VIVA VOCE - CON C�� v�� C��I C���N C��U (Khi t��i n��i v��� ch��nh s��ch ph��c l���i)
�����ng Hu���nh Mai AnhLondon, 020316
1. Viva Voce: Khi ta kh��ng c�� g��, tr��� gi���ng n��i v�� c��i �����u
Trong h���c k��� n��y, t��i c�� 3 b��i thi mi���ng (G���i l�� Viva Voce). Khi nh���c �����n b��i thi mi���ng, t��i ch��� ngh�� �����n ki���m tra mi���ng 15 ph��t �����u gi��� h���i c���p 3, ban �����u th���y c��ng kh��ng ��a l���m. T��i ch��� b���t �����u h��o h���ng h��n sau khi nghe th���y c��n l���i c���a m��n, Peter (c��ng l�� gi��o s�� h�����ng d���n lu���n v��n t���t nghi���p c���a t��i), gi���i th��ch v�� sao c��c th���y quy���t �����nh c�� ph���n thi Viva Voce.
2. �����ng cho con c��, h��y cho h��� c��i c���n c��u. M���i tr��n tr���: Gi��p ����� ng�����i ngh��o c�� khi���n h��� ��� l���i?
Ch��ng t��i �������c ch���n m���t ch��� ����� v�� ph��n t��ch trong 10 ph��t (kh��ng powerpoint, kh��ng b���ng vi���t) v�� sau ���� l�� 10 ph��t trao �����i v���i c��c th���y.
T��i ch���n ch��� ����� v��� ph��c l���i x�� h���i. N��i n��m na l�� ch��nh s��ch h��� tr��� v���t ch���t - t��i ch��nh cho nh���ng ng�����i ngh��o, n��i v��n hoa h��n l�� ph��n ph���i l���i c���a c���i trong x�� h���i. C��n n��i theo ki���u c���a t��i, c��c b���n c�� th��� t�����ng t�����ng ch��nh s��ch ph��c l���i nh�� Robin Hood, l���y c���a ng�����i gi��u chia cho ng�����i ngh��o. Nh��ng ��� ����y n�� h���p ph��p, v�� ng�����i ph��n ph���i l�� nh�� n�����c, l���y c���a ng�����i gi��u b���ng thu��� v�� chia cho ng�����i ngh��o qua tr��� c���p.
T��i s��� kh��ng n��i th��m v��� �� ngh��a nh��n �����o (��i���u n��y ch���c c��c b���n ���� nghe nhi���u). T��i s��� n��i v��� l���i ��ch Kinh T��� c���a c��c ch��nh s��ch ph��c l���i, hay vi���c chia l���i ti���n c���a. Theo l�� thuy���t Keynesian, ti���t ki���m (tr��i v���i ��i���u th��ng th�����ng ta ngh��) l�� m���t ���h��ng h��a xa x������ ch��� d��nh cho ng�����i gi��u. Khi ����a th��m ti���n cho ng�����i gi��u, v�� h��� ���� ����� �����y r���i h��� kh��ng c�� nhu c���u ti��u cho c��c nhu y���u ph���m, thay v��o ���� h��� s��� g���i v��o ti���t ki���m (ho���c mua iPhone 6s, m�� iPhone th�� ����ng g��p cho GDP c���a ngo���i qu���c nhi���u h��n GDP n�����c nh��). Trong khi ����, n���u ����a th��m ti���n cho ng�����i ngh��o, v���n thi���u ��n thi���u m���c, h��� s��� chi ti��u nhi���u h��n v��o c��c s���n ph���m c���n thi���t nh�� th���c ��n, ti���n h���c, thu���c men��� N��n vi���c ����a ti���n cho ng�����i ngh��o s��� th��c �����y ti��u d��ng nhi���u h��n (nh���t l�� ti��u d��ng n���i �����a). M�� ti��u th��� nhi���u h��n, ngh��a l�� vi���c kinh doanh t���t �����p h��n, t���o �������c nhi���u vi���c l��m h��n. ��i���u n��y c�� ��ch cho n���n Kinh T���.
Nh��ng, ng�����i ta c��ng c�� c��u, �����i kh��i l��, ����� gi��p nh���ng ng�����i ngh��o �����ng cho h��� con c��, m�� h��y cho h��� c��i c���n c���u. V���n ����� l���n nh���t c���a c��c ch��nh s��ch ph��c l���i l��: N���u ch��� ����n thu���n nh��t th��m ti���n v��o t��i ng�����i ngh��o, vi���c ���� c�� th��� s��� khi���n h��� l�����i bi���ng v�� kh��ng ch���u lao �����ng.
