilerini ��reten yerlerde yapay zekan��n etik, varolu��sal, sosyolojik yans��malar�� tart������l��yor. Ak��ll�� makinalar��n t��m i��leri yapmas�� durumunda d������n��len bir ����z��m bu makinalar��n vergi ��demeleri ve t��m insanlara do��u��tan asgari bir maa�� ba��lanmas��.

Ancak madalyonun di��er y��z�� de hayat��n anlam��na dair. Birisiyle ilk tan����t������n��zda s��yledi��iniz ikinci c��mle mesle��iniz. Modern hayat ki��inin varolu��unu yapt������ g��reve indirgemi�� ve hayattaki amac��n�� y��ksek oranda bu ��er��eveye hapsetmi�� gibi. Hi�� i�� yapmak zorunda olmayan, hatta yapmas�� yasak olan insanlar ne yapacak? Hayat��n anlam��n�� kaybedip depresyondan ��izofreniye mi ko��acak? Yoksa t��m insanlar sanat���� olup makinalardan daha iyi ��iirler, resimler,  m��zik mi yapmaya ��al����acak (evet, g��n��m��zde yapay zeka sanat da yap��yor). Ya da bu yeni d��nya d��zeni insandan ayr����t��r��lamayacak ��zellikleri bar��nd��ran meslekleri mi (��efkat g��stermeciler, ��akala��ma uzmanlar��, vs) ��n plana ����karacak?  Geri say��m ba��lad��!




"Hayal g��c�� bilgiden daha ��nemlidir.����nk�� bilgi s��n��rl��yken, hayal g��c�� t��m d��nyay�� kapsar."

- Albert Einstein







 •  0 comments  •  flag
Share on Twitter
Published on October 24, 2017 14:33
No comments have been added yet.