Հրաչյա Աճառյան’s Followers

None yet.

Հրաչյա Աճառյան

Born

March 08, 1876

Died

April 16, 1953

Website

https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D6%80%D5%A...

Genre

Linguistics, Philology, Nonfiction

edit data

In English: Hrachia Acharian; Hrachya Acharyan

Հրաչյա Հակոբի Աճառյան (Հրաչեայ Աճառեան; մարտի 8, 1876, Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն - ապրիլի 16, 1953, Երևան, ՀԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ականավոր հայ լեզվաբան և բառարանագիր, ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս (1943)։ Հայտնի է իր գիտական աշխատություններով հայոց լեզվի բարբառաբանության, լեքսիկոլոգիայի, լեքսիկոգրաֆիայի, պատմության վերաբերյալ և այլն։
Ծնվել է Կոստանդնուպոլիսում, կոշկակարի ընտանիքում։ Սովորել է նախ իր ծննդավայրի Կենտրոնական վարժարանում, հետո մեկնել է Փարիզ՝ բարձրագույն կրթություն ստանալու Սորբոնի համալսարանում, որտեղ աշակարտել է Անտուան Մեյեին։ 1897 թ. Փարիզի լեզվաբանական ընկերությանը ներկայացրել է իր ուսումնասիրությունը լազերինի մասին և ընտրվել է այդ ընկերության անդամ։ Նույն թվականին նա Փարիզում մասնակցել է արևե In English: Hrachia Acharian; Hrachya Acharyan

Հրաչյա Հակոբի Աճառյան (Հրաչեայ Աճառեան; մարտի 8, 1876, Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն - ապրիլի 16, 1953, Երևան, ՀԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ականավոր հայ լեզվաբան և բառարանագիր, ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս (1943)։ Հայտնի է իր գիտական աշխատություններով հայոց լեզվի բարբառաբանության, լեքսիկոլոգիայի, լեքսիկոգրաֆիայի, պատմության վերաբերյալ և այլն։
Ծնվել է Կոստանդնուպոլիսում, կոշկակարի ընտանիքում։ Սովորել է նախ իր ծննդավայրի Կենտրոնական վարժարանում, հետո մեկնել է Փարիզ՝ բարձրագույն կրթություն ստանալու Սորբոնի համալսարանում, որտեղ աշակարտել է Անտուան Մեյեին։ 1897 թ. Փարիզի լեզվաբանական ընկերությանը ներկայացրել է իր ուսումնասիրությունը լազերինի մասին և ընտրվել է այդ ընկերության անդամ։ Նույն թվականին նա Փարիզում մասնակցել է արևելագետների 13-րդ կոնգրեսին և հայերենի մասին ներկայացրել է երկու զեկուցում։ 1898 թվականին մեկնելով Ստրասբուրգ՝ Աճառյանը մեկ կիսամյակ լսել է հայագետ Հյուբշմանի դասախոսությունները։ Ավարտելով մասնագիտական բարձրագույն կրթությունը՝ 1898 թ. Աճառյանը գալիս է Հարավային Կովկաս և նվիրվում է ուսուցչությանն ու գիտական աշխատանքներին։

Երկար տարիներ նա ուսուցչություն է արել Էջմիածնում, Շուշիում, Թավրիզում, Նոր–Նախիջևանում, Կարինում և այլուր։ Կարինում Աճառյանը կազմել է Սանասարյան վարժարանի ձեռագրերի ցուցակը՝ կորստից փրկելով հայ մշակույթի որոշ արժեքներ։

Աճառյանը շրջել է պատմական Հայաստանի շատ վայրեր, ուսումնասիրել է մագաղաթներ, հուշարձաններ՝ հատկապես խորանալով մի շարք բարբառների հետազոտության մեջ և զանազան նյութեր է հավաքել հայագիտության տարբեր ճյուղերի համար։ Գավառական ուսուցչի թափառական դրությունը Աճառյանին թույլ չի տվել հրապարակելու իր կարևոր աշխատությունները։ Խորհրդային կարգերի հաստատումից հետո Աճառյանը նշանակվում է Պետական Համալսարանի դասախոս, և ամբողջապես նվիրվում է գիտական ու մանկավարժական աշխատանքների և իրար ետևից լույս է ընծայում բազմաթիվ գիտական աշխատություններ։

http://www.armenianlanguage.am/am/Enc...