Kinh t��� h���c gi���i th��ch quy���t �����nh "L��m vi���c hay kh��ng? L��m bao nhi��u gi���?" d�����i s��� t��c �����ng c���a 2 hi���u ���ng:
- Hi���u ���ng ���Thu nh���p cao���(Income effect): C�� th��� hi���u khi m��nh c�� thu nh���p cao h��n, th�� m��nh kh��ng c���n l��m qu�� nhi���u gi��� v�� k��� m��u sinh n���a. M��nh s��� c�� nhi���u t��� do h��n trong vi���c l���a ch���n ch��� c���n ki���m ti���n v���a �����, v�� gi��nh nhi���u th���i gian ����� ngh��� ng��i. (����y l�� xu h�����ng chung, nh��ng c��ng t��y theo t��nh c��ch c���a t���ng ng�����i m�� ngay c��� khi ���� ki���m �������c r���t nhi���u ti���n, h��� v���n mu���n mi���t m��i lao �����ng).
- Hi���u ���ng ���Ti���n L����ng��� (Substitution effect): Khi ti���n l����ng tr��� cho m���t gi��� c��ng cao th�� ng�����i ta c��ng mu���n l��m vi���c.
M���t con ng�����i (l�� tr��) quy���t �����nh l��m th��m hay ch��i th��m d���a v��o vi���c c��n nh���c hai y���u t���: L���i ��ch c���a vi���c l��m th��m m���t gi��� (C��� th��� nh���t l�� l����ng nh���n �������c cho 1 gi��� ����) v�� M���t m��t c���a vi���c l��m th��m m���t gi��� (V�� d���: v���i c��c b�� m��� th�� kh��ng c�� th���i gian ch��i v���i con, v���i c��c b���n tr��� th�� kh��ng c�� th���i gian ��i ch��i v���i b������). Khi m�� quy���n l���i c���a vi���c l��m th��m m���t gi��� c��n l���n h��n nh���ng ���hy sinh��� b���t bu���c th�� h��� s��� quy���t �����nh l��m th��m.
C��c ch��nh s��ch ph��c l���i truy���n th���ng, ����n gi���n l�� ����a th��m ti���n cho ng�����i ngh��o, s��� ch��� t���o ra hi���u ���ng ���thu nh���p��� cao h��n. V�� v���y, nhi���u ng�����i s��� ��� l���i, kh��ng ch���u l��m vi���c. T��� ����, c��c ch��nh s��ch ���in-work benefit��� �������c ����� xu���t, v���a gi��p ����� ng�����i ngh��o v���a khuy���n kh��ch h��� lao �����ng. M�� v�� d��� th��nh c��ng nh���t l�� ch��nh s��ch mi���n thu��� (Earned Income Tax Credit)��� M���, cho c��c h��� ngh��o, �����c bi���t l�� h��� ����ng con.
(D�����i ����y, t��i s��� c��� g���ng gi���i th��ch d��� hi���u nh���t c�� th���. Ph���n n��y ����� �����m b���o s��� �����y �����, kh��ng ���nh h�����ng g�� �����n n���i dung chung)
Kh��c v���i c��c ch��nh s��ch ph��c l���i truy���n th���ng, c��c h��� (ngh��o) ch��� nh���n �������c quy���n l���i (l�� kho���n thu��� �������c ho��n l���i) khi h��� ch���u l��m vi���c. C��� th���, chia l��m 3 giai ��o���n h�����ng l���i:
Giai ��o���n 1 (Phase-in): Trong kho���ng 11,000 ���� thu nh���p �����u ti��n, c��� ki���m th��m �������c 1 ���� (sau thu���), gia ����nh s��� h�����ng 40 cent ph��c l���i (gi���m thu���). Nh�� v���y, l����ng sau thu��� th��nh ra l�� 1.40 ����.
Giai ��o���n 2 (Flat): Khi ���� �����t m���c thu��� gi���m t���i ��a l�� kho���ng 4,000 ����, h��� kh��ng �������c h�����ng th��m ph��c l���i khi thu nh���p t��ng (gi��� nguy��n m���c 4,000).
Giai ��o���n 3 (Phase-out): Khi m�� thu nh���p gia ����nh ���� v�����t ng�����ng ngh��o, th�� c��� 1 ���� ki���m th��m, quy���n l���i t��� gi���m thu��� s��� gi���m 21%.
