[image error]

Πριν από λίγες μέρες ανακοινώθηκε το τέλος του Fantasticon. Μετά από εφτά χρόνια λειτουργίας, ο σύλλογος αυτός που με πάλεψε με πάθος για να την ανάδειξη του ελληνικού και όχι μόνο Φανταστικού στη χώρα μας, παύει να υφίσταται. Η γιορτή που όλοι περιμέναμε κάθε χρόνο για έρθουμε πιο κοντά, να ανταλλάξουμε απόψεις, να δούμε νέα βιβλία και να γνωρίσουμε συγγραφείς, τελείωσε με ένα πικρό μήνυμα από τα μέλη του συλλόγου:

«Η Πραγματικότητα αποδεικνύεται πιο δυνατή από την Φαντασία»

Αυτό ήταν, λοιπόν. Η Πραγματικότητα νίκησε όλες αυτές τις ρομαντικές ενέργειες. Λογικό. Εδώ και πολλά χρόνια έχει νικήσει. Γιατί αν τα πράγματα ήταν αλλιώς για το ελληνικό Φανταστικό, την τέχνη, τους καλλιτέχνες και τους δημιουργούς, δεν θα είχε υπάρξει ποτέ το Fantasticon. Δεν θα το χρειαζόμασταν καν. Μα δυστυχώς και το χρειαστήκαμε, και το πιστέψαμε και τελικά το χάσαμε και αυτό. Και όλα συνεχίζουν να βυθίζονται ξανά στο βούρκο στον οποίο είμαστε κολλημένοι εδώ και πολλά χρόνια, κυρίως εντός της δεκαετίας της κρίσης όπου ελπίζαμε να κάνουμε τα χόμπι μας δουλειά μα δυστυχώς είδαμε τις δουλειές μας να γίνονται χόμπι.

Αλλά τι είναι η Πραγματικότητα; Πώς γίνεται να να είναι πιο δυνατή από την Φαντασία και τους εκπροσώπους της ειδικά σε μια χώρα που φημίζεται για την παντοδυναμία των μύθων, των θρύλων και των παραμυθιών της; Πώς γίνεται χιλιάδες δημιουργοί να παραμένουν άφαντοι και να καταπνίγονται από κύματα άγνοιας και αδιαφορίας; Πώς γίνεται κάθε καλή και τίμια προσπάθεια να καταλήγει στον κάλαθο των αχρήστων που επιπλέει στα νερά της Λήθης;

Επειδή η Πραγματικότητα είναι το τέρας του παραμυθιού. Το τέρας που δεν νικιέται.

Η Πραγματικότητα είναι οι θείοι του Χάρι Πότερ. Αυτοί οι άθλιοι τύποι που τον είχαν κλειδωμένο στο υπόγειο και του φέρονταν με τον χειρότερο τρόπο επειδή ήταν διαφορετικός. Που δεν τον άφηναν να κάνει τα μαγικά του φοβούμενοι για διάφορα. Ποτέ δεν υπολόγισαν την δική του ψυχολογία, ούτε και τα τραύματα που μπορούν να αφήσουν τέτοιες πρακτικές σε μια παιδική ψυχή. Η Πραγματικότητα δεν θέλει μάγους. Δεν θέλει δημιουργούς. Θέλει υπαλλήλους και υπηρέτες. Ανθρώπους όχι να κάνουν τη δουλειά τους αλλά τη δουλειά των άλλων.

Πραγματικότητα είναι να θες να γίνεις μάγος. Μάλλον κάτι πολύ χειρότερο: Πραγματικότητα είναι να ξέρεις ότι είσαι μάγος αλλά να μην σε αφήνουν να είσαι. Να πνίγεις τον καλλιτέχνη μέσα σου και να αναλώνεσαι σε ένα σωρό δουλειές άσχετες με το ποιόν και το αντικείμενο σου. Να δουλεύεις για ψίχουλα επειδή δεν έχεις άλλη επιλογή. Να ξυπνάς νωρίς, να στοιβάζεσαι στα τρένα και στα λεωφορεία και να κοιτάς τις αφίσες και τις διαφημίσεις. Να πνίγεσαι στην κίνηση και φτάνεις στη δουλειά όπου θα βιώνεις το δικό σου κολαστήριο για το καλό της εταιρείας. Να δέχεσαι την ταπείνωση όταν η δουλειά δεν πάει καλά αλλά να μην μοιράζεσαι τα κέρδη όταν η δουλειά αποδίδει.