Hrachia Acharian (8 March 1876 – 16 April 1953) was an Armenian linguist, lexicographer, etymologist, and philologist.

An Istanbul Armenian, Acharian studied at local Armenian schools and at the Sorbonne, under Antoine Meillet, and the University of Strasbourg, under Heinrich Hübschmann. He then taught at various Armenian communities in the Russian Empire and Iran before settling in the Armenian Soviet Socialist Republic in 1923, working at Yerevan State University until his death.

A distinguished polyglot, Acharian compiled several major dictionaries, including the monumental Armenian Etymological Dictionary, extensively studied Armenian dialects, compiled catalogs of Armenian manuscripts, and authored comprehensive studies on the history of Armenian language and alphabet. Acharian is considered the father of Armenian linguistics. ...more

Combine Editions
Հրաչյա Աճառյան’s books

Average rating: 4.0 · 14 ratings · 2 reviews · 7 distinct works

	Կյանքիս հուշերից 4.50 avg rating — 6 ratings	Error rating book. Refresh and try again. Rate this book Clear rating 1 of 5 stars 2 of 5 stars 3 of 5 stars 4 of 5 stars 5 of 5 stars
	Հայոց գրերը 3.67 avg rating — 3 ratings	Error rating book. Refresh and try again. Rate this book Clear rating 1 of 5 stars 2 of 5 stars 3 of 5 stars 4 of 5 stars 5 of 5 stars
	Պարսից լեզվի պատմություն it was amazing 5.00 avg rating — 1 rating — published 2005	Error rating book. Refresh and try again. Rate this book Clear rating 1 of 5 stars 2 of 5 stars 3 of 5 stars 4 of 5 stars 5 of 5 stars
	Հայոց լեզվի պատմություն, I մաս really liked it 4.00 avg rating — 1 rating	Error rating book. Refresh and try again. Rate this book Clear rating 1 of 5 stars 2 of 5 stars 3 of 5 stars 4 of 5 stars 5 of 5 stars
	Վտակ : Գրական-բանասիրական ժողովածու : Գրիգոր Ջանշեանի յիշատակին by Վրթանես Փափազյան (Editor), Ղևոնդ Ալիշան, Հովհաննես Հովհաննիսյան really liked it 4.00 avg rating — 1 rating — published 1901	Error rating book. Refresh and try again. Rate this book Clear rating 1 of 5 stars 2 of 5 stars 3 of 5 stars 4 of 5 stars 5 of 5 stars
	Հայոց Պատմություն liked it 3.00 avg rating — 1 rating	Error rating book. Refresh and try again. Rate this book Clear rating 1 of 5 stars 2 of 5 stars 3 of 5 stars 4 of 5 stars 5 of 5 stars
	Հայ գաղթականության պատմություն it was ok 2.00 avg rating — 1 rating	Error rating book. Refresh and try again. Rate this book Clear rating 1 of 5 stars 2 of 5 stars 3 of 5 stars 4 of 5 stars 5 of 5 stars

More books by Հրաչյա Աճառյան…

Quotes by Հրաչյա Աճառյան (?)