Nh�� v���y, trong giai ��o���n 1, l����ng theo gi��� t��ng l��n (th��m 40 cent cho 1 ���� ki���m �������c) khi���n ng�����i ta nh���n �������c nhi���u l���i h��n t��� m���t gi��� l��m vi���c v�� s��� mu���n l��m vi���c h��n. Ch��nh s��ch n��y �����c bi���t h��� tr��� c��c b�� m��� ����n th��n (���Chi ph����� c���a vi���c ��i l��m s��� cao h��n, v�� h��� ph���i ���hy sinh��� th���i gian ch��m s��c con), n��n EITC v���a h��� tr��� thu nh���p, v���a t���o ��i���u ki���n ����� h��� ��i l��m.
Trong giai ��o���n 2 v�� 3, th�� hi���u ���ng ���ti���n l����ng��� gi���m b���t v�� hi���u ���ng ���thu nh���p��� s��� th���ng tr���. N��n r���t c�� th���, �����n m���t m���c "����� x��i" n��o ����, ng�����i ta s��� gi���m gi��� l��m vi���c xu���ng. Nh��ng c��c nghi��n c���u th���c t��� v��� ��i���u n��y kh��ng r�� r��ng. Th���c t���, th�� m���i ng�����i ����u �������c t��� �� mu���n l��m bao nhi��u gi��� th�� l��m (m�� c��n ph��� thu���c v��o nh�� tuy���n d���ng; m���i ng�����i c��ng kh��ng n���m h���t s��� chuy���n ti���p v�� kh��c bi���t quy���n l���i ��� c��c giai ��o���n, nh���t l�� l���i ��ch v�� chi ph�� t��nh theo gi��� (trong khi l����ng l���i tr��� theo th��ng).
3. H��y gi���i th��ch m���t l�� thuy���t v�� kh��ng s��� d���ng thu���t ng��� n��o
H��m nay, t��i ��i thi Viva Voce.
Ph���n thuy���t tr��nh di���n ra tr��i ch���y. K���ch t��nh nh���t l�� ph���n h���i ����p.
Peter h���i t��i nh���ng c��u kh�� ���h��n l��m���. Th���y mu���n t��i ch��� ra �������c b���n ch���t Kinh T��� v�� d��ng ����ng nh���ng thu���t ng��� kinh t���. V�� d���: L���i ��ch v�� chi ph�� c���n bi��n (Marginal Cost/Benefit), m�� c��� th��� t��i ph���i n��i ra �������c �� t�����ng c���t l��i l�� ���Income effect��� (Hi���u ���ng thu nh���p) s��� l��m thay �����i Marginal Cost of working (T���c l�� m���t gi��� r���nh r���i c���a ng�����i gi��u s��� �����t h��n c���a ng�����i ngh��o v�� th�����ng h��� ����i l����ng cao h��n cho m���t gi��� l��m vi���c). C��n ���Substitution effect��� (Hi���u ���ng ti���n l����ng) s��� t��c �����ng l��n Marginal Benefit of Working. Th���y ti���p t���c h���i t��i v��� b���ng ch���ng s��� li���u v�� nghi��n c���u tr�����c ����, may m�� t��i v���n nh��� t��n m���t v��i nghi��n c���u ����� ����p l���i.
Sau khi Peter h���i xong, Phil ���t���n c��ng��� t��i b���ng m���t c��u h���i ����n gi���n m�� ph���c t���p kh��ng ng���:
B�����c ra kh���i ph��ng thi, t��i v���a ��i qua m���t tr���i nghi���m m���i. T��i chu���n b��� cho ph���n thi Viva n��y trong m���t tu���n, v�� c��c th���y ch��� h���i 20% c���a nh���ng g�� �������c chu���n b���. Ch��� s��� k��� l�����ng m���i l��m t��i an t��m, th���m ch�� t��i ���� bi���t �������c trong 10 ph��t t��i n��i �������c t���m 1,100 t���. T��i ���� xem x��t ch��nh s��ch EITC ��� m���t ph���m vi r���ng h��n, l�� so s��nh gi���a M��� v�� EU (V�� sao m���t s��� n�����c Ch��u ��u v���n thi��n v��� c��c ch��nh s��ch ph��c l���i thu���n t��y v�� �����c bi���t h��o ph��ng, k��� c��� v���i ng�����i th���t nghi���p). ���� nghi��n c���u c��� m���t l���i m���t h���i, v���i s��� li���u ch���ng minh. ���� ����� ra gi���i ph��p v�� chu���n b��� lu��n c��ch th���c ��o l�����ng hi���u qu��� khi th���c hi���n c��c gi���i ph��p. N��i chung, l�� chu���n b��� nhi���u h��n m���c c���n thi���t, nh��ng ��i���u ���� kh��ng h��� u���ng ph�� v�� t��m hi���u v�� chu���n b��� kh��ng ph���i l�� s��� �����i ph��.