Πραγματικότητα είναι να ονειρεύεσαι να γίνεις η Rowling. Να αποτυγχάνεις ξανά και ξανά με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα κάτσει και σε εσένα η καλή. Να περιμένεις πως το βιβλίο σου θα γίνει αποδεχτό από έναν μεγάλο εκδοτικό οίκο και πως όλα θα πάρουν τον δρόμο τους. Θα γράφεις, θα εργάζεσαι σαν συγγραφέας και θα αφιερώνεις όλο σου το χρόνο σε αυτή την απαιτητική δουλειά και όχι στην άλλη που με το ζόρι κάνεις. Θα είσαι μοναδικός και όχι αναλώσιμος.

Καθημερινότητα είναι να συνειδητοποιείς ότι δεν θα γίνεις ποτέ η Rowling. Γιατί δεν ζεις στην Αγγλία. Ούτε στην Αμερική. Ούτε και στις καλές εποχές του 80 και του 90 που το Φανταστικό πήρε τα πάνω του.

Πραγματικότητα είναι να βλέπεις ότι η μοναδική επιτυχία που μπορείς να κάνεις σαν συγγραφέας στην Ελλάδα είναι να πουλήσεις μερικά χιλιάδες αντίτυπα. Τίποτα παραπάνω. Να βλέπεις ότι ο κόσμος των τεχνών και των γραμμάτων έχει κολλήσει σε παλιότερες δεκαετίες. Ούτε ένα βήμα πίσω. Τίποτα. Παλιές δόξες και μόνο. Κάτι σαν το “όταν οι άλλοι έτρωγαν βελανίδια, εμείς χτίζαμε Παρθενώνες”. Τώρα που οι άλλοι έχουν χτίσει ολόκληρη βιομηχανία πάνω στο Φανταστικό, εμείς ούτε βελανίδια δεν έχουμε να φάμε.

Πραγματικότητα είναι να σου ζητάνε να πληρώσεις για να βγάλεις ένα βιβλίο. Να πληρώνεις για τα έργα σου αντί να πληρώνεσαι από αυτά. Και αφού τελικά ενδίδεις διότι δεν έχεις άλλη επιλογή, να μετράς αντίστροφα για τον καιρό που ο εκδοτικός θα ρίξει την τιμή του βιβλίου σου για να μπορείς να αγοράσεις τα αντίτυπα που απέμειναν ώστε να τα χαρίσεις σε φίλους. Να βλέπεις το βιβλίο σου σε στοίβες στα παζάρια και στους πάγκους με τις προσφορές.

Πραγματικότητα είναι να έχεις εκδόσει βιβλία και να μην τα βρίσκεις πουθενά. Να μην τα διαβάζει κανείς, να μην τα ξέρει κανείς, να μην πρόκειται να τα μάθει κανείς. Και εσύ να ψάχνεις δουλειά για 500 ευρώ ή να ζεις στη βιοπάλη αγωνιώντας μη χάσεις τη θέση σου εκεί που βρίσκεσαι.

Πραγματικότητα είναι να είσαι ένας από τους χιλιάδες συγγραφείς που γράφουν στην Ελλάδα Φανταστικό δίχως να γνωρίζει ο ένας τον άλλον. Να βλέπεις δεκάδες τίτλους να βγαίνουν σωρηδόν αλλά κανένας να μην κάνει το παραπέρα βήμα. Βιβλία που μοιάζουν περισσότερο με πτυχία. Ακριβοπληρωμένα και άχρηστα. Καμάρια του καθενός, της οικογένειας του και των φίλων του, κοσμήματα για τοίχους και τίποτα άλλο.

Πραγματικότητα είναι να πηγαίνεις σε παρουσιάσεις βιβλίων και να μετράς από 10 άτομα και κάτω. Να επισκέπτεσαι άδεια θέατρα και μισογεμάτες συναυλίες νέων καλλιτεχνών. Να περνάει ο καιρός και το πλήθος να μειώνεται.

Πραγματικότητα είναι να κοιτάζεις τον κόσμο μέσα από τα social media. Εκεί όπου έκανες τον πλασιέ του ίδιου σου του έργου χωρίς πολλά αποτελέσματα. Να βλέπεις τους άλλους να παραμένουν οπαδοί και να βροντοφωνάζουν κάτω από μεγάλα ονόματα. Να βλέπεις πως δεν έχεις καμία θέση μέσα σε όλον εκείνο το θόρυβο, εκτός κι αν στέκεσαι και εσύ στις κερκίδες σαν οπαδός.

Πραγματικότητα είναι να γερνάς μέσα σε έναν κόσμο που προσπαθεί να κρατηθεί νέος. Να πεθαίνεις βουβά στην εποχή των όμορφων και καλοφτιαγμένων ανθρώπων που αυτοφωτογραφίζονται κουρασμένοι από την ασχήμια που μας περιβάλλει όλους.

Πραγματικότητα είναι να λες “υπομονή, όλα θα αλλάξουν” ενώ ξέρεις καλύτερα από όλους ότι τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει.

Γιώργος Χατζηκυριάκος