Γιώργος Χατζηκυριάκος's Blog

Δύο χρόνια μετά την κυκλοφορία του πρώτου βιβλίου της σειράς «Άνυα – Το Κάλεσμα της Ακτής» έφτασε η ώρα του δεύτερου βιβλίου. Η Καρδιά του Αυγούστου, το δεύτερο και τελευταίο μέρος της σειράς. κυκλοφορεί από σήμερα , ανήμερα του Θερινού Ηλιοστασίου.

Η ιστορία του Ορφέα και των φίλων του στην μαγική ακτή συνεχίζεται με απανωτές ανατροπές και περιπέτειες έτοιμες να τινάξουν τις διακοπές στον αέρα. Ένα μυθιστόρημα φαντασίας που πάει τον όρο «βιβλία παραλίας» σε άλλο level. Ένας ύμνος στο καλοκαίρι, στα μπάνια, στις παρέες της εφηβίας, στις χυλόπιτες μπλα, μπλα, μπλα… επιτέλους ολοκληρωμένος για να σας κρατήσει συντροφιά στις διακοπές και να κρατήσει μακριά τις μωβ μέδουσες και ότι άλλο ξεβράσει φέτος η θάλασσα.

Κυκλοφορεί από τις Πρότυπες εκδόσεις Πηγή

Υπόθεση:

«Ακόµα κι αν είµαστε µακριά, θα είµαστε πάντα µαζί».

Πολλά θα µπορούσε να κάνει ο Ορφέας τον Αύγουστο στην Άνυα. Θα έπαιρνε µέρος στο Μεσαιωνικό Φεστιβάλ του Αλατόπυργου και στις µεγάλες συναυλίες της Καραβούπολης. Θα µάθαινε το όνοµα της Ξωτικιάς που του έκλεψε το µυαλό και θα ζούσε µαζί της µια αξέχαστη περιπέτεια. Θα συναντούσε µυθικά πλάσµατα, θα συµµετείχε σε ένα αληθινό κυνήγι θησαυρού και θα ταξίδευε πέρα από τη θάλασσα. Θα γνώριζε τους θεούς του καλοκαιριού και θα ανακάλυπτε τα µυστικά της ακτής. Θα συνέχιζε τις διακοπές του µε τους αγαπηµένους του φίλους και δεν θα έσκαγε για τίποτα.

Όµως οι Λυκοχωρίτες έχουν άλλη γνώµη. Η πανσέληνος φέρνει το τέλος της ανακωχής και η Άνυα κινδυνεύει να γίνει δική τους. Έτσι, ο Όντι αποφασίζει να στείλει τον Ορφέα στην Αθήνα, για να τον προστατεύσει από την εκδίκηση των Λύκων.

Και εκεί που όλα µοιάζουν χαµένα, µια ευκαιρία δίνεται στην τρελοπαρέα να κερδίσει την αγαπηµένη της ακτή. Ένας αγώνας γεµάτος δοκιµασίες στο µυστηριώδες Δάσος του Μεσηµεριού θα κρίνει τη µοίρα της µαγικής παραλίας και όσων ζουν σε αυτή…

Η «Καρδιά του Αυγούστου» αποτελεί την επική συνέχεια και το συγκινητικό φινάλε της πιο τρελής περιπέτειας φαντασίας, που ξεχώρισε για τη θετική ενέργεια και τη χιουµοριστική πλοκή, αγαπήθηκε από µικρούς και µεγάλους και τιµήθηκε µε βραβείο Everly.

Μακράν η πιο διασκεδαστική και συναρπαστική καλοκαιρινή ιστορία που έχετε διαβάσει.

Books Harbor – Αντιόπη Κουφού

Ένα ανάλαφρο και απόλυτα καλοκαιρινό βιβλίο για όλες τις ηλικίες, γεµάτο µυρωδιές θάλασσας, ήχους τζιτζικιών, ανεµελιά και πάρα πολλή µαγεία και φαντασία!

Will o’ Wisps – Ραλλού Σκουλούδη

Ένα παράξενα ενδιαφέρον βιβλίο, τόσο για την καλοκαιρινή διάθεση µε την οποία σε πληµµυρίζει, όσο και για το φαντασιακό υπόβαθρο µέσα στο οποίο εκτυλίσσεται.

ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ.Κ. – Θανάσης Λάµπρου

Μία ιστορία γεµάτη δράση, ωραίους χαρακτήρες, πετυχηµένο χιούµορ, όµορφα και σωστά πρότυπα.

Moonlight Tales – Angelina Salala

Δροσερό, µαγευτικό, συγκινητικό, νοσταλγικό, διασκεδαστικό. Περιπέτεια, αγωνία, η ανάγκη για ελευθερία, η αναζήτηση της ταυτότητας, οι φιλίες, η οικογένεια που διαλέγεις, οι αποφάσεις και οι συνέπειες του να µεγαλώνεις. Κάθε καλοκαίρι στην εφηβεία είναι µια ζωή από µόνο του, κι αυτό το αιχµαλωτίζει απόλυτα ο συγγραφέας στην Άνυα. Ένα βιβλίο που κερδίζει και στο σύνολο και στα σηµεία, µοναδικό για τα εγχώρια δεδοµένα.