Cu���i c��ng, Viva Voce v���n l�� m���t ph���n thi c��ng th���ng, m�� ��� ���� ����i h���i s��� b��nh t��nh v�� ���ng ����p t���i ch���. Kh��c h��n b���t k��� y���u t��� n��o v��� s��� xu���t s���c hay ���sinh ra ���� v���y���, t��i ngh�� b���n l��nh ch��� �����n t��� s��� nghi��m t��c chu���n b��� v�� t��ch l��y ki���n th���c. Nh�� Peter n��i: ���V���n ����p v�� trao �����i l�� khi b���n kh�� che �����y l��� h���ng ki���n th���c nh���t��� . Ngo��i nh���ng k��� n��ng chuy��n m��n, t��i h���c �������c b��i h���c l���n nh���t v��� vi���c: ���Ch��m gi����� b���ng r���t nhi���u t��� chuy��n ng��nh ��ao to b��a l���n c�� th��� kh��ng ���cool��� b���ng di���n t��� nh���ng v���n ����� chuy��n m��n m�� kh��ng d��ng thu���t ng��� chuy��n m��n n��o.
���� c��ng l�� ��i���u t��i ���p ��� t��� r���t l��u, trong vi���c h���c v�� vi���t, r���ng c�� th��� n��i nh���ng chuy���n t��i h���c, m�� kh��ng khi���n ng�����i nghe ng��� g���c. C�� th��� vi���t ra nh���ng ��i���u t��i hi���u, m�� kh��ng khi���n ng�����i ta ng���p, v�� ng�����i �����c s��� ���ch���u��� �����c �����n d���u ch���m cu���i c��ng.
1. Viva Voce: Khi ta kh��ng c�� g��, tr��� gi���ng n��i v�� c��i �����u
Trong h���c k��� n��y, t��i c�� 3 b��i thi mi���ng (G���i l�� Viva Voce). Khi nh���c �����n b��i thi mi���ng, t��i ch��� ngh�� �����n ki���m tra mi���ng 15 ph��t �����u gi��� h���i c���p 3, ban �����u th���y c��ng kh��ng ��a l���m. T��i ch��� b���t �����u h��o h���ng h��n sau khi nghe th���y c��n l���i c���a m��n, Peter (c��ng l�� gi��o s�� h�����ng d���n lu���n v��n t���t nghi���p c���a t��i), gi���i th��ch v�� sao c��c th���y quy���t �����nh c�� ph���n thi Viva Voce.
���C�� nh���ng l��c t���i em s��� kh��ng c�� g�� c���, kh��ng powerpoint, kh��ng gi���y b��t, kh��ng b���ng, kh��ng bi���u �����, kh��ng minh h���a. V���y trong t��nh hu���ng kh��ng c�� c��ng c��� n��o kh��c h��n l�� gi���ng n��i v�� c��i �����u, em s��� l��m g��? C��ng c�� ��t c��ng c��� nh���t, ng�����i ta c��ng kh�� d���u d���t. Khi ����, ch��ng t��i bi���t r�� nh���t c��c em c�� g��!T��i v���a s���, v���a lo nh��ng khi nh��n ra �������c �� ngh��a c���a Viva Voce, t��i ����n nh���n n�� m���t th��� th��ch nhi���u h��n. Khi kh��ng c�� g�� tr��� gi���ng n��i v�� c��i �����u, khi kh��ng c�� power point m��u s���c b���t m���t, khi kh��ng th��� v���n v��o g�� kh��c, ch��ng ta ph���i t���p trung v��o nh���ng gi�� tr��� b���n ch���t v�� ch��n th���t nh���t.
M���t chuy��n gia, m���t nh�� khoa h���c, hay m���t nh�� kinh t��� h���c, s��� ��em l���i nhi���u gi�� tr��� h��n n���u h��� c�� th��� giao ti���p nh���ng ��i���u m��nh bi���t m���t c��ch hi���u qu��� nh���t. V��, trong ph���n thi Viva Voce n��y, ch��ng t��i mu���n nh��n th���y c��i em c�� th��� tr��nh b��y �� t�����ng c���a m��nh sao cho c��� nh���ng chuy��n gia, l���n nh���ng ng�����i kh��ng bi���t g�� v��� Kinh t��� c��ng c�� th��� hi���u �������c���.
2. �����ng cho con c��, h��y cho h��� c��i c���n c��u. M���i tr��n tr���: Gi��p ����� ng�����i ngh��o c�� khi���n h��� ��� l���i?