“Զարմանալին այն է, որ ֆրանսիացիք երբեք ջուր չեն խմում, նույնիսկ փոքրիկ երեխաներին գինի են խմացնում: Ջուր խմելը ամոթ է, և մենք այդ կողմից շատ էինք նեղվում, ամաչում էինք ջուր խմել, խմողին «գորտ» էին կոչում: Նմանապես հացը այնքան քիչ են ուտում, որ ամբողջ ճաշի ժամանակ կերած հացի քանակը մեր մի խոշոր պատառն է:
Իբրև զվարճալիք պատմում եմ հետևյալ տեսարանը: Մի օր մի խումբ ընկերներ միասին գնացինք ճաշարան: Սեղանի երկու շարքը բռնել էինք: Հաց բերին սովորական կարգով. րոպեական վերջացավ. նորից պահանջեցինք, բերածը րոպեապես վերջացրինք. երրորդ անգամ պահանջեցինք, որ նույնպես շուտով վերջացրինք. իսկ երբ 4-րդ անգամ պահանջեցինք, ծառայողը ծիծաղի համար գնաց և baton կոչված մի հաց բերավ 1 մետր երկարությամբ և ցուցական ձևով սեղանի վրա դրավ: Մենք իսկույն հացը բաժանեցինք մեր միջև և սկեցինք ուտել, իսկ ծառայողը ընկերներին հավաքած գլխին, միասին դիտում էին զարմանքով մեր ճաշի տեսարանը, թե ինչպես ագահաբար ուտում ենք այդպիսի քանակությամբ հաց:”
― Հրաչյա Աճառյան, Կյանքիս հուշերից

0 likes

“Մայրս բոլորովին անգրագետ էր: Այսպես եղավ նաև մեծ քույրս, որ մինչև իր մահը Ա տառն անգամ չէր ճանաչում: Հայրս կիսագրագետ էր, բայց շատ աշխատասեր և ուսումնասեր: Երկու փոքրիկ անեկդոտ ցույց կտան իր գրագիտության աստիճանը:
Մի օր գալով դպրոց, հարցնում է հայրս հոգաբարձուներին, թե «Տղաս ի՞չպես է սովորելու մեջ»: Պատասխանում են. «Տղադ շատ աշխատասեր է»: Հայրս ասում է՝ «Ափսո՜ս, աշխատասեր ըլլալու տեղ, աշխատող ըլլար ավելի լավ էր»:
Մի ուրիշ անգամ տուն եմ բերում իմ ստացած դպրոցական թվանշանները: Մեզ մոտ այն ժամանակ աշակերտի թվանշանը բառով էին գրում և ոչ թե թվով: Իմ թերթի վրա առարկաների դեմ գրված էին քանի հատ քաջալավ, լավագույն և մի հատ էլ լավ: Հայրս կարդալով այդ թերթը նկատեց ինձ. «Ինչո՞ւ միայն մի հատ լավ ունիս, մյուսները լավագույն են»: Ես վախենում էի ճիշտ հակառակից, որովհետև լավը ավելի ցածր է քան լավագույնը, իսկ նա զարմանալի էր, որ հակառակն էր կարծում: Ես ասացի. «Հայրի՛կ, լավագույնը լավից բարձր է»: - « Որի՞ն կուզես խաբել, լավագույն այսինքն լավի գույն ունեցող»: Ես երկար բացատրեցի, բայց նա չհամոզվեց և դուրսը միայն, սրճարանում հարցնելով իմացավ զարմանքով, թե լավագույնը լավից բարձր է:”
― Հրաչյա Աճառյան, Կյանքիս հուշերից

0 likes

“Դժվար է նկարագրել այն հոգեկան հաճելի դրությունը, որ կարող է զգալ տաճկական բռնակալության ներքո ապրած մի մարդ, երբ հանկարծ եվրոպական ազատ մի երկիր մտնի: Ոչ անձնագիր հարցրին, ոչ որևե տուրք վերցրին. միայն հարցրին, թե այս իրերի մեջ արգելված բան չկա՞: Հարցրի, թե արգելված բանը ո՞րն է: Պաշտոնյան պատասխանեց. «Ծխախոտ և օղի»:
«Մենք ոչ ծխում ենք, ոչ խմում»,- ասացինք: Պաշտոնյան թողեց և հեռացավ:”
― Հրաչյա Աճառյան, Կյանքիս հուշերից

0 likes

See all Հրաչյա Աճառյան's quotes »