Θεµατοφύλακες Λόγω Τεχνών – Ζωή Τσούρα

Πριν από δύο εβδομάδες το Facebook κατέβασε τη σελίδα του θεατρικού μου «The Irish Bastard» επειδή βρήκε προσβλητικό τον τίτλο. Η σελίδα, η οποία φτιάχτηκε για την ομότιτλη παράσταση που ανέβηκε στον πολυχώρο Fabrica την περίοδο 2014-15 και κέρδισε το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό του 1ου Athens Comedy Festival του θεάτρου Λύχνος, ξαφνικά ενόχλησε τώρα μετά από εφτά χρόνια από την δημιουργία της. To Facebook, αγνοώντας το ότι η σελίδα σχετίζεται με θεατρικό και όχι με κάτι που αποσκοπεί στην προσβολή και στο μίσος, έστειλε προειδοποιητικό μήνυμα για αλλαγή του τίτλου, κάτι το οποίο αρνήθηκα να κάνω, όχι επειδή δεν συμφωνώ με τους κανόνες αλλά επειδή αυτό ήταν το όνομα του έργου. Αποτέλεσμα η σελίδα να διαγραφεί μέσα σε μία μέρα. Δεν έμεινε τίποτα. Φωτογραφίες, στιγμιότυπα, κριτικές, μηνύματα φίλων, τα πάντα χάθηκαν.

Δεδομένου το ότι πρόκειται για θεατρικό έργο και παράσταση, αν αυτό δεν είναι λογοκρισία, τότε δεν ξέρω τι είναι.Για την ιστορία, το συγκεκριμένο έργο δεν προσέβαλε ποτέ κανέναν. Ακόμα και η λέξη που ενόχλησε το facebook είχε να κάνει με το θέμα της κωμωδίας επί του κυριολεκτικού μιας και ο χαρακτήρας που βάφτισε το έργο ήταν νόθος, δηλαδή μπάσταρδος. Όσοι είδατε την παράσταση ή διαβάσατε το έργο, θα θυμάστε την αγάπη μου για την Ιρλανδία και τον λαό της, οπότε επίσης δεν τίθεται θέμα μίσους και προσβολής. Μα όπως φαίνεται, στο 2021, ακόμα και η σάτιρα ενοχλεί.

Αν ήμουν καμιά διασημότητα, η καλλιτεχνική κοινότητα θα είχε κινητοποιηθεί. Αλλά δεν είμαι. Και ξέρετε, σε αυτούς τους δημιουργικούς χώρους, δυστυχώς δεν υπάρχει και πολύς σεβασμός για τους «μικρούς» καλλιτέχνες.

Και μιας που προχθές ήταν η παγκόσμια μέρα Θεάτρου, θέλω να πω και αυτό: εύχομαι κάποτε το Θέατρο να πάψει να ανήκει στην ελίτ, στις μεγάλες αίθουσες, στους χορηγούς και στις λαμπρές φυλλάδες. Να μην χρειάζεται να πεινάσουν οι «από πάνω» για να αγωνιστούν οι «από κάτω». Να υπάρξει εκτίμηση στους δημιουργούς ανεξαρτήτως σπουδών, καταγωγής και τάξης.

Επιτέλους! Δεν ζούμε στον Χρυσό Αιώνα του Περικλή.

Θυμάστε τη μαμά σας που σας έλεγε ότι ήθελε να γίνει ηθοποιός αλλά δεν την άφηναν οι δικοί της επειδή φοβόντουσαν ότι «θα τους γίνει πουτάνα;» Θυμάστε το δάσκαλο που σας έλεγε ότι το θέατρο δεν έχει λεφτά και πως καλύτερα θα είναι να διαλέξετε κάτι άλλο να σπουδάσετε; Θυμάστε τα καψόνια που περάσατε για να γίνετε δεκτοί στο Εθνικό και τελικά δεν σας πήραν; Θυμάστε τα λεφτά που σκάγατε κάθε μήνα στη σχολή που γραφτήκατε γιατί δεν μπορούσατε να μείνετε μακριά από το όνειρο; Θυμάστε τα κομμάτια με το βιασμό που σας έβαζαν να παίζετε (γιατί τόση βία στο θέατρο ποτέ δεν την κατάλαβα); Θυμάστε τις έχθρες μεταξύ των συμφοιτητών σας, τα λόγια, τους τσακωμούς και τους επικούς καβγάδες; Θυμάστε τους καθηγητές σας που σας μείωναν με την πρώτη ευκαιρία; Θυμάστε τις ατελείωτες οντισιόν που περιμένατε για να φάτε άκυρο έχοντας πρώτα δώσει τον καλύτερο σας εαυτό σε ανθρώπους που δεν ήξεραν ακριβώς τι έργο ήθελαν να ανεβάσουν; Θυμάστε τις πρόβες που κάνατε απλήρωτοι για έργα που κατέβηκαν πριν την ώρα τους; Θυμάστε τότε που παίζατε με κουτί ή με ποσοστά; Θυμάστε τα νεύρα του σκηνοθέτη που ξεσπούσε πάνω σε εσάς ή στους συναδέλφους σας; Θυμάστε τους διακεκριμένους ηθοποιούς που σας αγνοούσαν επιδεικτικά; Θυμάστε τότε που σας μείωναν λέγοντας «όσοι δουλεύουν σε escape room δεν είναι ηθοποιοί»; Θυμάστε τις κλωτσιές που φάγατε «κατά λάθος» από πελάτες όταν παίζατε τους μπαμπούλες σε δωμάτια τρόμου; Θυμάστε τα παιδιά και τις σχολικές εκδρομές που σας κορόιδευαν όταν παίζατε σε παιδικές παραστάσεις; Θυμάστε τότε που πιάσατε δουλειά σε μίνι μάρκετ, καφέ και τηλεφωνικά κέντρα για να βγάλετε τα προς το ζειν;