Ch��ng t��i �������c ch���n m���t ch��� ����� v�� ph��n t��ch trong 10 ph��t (kh��ng powerpoint, kh��ng b���ng vi���t) v�� sau ���� l�� 10 ph��t trao �����i v���i c��c th���y.
T��i ch���n ch��� ����� v��� ph��c l���i x�� h���i. N��i n��m na l�� ch��nh s��ch h��� tr��� v���t ch���t - t��i ch��nh cho nh���ng ng�����i ngh��o, n��i v��n hoa h��n l�� ph��n ph���i l���i c���a c���i trong x�� h���i. C��n n��i theo ki���u c���a t��i, c��c b���n c�� th��� t�����ng t�����ng ch��nh s��ch ph��c l���i nh�� Robin Hood, l���y c���a ng�����i gi��u chia cho ng�����i ngh��o. Nh��ng ��� ����y n�� h���p ph��p, v�� ng�����i ph��n ph���i l�� nh�� n�����c, l���y c���a ng�����i gi��u b���ng thu��� v�� chia cho ng�����i ngh��o qua tr��� c���p.
T��i s��� kh��ng n��i th��m v��� �� ngh��a nh��n �����o (��i���u n��y ch���c c��c b���n ���� nghe nhi���u). T��i s��� n��i v��� l���i ��ch Kinh T��� c���a c��c ch��nh s��ch ph��c l���i, hay vi���c chia l���i ti���n c���a. Theo l�� thuy���t Keynesian, ti���t ki���m (tr��i v���i ��i���u th��ng th�����ng ta ngh��) l�� m���t ���h��ng h��a xa x������ ch��� d��nh cho ng�����i gi��u. Khi ����a th��m ti���n cho ng�����i gi��u, v�� h��� ���� ����� �����y r���i h��� kh��ng c�� nhu c���u ti��u cho c��c nhu y���u ph���m, thay v��o ���� h��� s��� g���i v��o ti���t ki���m (ho���c mua iPhone 6s, m�� iPhone th�� ����ng g��p cho GDP c���a ngo���i qu���c nhi���u h��n GDP n�����c nh��). Trong khi ����, n���u ����a th��m ti���n cho ng�����i ngh��o, v���n thi���u ��n thi���u m���c, h��� s��� chi ti��u nhi���u h��n v��o c��c s���n ph���m c���n thi���t nh�� th���c ��n, ti���n h���c, thu���c men��� N��n vi���c ����a ti���n cho ng�����i ngh��o s��� th��c �����y ti��u d��ng nhi���u h��n (nh���t l�� ti��u d��ng n���i �����a). M�� ti��u th��� nhi���u h��n, ngh��a l�� vi���c kinh doanh t���t �����p h��n, t���o �������c nhi���u vi���c l��m h��n. ��i���u n��y c�� ��ch cho n���n Kinh T���.
Nh��ng, ng�����i ta c��ng c�� c��u, �����i kh��i l��, ����� gi��p nh���ng ng�����i ngh��o �����ng cho h��� con c��, m�� h��y cho h��� c��i c���n c���u. V���n ����� l���n nh���t c���a c��c ch��nh s��ch ph��c l���i l��: N���u ch��� ����n thu���n nh��t th��m ti���n v��o t��i ng�����i ngh��o, vi���c ���� c�� th��� s��� khi���n h��� l�����i bi���ng v�� kh��ng ch���u lao �����ng.
Kinh t��� h���c gi���i th��ch quy���t �����nh "L��m vi���c hay kh��ng? L��m bao nhi��u gi���?" d�����i s��� t��c �����ng c���a 2 hi���u ���ng:
- Hi���u ���ng ���Thu nh���p cao���(Income effect): C�� th��� hi���u khi m��nh c�� thu nh���p cao h��n, th�� m��nh kh��ng c���n l��m qu�� nhi���u gi��� v�� k��� m��u sinh n���a. M��nh s��� c�� nhi���u t��� do h��n trong vi���c l���a ch���n ch��� c���n ki���m ti���n v���a �����, v�� gi��nh nhi���u th���i gian ����� ngh��� ng��i. (����y l�� xu h�����ng chung, nh��ng c��ng t��y theo t��nh c��ch c���a t���ng ng�����i m�� ngay c��� khi ���� ki���m �������c r���t nhi���u ti���n, h��� v���n mu���n mi���t m��i lao �����ng).
- Hi���u ���ng ���Ti���n L����ng��� (Substitution effect): Khi ti���n l����ng tr��� cho m���t gi��� c��ng cao th�� ng�����i ta c��ng mu���n l��m vi���c.
