Status Updates From پنج اقلیم حضور

در تشریح آداب رفتاری یک انسان فرهیخته، سعدی همان نقشی را در تکوین روح ایرانی ایفا میکند، که کنفوسیوس در جامعه چینی. سعدی در هنرش میکوشد زوایای خشن روح انسانی را بتراشد، زمختیهایش را صیقل دهد، و ظرافت و لطافت به آن ببخشد، تا او را با شرایط جامعه ای هماهنگ سازد که به هیچ تغییری تن در نمی دهد، چون از هرگونه جبر تاریخی عاری است و نظامش مبتنی بر قضاوقدر است.

این قرائت سطحی رباعیات خیام سبب شده است که او را با کلیشه های چندی توصیف کنند که از آنها آگاهیم: او را اپیکوری و لذت طلب و دهری مذهب خوانده اند. دهریون به ابدیت در این جهان باور دارند و زندگی پس از مرگ و رستاخیز و پاداش و عقوبت و وجود فرشته و دیو را رد می کنند. از همین روست که خواندن سطحی خیام کاری نسبتاً آسان است. جهان بینی ای که ازین خواندن سطحی رباعیات بر می آید جـذاب، ، راست، واضح، و بی ابهام است.