Τι ρωτάω, φυσικά και θυμάστε. Ούτε ξεχνιούνται ούτε και αλλάζουν για να ξεχαστούν. Όλα αυτά τα χρόνια, δεκάδες ηθοποιοί, άνδρες και γυναίκες, βιώνουν τον «μαγικό» κόσμο του θεάτρου. Και είναι πράγματι μαγικός αφού όλα αυτά συμβαίνουν αλλά κάνουμε πως δεν συμβαίνουν. Απόρριψη, αδικία, μιζέρια, ελιτισμό εξευτελισμό, δηλητήριο, βία, αρρώστια και άλλα πολλά για ένα σανίδι και ένα χειροκρότημα. Στη χώρα που γέννησε το Θέατρο, τη γη που υπέφεραν θεοί, τιτάνες, ήρωες και θνητοί μέσα από τις κραυγές των αρχαίων ποιητών, το επάγγελμα μας είναι πιο βρώμικο και από αυτό το βοθρατζή. Είμαστε οι μόνοι που αντί για «καλή επιτυχία» λέμε «σκατά-σκατά». Ε σκατά στα μούτρα μας λοιπόν. Και σε εμάς και σε όλο τον καλλιτεχνικό χώρο που στηρίχτηκε πάνω σε κόμματα, κλίκες, ελίτ και διεστραμμένα μυαλά.

Αξίζει ρε φίλοι τόσο σκατό; Αξίζει γαμώ την πίστη μας, ναι. Γιατί, παρ΄όλα τα εμπόδια, τα αγκάθια, τη λύπη και την απόγνωση, είμαστε εκείνοι που ενσαρκώνουμε το Λόγο. Αυτοί που μπαίνουν μέσα στην Ψυχή, αυτοί που παλεύουν με το Σκοτάδι, αυτοί που κατεβαίνουν στον Άδη για να αναστήσουν νεκρούς ήρωες και ποιητές, αυτοί που γεφυρώνουν το Τότε με το Τώρα. Αυτές οι σάρκες που πριν γεράσουν και αχρηστευτούν, κουβαλούν μέσα τους δεκάδες ψυχές, δανείζοντας τους φωνή, κίνηση και συναίσθημα.

Γιατι; Γιατί δεν υπάρχει Θεός. Υπάρχει ο Λόγος και ο Άνθρωπος. Και εμείς βουτήξαμε μες στα σκατά του δεύτερου για να τον φέρουμε πίσω στον πρώτο. Και κάπου εκεί βρήκαμε την μνήμη του Θεού αλλά και την εικόνα του Διαβόλου. Θέαμα, φήμη, χρήματα, εξουσία και ένας κώλος μπροστά σε έναν καθρέφτη. Το Εγώ που έπρεπε να σπάσει και να μοιραστεί για να γίνει Εμείς. Η Δημιουργία, η κλεμμένη Φωτιά και το μαρτύριο της Τιμωρίας. Ο Πόνος. Ο Λόγος και το Παράλογο μαζί.

Αυτοί είμαστε. Θυμάστε;

Γιώργος Χατζηκυριάκος 27 Ιανουαρίου 2021

Κάποτε ζούσαμε στα βουνά.

Πολεμούσαμε με κλεμμένα όπλα που για να τα πάρουμε έπρεπε να σκοτώσουμε.

Δεν είχαμε όλοι χρήματα. Δεν ήμασταν όλοι στην υπηρεσία του Πασά. Ήμασταν παράνομοι και κυνηγημένοι.

Σκουπίζαμε τον κώλο μας με τη φουστανέλα μας. Μεταφέραμε την μυρωδιά μας όπου κι αν πηγαίναμε. Πολλές φορές από αυτήν γινόμασταν αντιληπτοί. Ήμασταν βρώμικοι αλλά στην ψυχή καθαροί.

Γράμματα δεν ξέραμε. Ξέραμε όμως να μιλάμε. Να φωνάζουμε, να βρίζουμε, να προσευχόμαστε. Και να τραγουδάμε. Έτσι σώσαμε τους θρύλους αυτού του τόπου. Ήμασταν αγρίμια που κοιτούσαν τον ουρανό και έβλεπαν τον Θεό.

Ήμασταν υπόδουλοι και βαριά φορολογούμενοι. Στα ερείπια του πολιτισμού μας έβοσκαν κατσίκες. Δεν είχαμε τίποτα δικό μας. Μόνο κάτι ξωκλήσια και βουβές αγιογραφίες. Οι ξένοι γνώριζαν πιο πολλά για τους μύθους μας από ότι εμείς.