M���t con ng�����i (l�� tr��) quy���t �����nh l��m th��m hay ch��i th��m d���a v��o vi���c c��n nh���c hai y���u t���: L���i ��ch c���a vi���c l��m th��m m���t gi��� (C��� th��� nh���t l�� l����ng nh���n �������c cho 1 gi��� ����) v�� M���t m��t c���a vi���c l��m th��m m���t gi��� (V�� d���: v���i c��c b�� m��� th�� kh��ng c�� th���i gian ch��i v���i con, v���i c��c b���n tr��� th�� kh��ng c�� th���i gian ��i ch��i v���i b������). Khi m�� quy���n l���i c���a vi���c l��m th��m m���t gi��� c��n l���n h��n nh���ng ���hy sinh��� b���t bu���c th�� h��� s��� quy���t �����nh l��m th��m.
C��c ch��nh s��ch ph��c l���i truy���n th���ng, ����n gi���n l�� ����a th��m ti���n cho ng�����i ngh��o, s��� ch��� t���o ra hi���u ���ng ���thu nh���p��� cao h��n. V�� v���y, nhi���u ng�����i s��� ��� l���i, kh��ng ch���u l��m vi���c. T��� ����, c��c ch��nh s��ch ���in-work benefit��� �������c ����� xu���t, v���a gi��p ����� ng�����i ngh��o v���a khuy���n kh��ch h��� lao �����ng. M�� v�� d��� th��nh c��ng nh���t l�� ch��nh s��ch mi���n thu��� (Earned Income Tax Credit)��� M���, cho c��c h��� ngh��o, �����c bi���t l�� h��� ����ng con.
(D�����i ����y, t��i s��� c��� g���ng gi���i th��ch d��� hi���u nh���t c�� th���. Ph���n n��y ����� �����m b���o s��� �����y �����, kh��ng ���nh h�����ng g�� �����n n���i dung chung)
Kh��c v���i c��c ch��nh s��ch ph��c l���i truy���n th���ng, c��c h��� (ngh��o) ch��� nh���n �������c quy���n l���i (l�� kho���n thu��� �������c ho��n l���i) khi h��� ch���u l��m vi���c. C��� th���, chia l��m 3 giai ��o���n h�����ng l���i:
Giai ��o���n 1 (Phase-in): Trong kho���ng 11,000 ���� thu nh���p �����u ti��n, c��� ki���m th��m �������c 1 ���� (sau thu���), gia ����nh s��� h�����ng 40 cent ph��c l���i (gi���m thu���). Nh�� v���y, l����ng sau thu��� th��nh ra l�� 1.40 ����.
Giai ��o���n 2 (Flat): Khi ���� �����t m���c thu��� gi���m t���i ��a l�� kho���ng 4,000 ����, h��� kh��ng �������c h�����ng th��m ph��c l���i khi thu nh���p t��ng (gi��� nguy��n m���c 4,000).
Giai ��o���n 3 (Phase-out): Khi m�� thu nh���p gia ����nh ���� v�����t ng�����ng ngh��o, th�� c��� 1 ���� ki���m th��m, quy���n l���i t��� gi���m thu��� s��� gi���m 21%.
Nh�� v���y, trong giai ��o���n 1, l����ng theo gi��� t��ng l��n (th��m 40 cent cho 1 ���� ki���m �������c) khi���n ng�����i ta nh���n �������c nhi���u l���i h��n t��� m���t gi��� l��m vi���c v�� s��� mu���n l��m vi���c h��n. Ch��nh s��ch n��y �����c bi���t h��� tr��� c��c b�� m��� ����n th��n (���Chi ph����� c���a vi���c ��i l��m s��� cao h��n, v�� h��� ph���i ���hy sinh��� th���i gian ch��m s��c con), n��n EITC v���a h��� tr��� thu nh���p, v���a t���o ��i���u ki���n ����� h��� ��i l��m.
Trong giai ��o���n 2 v�� 3, th�� hi���u ���ng ���ti���n l����ng��� gi���m b���t v�� hi���u ���ng ���thu nh���p��� s��� th���ng tr���. N��n r���t c�� th���, �����n m���t m���c "����� x��i" n��o ����, ng�����i ta s��� gi���m gi��� l��m vi���c xu���ng. Nh��ng c��c nghi��n c���u th���c t��� v��� ��i���u n��y kh��ng r�� r��ng. Th���c t���, th�� m���i ng�����i ����u �������c t��� �� mu���n l��m bao nhi��u gi��� th�� l��m (m�� c��n ph��� thu���c v��o nh�� tuy���n d���ng; m���i ng�����i c��ng kh��ng n���m h���t s��� chuy���n ti���p v�� kh��c bi���t quy���n l���i ��� c��c giai ��o���n, nh���t l�� l���i ��ch v�� chi ph�� t��nh theo gi��� (trong khi l����ng l���i tr��� theo th��ng).