Πολεμήσαμε μια αυτοκρατορία. Σαν τους Γάλλους ξεσηκωθήκαμε ενάντια στην μοναρχία. Σαν τους Αμερικάνους ονειρευτήκαμε ένα νέο έθνος. Παλέψαμε, ματώσαμε, σκοτωθήκαμε κάτω από αλλεπάλληλες προδοσίες . Οι φίλοι μας έγιναν εχθροί μας. Και οι εχθροί μας φίλοι μας.

Παλέψαμε κάτω από λάβαρα με σταυρούς, φοίνικες, άγκυρες και φλεγόμενες καρδιές. Πέσαμε σε χίλιες μάχες για να σηκωθούμε ξανά και να παλέψουμε σε άλλες τόσες.

Πολιορκήσαμε κάστρα για να πολιορκηθούμε και να πεθάνουμε κλεισμένοι μέσα σε αυτά. Παλέψαμε με αρρώστιες, κακουχίες και εμφύλια πάθη. Και πάντα κοιτούσαμε τη θάλασσα περιμένοντας βοήθεια από αδελφούς και φίλους.

Γίναμε σύμβολο. Γίναμε παράδειγμα. Γίναμε το θαύμα της Ιστορίας. Αλλά με τι κόστος;

Βγήκαμε πιο άγριοι από ότι μπήκαμε σε εκείνον τον αγώνα. Και έτσι άγριο ήταν το έθνος που φτιάξαμε. Άγριο και εχθρικό. Ένα θηρίο που τρώει τις σάρκες του και όταν δεν έχει με ποιον να παλέψει, παλεύει με τον εαυτό του.

Τώρα δεν ζούμε στα βουνά. Ζούμε στα τσιμέντα. Ούτε υπόδουλοι αλλά ούτε και ελεύθεροι.

Τώρα ξέρουμε γράμματα. Και πολεμάμε με αυτά. Καμιά φορά πονάνε όπως τα όπλα. Και σκοτώνουν.

Τώρα είμαστε καθαροί. Αλλά μέσα μας ακόμα κάτι ζέχνει.

Είναι τα αγρίμια που κουβαλάμε ακόμα στην ψυχή. Τα ψοφίμια του παρελθόντος που δεν βρήκαν τάφο να θαφτούν. Νεκροζώντανοι ήρωες μιας νεκρανεστημένης πατρίδας. Παιδιά που τρώνε την μάνα τους για να μην τα φάει εκείνη.

Διακόσια χρόνια μετά και ακόμα πολεμάμε. Μεταξύ μας.

Είμαστε οι νεκροί μας και οι ποιητές μας.
Τα φαντάσματα διακοσίων Μαρτίων που στοιχειώνουν τα βουνά και τις θάλασσες αυτής της χώρας.
Τα κορμιά που τρυπήθηκαν από βόλια και κυρτά σπαθιά.
Τα νιάτα που ποδοπατήθηκαν κάτω από οπλές αλόγων.
Τα κεφάλια που κόπηκαν χωρίς να σταματούν να φωνάζουν για Ελευθερία.
Είμαστε το αίμα που βράζει στις μικρές νίκες και το αίμα που στεγνώνει στις μεγάλες πανωλεθρίες.
Οι μνήμες των γενναίων και τα καρδιοχτύπια των δειλών.
Οι πεινασμένοι λύκοι, τα κοιμισμένα λιοντάρια.
Είμαστε οι στίχοι του Ρήγα και οι βλαστήμιες του Καραΐσκάκη.
Τα αδέλφια του Διάκου, τα παιδιά του Μακρυγιάννη και τα εγγόνια του Γέρου του Μοριά.
Οι εθελοντές του Ιερού Λόχου.
Οι τρελοί μπουρλοτιέρηδες.
Οι άτακτοι, οι κλέφτες, οι αρματολοί.
Είμαστε οι σφαγιασθέντες της Χίου και των Ψαρών.
Οι πεινασμένοι του Μεσολογγίου και οι πρόσφυγες.
Οι σκοτωμένοι του Πέτα, του Φαλήρου και του Δραγατσανίου.
Τα μωρά που έπνιξαν οι μάνες τους για να μην παραδοθούν στους Τούρκους.
Είμαστε τα λάβαρα που κάηκαν και οι φοίνικες που υψώθηκαν μέσα από τη φωτιά.
Οι ληστές πλάι στον Σταυρωμένο.
Τα δάκρυα της Παναγίας και η ασπίδα της Αθηνάς.
Τα θλιμμένα βλέμματα, τα σφραγισμένα στόματα.
Η γνωστή άγνωστη Ιστορία ανάμεσα σε γαλανόλευκα χρώματα.
Είμαστε οι προδότες και οι προδομένοι.
Οι υπόδουλοι και οι αδούλωτοι.
Οι πιστοί και οι άπιστοι.
Οι ήρωες και οι δολοφόνοι.
Η Ελευθερία και ο Θάνατος.

Γιώργος Χατζηκυριάκος

Μάρτιος 2021

Δώσαμε τη μορφή της σε αστερισμούς, σε θάλασσες, σε λίμνες, σε δέντρα, σε βουνά. Την φανταστήκαμε να γεννιέται μέσα από τον αφρό ως θεά και την λατρέψαμε σαν σύμβολο ομορφιάς και αγάπης. Την είπαμε Μητέρα Φύση και Βασίλισσα των Ουρανών. Την υμνήσαμε ως παρθένα κυνηγό και πολεμίστρια, με τόξο και όπλα. Την αγαπήσαμε ως μητέρα, κόρη, αδελφή και γιαγιά. Για χάρη της ταξιδέψαμε, πολεμήσαμε, σφαχτήκαμε, θρηνήσαμε, σκοτωθήκαμε, φτιάξαμε αγάλματα, γράψαμε ποιήματα και τραγούδια, ζωγραφίσαμε τοίχους, εκκλησίες και σελίδες. Από τις πανάρχαιες λατρείες μέχρι τις σύγχρονες φαντασιώσεις, από τις παγανιστικές θυσίες μέχρι τις αθώες χυλόπιτες, και από την αιώνια αγάπη της μητέρας μέχρι τον ακατανίκητο ερωτικό πόθο, η Γυναίκα ήταν και θα είναι η μεγαλύτερη Δύναμη αυτού του πλανήτη. Μια πανίσχυρη Δύναμη φτιαγμένη από πόνο, αίμα, δάκρυα και ομορφιά.

«Και όλοι οι αστερισμοί από κάθε γωνιά του ουρανού μαζεύονται για να δουν την νεαρή κοπέλα να τραγουδάει στον ύπνο της για περασμένα καλοκαίρια που έφυγαν και έγιναν φθινόπωρα και για κορίτσια που έγιναν γυναίκες σε έναν κόσμο γεμάτο λαίμαργα αγρίμια. Για παρθένες που έγιναν μητέρες δίνοντας ανάσα σε χίλιες δυο ζωές και για κόρες που σήκωσαν στους ώμους τους τη δύναμη όλου του γένους. «

απόσπασμα από το διήγημα μου «Δύναμη» που συμπεριλαμβάνεται στην ανθολογία «Η Καρδιά των Καρτών»

Είμαι τυχερός που έχω σκύλο γιατί απόψε είχα την ανάγκη να περπατήσω. Πήρα λοιπόν την Κήρα από το λουρί, έστειλα το μήνυμα, φόρεσα τη μάσκα και το αμάνικο μπουφάν που μου χάρισε η μητέρα μου και βγήκαμε έξω.

Η ώρα είχε περάσει. Ήταν ήδη μεσάνυχτα. Σε λίγες ώρες θα ξημέρωνε 26 του Δεκέμβρη. Τα Χριστούγεννα είχαν μόλις τελειώσει όμως σε εκείνη τη βόλτα έμοιαζε σαν να κρατούν για πάντα.

Ή νύχτα ήταν μαγική. Οι δρόμοι άδειοι και βουβοί. Λες και ο εμονικός με τη φασαρία Πειραιάς επιτέλους ξάπλωσε να ξεκουραστεί και ονειρεύεται λευκά Χριστούγεννα. Παντού ομίχλη από τα τζάκια που καίνε για το καλό της νύχτας, μιας και κρύο δεν είχε καθόλου. Πάχνη και μυρωδιά ξύλου.

Περπατήσαμε για ώρα κάτω από τις νεραντζιές και τα φωτισμένα μπαλκόνια. Θεέ μου, είχα χρόνια να δω τόσα πολλά φώτα στα μπαλκόνια. Και παντού σιωπή. Ιερή ησυχία. Άγια Νύχτα με όλη τη σημασία της λέξης. Κανείς, ούτε διαβάτης ούτε επιβάτης. Μόνοι μας, ο σκύλος κι εγώ στη μέση του δρόμου με τα κτίρια να σκύβουν από πάνω μας. Εμείς, ο δρόμος, η πάχνη και τα πολύχρωμα φώτα. Σαν φύλακες μιας κοιμισμένης πόλης. Σαν ήρωες βιβλίου που έχουν όλη την περιπέτεια μπροστά τους να περιμένει. Και ίσως στο τέλος του ορίζοντα κάτι να υπήρχε. Ένα κάστρο, ένας μάγος, ένα ξωτικό που μαζεύει χιόνι για να σκεπάσει την πόλη και να κάνει χαρούμενα όλα εκείνα τα εσώκλειστα παιδιά που θα ξυπνήσουν το πρωί.

Και μπορεί να υπήρχε πράγματι εκεί, στο τέλος του δρόμου, αλλά εμείς έπρεπε να γυρίσουμε. Τα κορίτσια μας περίμεναν. Πάντα είναι ωραίο να έχεις κάποιον να σε περιμένει μια νύχτα σαν κι αυτή. Μια αγάπη. Ένα παιδί. Ένα κρεβάτι. Ένα βιβλίο. Ένα βιντεοπαιχνίδι. Ένα σπίτι.

Και έτσι γυρίσαμε πίσω. Περπατήσαμε στην ομίχλη, στη σιωπή και στο όνειρο. Και τα φώτα στα μπαλκόνια τρεμόσβηναν κόκκινα, κίτρινα, πράσινα και μπλε για τα Χριστούγεννα και την ανάμνηση ενός θεού που γεννήθηκε ταπεινός για να πεθάνει την άνοιξη ταπεινωμένος.

Silent Night

holly night

all is calm

all is bright

Γιώργος Χατζηκυριάκος

Χριστούγεννα 2020

Κάποτε ήμασταν κυνηγοί. Και αγρότες. Και κτηνοτρόφοι. Και ναυτικοί.