3. H��y gi���i th��ch m���t l�� thuy���t v�� kh��ng s��� d���ng thu���t ng��� n��o
H��m nay, t��i ��i thi Viva Voce.
Ph���n thuy���t tr��nh di���n ra tr��i ch���y. K���ch t��nh nh���t l�� ph���n h���i ����p.
Peter h���i t��i nh���ng c��u kh�� ���h��n l��m���. Th���y mu���n t��i ch��� ra �������c b���n ch���t Kinh T��� v�� d��ng ����ng nh���ng thu���t ng��� kinh t���. V�� d���: L���i ��ch v�� chi ph�� c���n bi��n (Marginal Cost/Benefit), m�� c��� th��� t��i ph���i n��i ra �������c �� t�����ng c���t l��i l�� ���Income effect��� (Hi���u ���ng thu nh���p) s��� l��m thay �����i Marginal Cost of working (T���c l�� m���t gi��� r���nh r���i c���a ng�����i gi��u s��� �����t h��n c���a ng�����i ngh��o v�� th�����ng h��� ����i l����ng cao h��n cho m���t gi��� l��m vi���c). C��n ���Substitution effect��� (Hi���u ���ng ti���n l����ng) s��� t��c �����ng l��n Marginal Benefit of Working. Th���y ti���p t���c h���i t��i v��� b���ng ch���ng s��� li���u v�� nghi��n c���u tr�����c ����, may m�� t��i v���n nh��� t��n m���t v��i nghi��n c���u ����� ����p l���i.
Sau khi Peter h���i xong, Phil ���t���n c��ng��� t��i b���ng m���t c��u h���i ����n gi���n m�� ph���c t���p kh��ng ng���:
���Em h��y gi���i th��ch vi���c ����a ti���n cho ng�����i ngh��o th�� h��� ti��u d��ng nhi���u h��n, M�� kh��ng s��� d���ng b���t k��� thu���t ng��� kinh t��� n��o���M���t v��i gi��y suy ngh��, t��i c��ng t��m �������c c��ch gi���i th��ch:
���N���u em ����a m���t b���ng (����n v��� ti���n t��� c���a Anh) cho m���t ng�����i kh��ng ngh��o, h��� ���� ����� gi��u ����� ��n �������c 2 l���ng th���t m���t ng��y, n��n khi c�� th��m ti���n, h��� kh��ng c���n mua th���t n���a (v�� 2 l���ng ����� ch���t r���i), h��� s��� ����� d��nh ho���c ch��� �����n khi ki���m �������c nhi���u b���ng n���a ����� mua nh���ng th��� �����t ti���n kh��c. C��n n���u m���t b���ng ����, em ����a cho ng�����i ngh��o, thay v�� m���t ng��y h��� ch��� ����� ti���n ��n 1 l���ng th���t, gi��� h��� s��� c�� ti���n mua th��m 1 l���ng n���a (cho ����� 2 l���ng). Nh�� v���y vi���c ����a th��m ti���n cho ng�����i ngh��o s��� d���n �����n vi���c ti��u d��ng nhi���u h��n. M�� nh�� th���, k��o theo r���t nhi���u ng�����i �������c l���i: Ng�����i b��n th���t, ng�����i s���n xu���t th���t,������Phil h���i ti���p:
���C��i ���� l�� em quan s��t �������c, em ch���p nh���n l�� thuy���t kh��ng �� ki���n g�� th��m, hay em c�� th��� gi���i th��ch b���ng c��ng c��� Kinh T��� n��o kh��ng, v�� h��y gi���i th��ch n�� m���t c��ch d��� hi���u���.B��y gi��� t��i m���i nh���n ra, c�� ki���n th���c ����� n��i chuy���n ph���c t���p ���� kh��. C�� ki���n th���c, ����� n��i nh���ng chuy���n ph���c t���p m���t c��ch ����n gi���n c��n kh�� h��n. Ch���c c�� nhi���u c��ch gi���i th��ch vi���c m���t b���ng c�� �� ngh��a v���i ng�����i ngh��o nhi���u h��n ng�����i gi��u, nh��ng t��i ch���n ���Diminishing law��� ����� ph��n t��ch. V���n ����� l�� ph���i gi���i th��ch sao cho d��� hi���u, t��i nh��� l���i c��ch m�� th���y t��i ���� gi���i th��ch h���i c��n h���c VCREME:
4. Ph���n K���t
���Khi em ��ang ����i b���ng, vi���c ��n m���t c��i b��nh s��� l��m em r���t th��ch th�� v�� th���y r���t ngon. Nh��ng ��n th��m m���t c��i, th�� em ���� no h��n m���t ch��t, v�� th���y b���t th��ch ��i. ��n th��m c��i n���a, th�� b���t thi m���t ch��t. �����n khi em ���� ��n 5 c��i r���i, th�� c��i th��� 6 kh��ng khi���n em th��ch th�� n���a. (Diminishing Law)
Trong tr�����ng h���p n��y, c��ng v���y, m���t �����ng v���i ng�����i ngh��o s��� c�� nhi���u �� ngh��a th���a m��n h��n m���t �����ng v���i ng�����i gi��u���. (M�� nh�� trong ti���ng Vi���t m��nh c�� c��u ���M���t mi���ng khi ����i b���ng g��i khi no���)
B�����c ra kh���i ph��ng thi, t��i v���a ��i qua m���t tr���i nghi���m m���i. T��i chu���n b��� cho ph���n thi Viva n��y trong m���t tu���n, v�� c��c th���y ch��� h���i 20% c���a nh���ng g�� �������c chu���n b���. Ch��� s��� k��� l�����ng m���i l��m t��i an t��m, th���m ch�� t��i ���� bi���t �������c trong 10 ph��t t��i n��i �������c t���m 1,100 t���. T��i ���� xem x��t ch��nh s��ch EITC ��� m���t ph���m vi r���ng h��n, l�� so s��nh gi���a M��� v�� EU (V�� sao m���t s��� n�����c Ch��u ��u v���n thi��n v��� c��c ch��nh s��ch ph��c l���i thu���n t��y v�� �����c bi���t h��o ph��ng, k��� c��� v���i ng�����i th���t nghi���p). ���� nghi��n c���u c��� m���t l���i m���t h���i, v���i s��� li���u ch���ng minh. ���� ����� ra gi���i ph��p v�� chu���n b��� lu��n c��ch th���c ��o l�����ng hi���u qu��� khi th���c hi���n c��c gi���i ph��p. N��i chung, l�� chu���n b��� nhi���u h��n m���c c���n thi���t, nh��ng ��i���u ���� kh��ng h��� u���ng ph�� v�� t��m hi���u v�� chu���n b��� kh��ng ph���i l�� s��� �����i ph��.
Cu���i c��ng, Viva Voce v���n l�� m���t ph���n thi c��ng th���ng, m�� ��� ���� ����i h���i s��� b��nh t��nh v�� ���ng ����p t���i ch���. Kh��c h��n b���t k��� y���u t��� n��o v��� s��� xu���t s���c hay ���sinh ra ���� v���y���, t��i ngh�� b���n l��nh ch��� �����n t��� s��� nghi��m t��c chu���n b��� v�� t��ch l��y ki���n th���c. Nh�� Peter n��i: ���V���n ����p v�� trao �����i l�� khi b���n kh�� che �����y l��� h���ng ki���n th���c nh���t��� . Ngo��i nh���ng k��� n��ng chuy��n m��n, t��i h���c �������c b��i h���c l���n nh���t v��� vi���c: ���Ch��m gi����� b���ng r���t nhi���u t��� chuy��n ng��nh ��ao to b��a l���n c�� th��� kh��ng ���cool��� b���ng di���n t��� nh���ng v���n ����� chuy��n m��n m�� kh��ng d��ng thu���t ng��� chuy��n m��n n��o.
���� c��ng l�� ��i���u t��i ���p ��� t��� r���t l��u, trong vi���c h���c v�� vi���t, r���ng c�� th��� n��i nh���ng chuy���n t��i h���c, m�� kh��ng khi���n ng�����i nghe ng��� g���c. C�� th��� vi���t ra nh���ng ��i���u t��i hi���u, m�� kh��ng khi���n ng�����i ta ng���p, v�� ng�����i �����c s��� ���ch���u��� �����c �����n d���u ch���m cu���i c��ng.
Published on March 02, 2016 08:04
No comments have been added yet.
Đặng Huỳnh Mai Anh's Blog
- Đặng Huỳnh Mai Anh's profile
- 55 followers
Đặng Huỳnh Mai Anh isn't a Goodreads Author
(yet),
but they
do have a blog,
so here are some recent posts imported from
their feed.