Ο Χειμώνας δεν ήταν φίλος μας. Δεν τον γιορτάζαμε με δώρα. Ούτε με φώτα ούτε με στολισμούς. Δεν τον τραγουδούσαμε, δεν τον γλεντούσαμε. Και όλα αυτά για έναν απλό λόγο. Επειδή τον φοβόμασταν. Κάποια στιγμή αρχίσαμε να τον βλέπουμε αλλιώς. Έπρεπε να τον καλοπιάσουμε. Μόνο έτσι θα τον εξορκίζαμε.

Και να σου οι μεγάλες γιορτές. Γιορτές που αργότερα τις αποδώσαμε στους ουράνιους θεούς. Θεούς που γεννιούνταν σε σπήλαια μέσα από τις πέτρες. Θεούς που αναγεννιούνταν μετά από μάχη με γίγαντες. Θεούς που επέστρεφαν από τον Κάτω Κόσμο δολοφονημένοι από ζηλιάρηδες αδελφούς.

Ήταν τότε που λατρέψαμε τον Ήλιο και θέλαμε να τον νιώσουμε σαν πατέρα μας και αδελφό μας. Να γίνει ένας από εμάς. Πώς αλλιώς θα τον κρατούσαμε κοντά μας όταν εκείνος χανόταν στην μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου, μέσα στα κρύα και και στα σκοτεινά.

Και έτσι τον κάναμε άνθρωπο. Να γεννιέται από μάνα όπως εμείς, πλάι στα ζώα φίλους μας. Αλλά επειδή δεν ξεχάσαμε την θεϊκή του υπόσταση, του αποδώσαμε μαγικές ικανότητες. Να γεννιέται από παρθένα και να κάνει την πλάση όλη να υμνεί τη γέννηση του. Ένας θεάνθρωπος καταδικασμένος να πεθαίνει κάθε χρόνο για τη σωτηρία της ανθρωπότητας. Το φως του ήλιου έγινε το συμβολικό φως της ανάστασης. Και η προσμονή του καλοκαιριού έγινε η ελπίδα της ειρήνης.

Και αυτός ο νέος θεάνθρωπος μας έμαθε να αγαπάμε τον θάνατο και να μην τον φοβόμαστε. Έτσι πάψαμε να φοβόμαστε τον χειμώνα και να τον αγαπάμε και αυτόν. Δώσαμε και σε εκείνον μια εξευγενισμένη μορφή. Τον ντύσαμε στα κόκκινα του δώσαμε ένα ιπτάμενο έλκηθρο, ένα βροντερό γέλιο και έναν σάκο με δώρα.Αλλάξαμε. Και μαζί μας οι φίλοι και οι εχθροί μας. Ο ήλιος που έγινε θεάνθρωπος και ο χειμώνας που έγινε άη-Βασίλης. Αλλά μέσα μας βαθιά παραμένει ο αρχαίος κυνηγός, ο αγρότης, ο κτηνοτρόφος και ο ναυτικός. Όλοι εκείνοι οι ήρωες που στην πιο μεγάλη νύχτα του χρόνου, πάλευαν να μείνουν ζωντανοί και ζεστοί.Αυτό ήταν πάντα το μήνυμα των Χριστουγέννων.

Αυτό ας θυμηθούμε απόψε, στο χειμερινό ηλιοστάσιο. Να είμαστε ζωντανοί και δυνατοί με την προσμονή του καλοκαιριού. Γιατί και εμείς, όπως οι θεοί μας, είμαστε μικροί ήλιοι που παλεύουν με το μεγάλο σκοτάδι. Θνητά πλάσματα ενός αθάνατου γένους που συνεχίζει να υπάρχει μέσω της γέννησης.Είθε κάθε παιδί που γεννιέται να είναι γερό. Και κάθε γέρος που φεύγει, να σβήνει γαλήνια σαν το ηλιοβασίλεμα.

Γιώργος Χατζηκυριάκος

Όλοι έχουμε ακουστά το Κοριτσάκι με τα Σπίρτα και τον Εμπενίζερ Σκρούτζ, τον γερο-τσιγκούνη που τον επισκέπτονται τα φαντάσματα την Παραμονή των Χριστουγέννων. Πρόκειται για τις δύο πιο διάσημες χριστουγεννιάτικες ιστορίες. Όχι μόνο του 19ου αιώνα αλλά και του σήμερα. Ξεχώρισαν για τα ανθρωπιστικά μηνύματα της αλληλεγγύης, της καλοσύνης και της φιλανθρωπίας. Το Κοριτσάκι με τα σπίρτα (1845) το έγραψε ο Δανός παραμυθάς Χανς Κρίστιαν Άντερσεν ενώ το A Christmas Carol (1843) ο Άγγλος συγγραφέας Κάρολος Ντίκενς. Το πρώτο ήταν παραμύθι, το δεύτερο ιστορία φαντασμάτων.

Τί συνδέει αυτές τις δύο ιστορίες; Πέρα από το γεγονός ότι οι δημιουργοί τους ήταν φίλοι στην πραγματικότητα (μάλιστα ο Άντερσεν έγινε και ο χαρακτήρας Ουρίας Χηπ σε άλλο βιβλίο του Ντίκενς) υπάρχει κάτι άλλο που τις συνδέει. Κάτι φοβερό. Ο Θάνατος.Ο Θάνατος υπάρχει παντού στις δύο αυτές ιστορίες. Δεν τον συναντάμε απλώς σαν αναφορά ούτε σαν αλληγορία. Είναι αληθινός. Το Κοριτσάκι θα πεθάνει στο τέλος του παραμυθιού ενώ ο Σκρουτζ συναντάει πνεύματα των πεθαμένων μέχρι που αντικρίζει όχι μόνο τον δικό του τον θάνατο αλλά και τον θάνατο του μικρού Τιμ. Τόσο στην μία ιστορία όσο και στην άλλη οι δύο ήρωες αγωνίζονται για το ίδιο πράγμα: να ζήσουν. Το Κοριτσάκι είναι καταδικασμένο να ξεψυχήσει από το κρύο ενώ στον Εμπενίζερ του δίνεται μια δεύτερη ευκαιρία να αλλάξει χαρακτήρα, έχοντας ωστόσο δει το αναπότρεπτο τέλος που θα έρθει.

Ο Θάνατος όχι απλώς υπάρχει στα δύο αυτά έργα αλλά οι συγγραφείς κάνουν έντονη την παρουσία του στα κείμενα τους. Ο Ντίκενς ξεκινά το βιβλίο του με την πρόταση «Ο Μάρλει, ήταν νεκρός, για να ξεκινήσουμε» (Marley was dead, to begin with). Ο Άντερσεν τελειώνει το παραμύθι του με μια ακόμα πιο μακάβρια εικόνα. Οι περαστικοί αντικρίζουν το παγωμένο πτώμα του κοριτσιού στο δρόμο, πλάι στα καμένα σπίρτα. Και μαζί με τους περαστικούς το βλέπουμε και εμείς, οι αναγνώστες. Ο παραμυθάς δεν αρκείται στο να μας πει ότι το παιδί πέθανε και πήγε στον Παράδεισο. Θέλει να μας το δείξει εκεί, πεθαμένο και ξεχασμένο μπροστά στα πόδια μας.

Είναι πραγματικά φοβερό ότι οι δύο διάσημες αυτές ιστορίες μας μεταδίδουν το νόημα (ή έστω ένα από τα νοήματα) των Χριστουγέννων χρησιμοποιώντας τον Θάνατο. Οι λογοτέχνες δεν ήθελαν ούτε να τρομάξουν κανέναν ούτε και να τον κάνουν να αισθανθεί άσχημα. Ήθελαν όμως να θυμήσουν σε όλους ότι η ζωή είναι μικρή και πως πρέπει να βοηθάμε ο ένας τον άλλον όχι μόνο για να σώσουμε την ψυχή μας αλλά για να δούμε τη χαρά της ζωής και την μοιραστούμε με τους άλλους, πριν αυτή σβήσει απότομα ή άδικα για κάποιον από εμάς. Ο Θάνατος είναι νόμος. Κανείς δεν θα του ξεφύγει. Και δεν λογαριάζει ούτε γιορτές ούτε «χρονιάρες μέρες».

Αλλά γιατί τόσο θανατικό; Από την μία επειδή στα χρόνια του Ντίκενς και του Άντερσεν η θνησιμότητα ήταν υψηλή σε σχέση με σήμερα. Άνθρωποι πέθαιναν από αρρώστιες, κακουχίες και φυσικά από φτώχια. Λίγα παιδιά ζούσαν καλά και απολάμβαναν τις γιορτές των Χριστουγέννων. Τα περισσότερα ήταν αναγκασμένα να δουλεύουν. Και παρόλο που οι άνθρωποι είχαν συνηθίσει τον θάνατο στην καθημερινότητα τους, δεν έπαυαν να τον φοβούνται και να τον τρέμουν. Από την άλλη, οι δύο λογοτέχνες αξιοποίησαν το θέμα του Θανάτου σαν σύμβολο. Ο χρόνος που φεύγει, η φύση που πεθαίνει, ο χειμώνας που σκοτώνει τα πάντα με την παγωνιά. Και μέσα σε όλα αυτά η ελπίδα του μικρού Χριστού, ο ήλιος των αρχαίων που γεννιέται για να ζεστάνει την πλάση και να φέρει την άνοιξη και το καλοκαίρι. Η θύμηση μιας άλλης εποχής και η ελπίδα. Η σωτηρία.

Και αυτό είναι το υπέροχο της τέχνης εδώ. Δύο ιστορίες που μιλούν για τα Χριστούγεννα μέσα από τον Θάνατο. Η σύγκρουση της Γέννησης με τον Θάνατο, της Αρχής με το Τέλος, του Φωτός με το Σκοτάδι.Μέρες που έρχονται, να θυμάστε αυτές τις ιστορίες. Ακόμα καλύτερα να τις διαβάσετε και να τις μοιραστείτε. Να βρείτε το νόημα των Χριστουγέννων μέσα από τις λέξεις, όσο κι αν αυτές τρομάζουν και χτυπάνε. Μπορεί τα Χριστούγεννα να είναι πλέον η πιο λαμπρή γιορτή της υφηλίου αλλά εμείς δεν είμαστε παρά καμμένα σπίρτα και φαντάσματα. Φαντάσματα που διδάσκουν την καλοσύνη και σπίρτα που το φως τους έκανε ένα παιδί να ονειρευτεί πριν να το πάρει ο παλιός ο χρόνος.

Γιώργος Χατζηκυριάκος 2020

[image error]

«Όχι, φιλαράκο. Δεν ξαναγυρίζω πίσω. Αυτό είναι το σπίτι µου πια».

Μακριά από τα τσιµέντα της Αθήνας, ανάµεσα στην Καραβούπολη και στη Θάλασσα του Βασιλιά Ψαρά, υπάρχει η Άνυα, µια παραλία που έχει πάντα καλοκαίρι. Και θα ήταν πολλά τα πράγµατα που θα έκανε εκεί ο νεαρός Ορφέας αν περνούσε τις διακοπές µε τον πατέρα του, τον Γλάρο που νίκησε τον Μεγάλο Λύκο. Θα έκανε σκανδαλιές µε τους πιο τρελούς φίλους, θα αποκτούσε ένα τοτέµ-προστάτη, θα ερωτευόταν µια Ξωτικιά τη νύχτα της πανσελήνου και θα καβγάδιζε µε Λυκάνθρωπους για χάρη όµορφων κοριτσιών σε µια ξεχασµένη ντισκοτέκ. Θα έψαχνε για Γοργόνες στο χάραµα, για φαντάσµατα στο Δάσος του Μεσηµεριού και για µονοπάτια που οδηγούν στο Απαγορευµένο Βουνό. Ή µπορεί απλώς να τεµπέλιαζε οληµερίς στη θάλασσα και το βράδυ να έπαιζε κιθάρα πλάι στη φωτιά µαζί µε την παρέα του, τον Ορέστη, τις Τρίδυµες και τα άλλα παιδιά.

Όµως τι κρίµα. Ο Ορφέας δεν είναι στην Άνυα. Περνά το καλοκαίρι στην Αθήνα, στον καύσωνα και στο φροντιστήριο, χωρίς παρέα και χωρίς διακοπές, ενώ η µητέρα του ετοιµάζεται να παντρευτεί τον πιο ανυπόφορο τύπο που θα µπορούσε να έχει κανείς για πατριό.

Μα ένα απόγευµα του Ιούλη καταφθάνει ο Τρελός Ιρλανδός, για έναν και µόνο σκοπό: να πάρει τον Ορφέα και να τον ταξιδέψει στη µακρινή Άνυα. Και εκεί, στο τέλος του απίθανου αυτού ταξιδιού, το όνειρο γίνεται πραγµατικότητα και οι διακοπές ξεκινούν σε ένα πραγµατικά αξέχαστο καλοκαίρι γεµάτο γκάφες, περιπέτειες και δοκιµασίες έτοιµες να τινάξουν τα πάντα στον αέρα.

Άνυα. Μια χιουµοριστική περιπέτεια επικών διαστάσεων που συνδυάζει τη λογοτεχνία του φανταστικού µε το ελληνικό καλοκαίρι και τις νεανικές διακοπές. Ένας ύµνος για τη φιλία, την ελευθερία, τη φαντασία, τη νοσταλγία, τις τρέλες της εφηβείας και τα καλοκαιρινά φλερτ.

Διαθέσιμο στα βιβλιοπωλεία από τις Εκδόσεις Πηγή

Τέλειωσε κι αυτή η σχολική χρονιά. Πήγαμε το πρωί και πήραμε τους βαθμούς. Το προαύλιο άδειο. Πού είναι τα παιδιά που παίζανε μπουγέλο κάθε χρόνο; Άφαντα κι αυτά μαζί με τις νερομπόμπες και τα νεροπίστολα τους. Το προαύλιο ήσυχο, εικόνα ξένη και άρρωστη. Οι βρύσες κλειστές. Κανείς δεν τις πλησιάζει. Ο δάσκαλος μας είπε πως θα είναι η τελευταία του χρονιά. Βγαίνει στη σύνταξη, δεν θα πάρει τα δικά μας του χρόνου. 40 χρόνια εκεί, μέχρι κι εγώ τον θυμάμαι όταν ήμουν παιδί. Ήταν ένα με το συγκεκριμένο Δημοτικό, και τώρα ο κύκλος ολοκληρώθηκε. Τέλος. Φεύγει και η Αγγλικού που είχε φέρει το Halloween στο σχολείο μας, αντίθετα με την ξινή την Εικαστικού που έλεγε ότι αυτά είναι του Σατανά. Την στέλνουν αλλού τώρα, κρίμα γιατί αγαπούσε τα παιδιά και τα παιδιά την αγαπούσαν επίσης. Φύγαμε και εμείς με ένα κενό, σαν αυτό που μας άφησε ο Μάρτιος και η Άνοιξη του 20. Καμιά δροσιά στο προαύλιο, κανένα γέλιο, καμιά φωνή. Κάτι τυπικοί αποχαιρετισμοί, άρρωστοι κι αυτοί σαν την πανδημία που μας σκέπασε. Τί κωλο-Ιούνης κι αυτός; Καμιά διάθεση για καλοκαίρι, καμιά διάθεση για διακοπές. Κενό και ζέστη μαζί συννεφιά και βουβαμάρα.

Οι βρύσες κλειστές. Κανείς δεν τις πλησιάζει.

Γιώργος Χατζηκυριάκος