Status Updates From Mimar Sinan: Tarihsel ve Mu...

Özellikle "Şarih" bölümü bence çok önemli tespitler yapıyor burada. Zaman bölümü de Osmanlı'nın zamanı kavrama ve ondan bahsediş biçiminden yola çıkarak yine enteresan tespitler yapıyor. Tabii benim aklıma takılan bazı şeyler var. Mesela "Şarih" bölümü sonunda Ayasofya'nın hatalarını düzelten Sinan söylemlerinin doğru olmadığına vurgu yapıyor ama direk Ayasofya üzerinde bazı çalışmaları olmamış mıydı ki ?...

Bu bölümde minyatürler üzerinden Osmanlı'daki resim ve görselleştirme algısına dair çok başarılı ve enteresan bulduğum argümanlar sunulmuş. Harbiden çok etkileyici bir kitap. Mimar Sinan üzerinden aslında Osmanlı'ya dair o kadar çok şey söyleyen bir kitap ki...

İlginçtir, şairlere göre galata ve sakinlerinin güzelliği vurgulanmış. Burada Osmanlı sairini heyecanlandiran nedir diye sorulduğunda,cevap; sakinlerin guzelligi ve Hristiyan putlariyla bezenmisligi. İyi de seyahatname yazıp gezen Osmanlı okumusu oradaki hiçbir gayrimüslim olguyla ve hatta din dışı işle ilgilenmezken, şairi neden bu kadar ilgili, biraz tezat bir durum var...

Bir diğer enteresan durum da 16. yy Kahire'sindeki kagir, 7-8 katlı apartmanvari, ufak avlulu konut yapılarının varlığı...

Verilen Osmanlı okumuslarinin seyahatnamelerinde seyirlik olarak doğal manzara harici beşeri, mimari herhangi bir detay olmaması şaşırtmadı, açıkçası İslam ve dinle ilgili olmayan hiçbir konuda ilgili olmamaları da o kadar hayrete düşürmedi. Ama gözlem yeteneklerindeki zayıflık, önceden yazılmış kaynaklardan kendi deneyimlerine zıt olanları bile sorgulamaksizin yazmış olan aşık mehmed enteresan geldi.

Yani bu noktada aslında belki de aynı sebebe bağlanıyor. Osmanlı ve bu topraklar hiçbir zaman batılı anlamda bir düzen ve nizamın, özel ve kamusal alan ayrımınin net olabildiği bir yer olmadığı için Cumhuriyet sonrasında da 100 yıl oturtulamadi bu ayrım. Şimdi oturmuş gözüküyorsa da bu sefer de adam kayırma vs. Gibi sorunlar üzerinden düzen bozuluyor...

Burada aslında Osmanlı dünyasında 19. Yüzyılın ikinci yarısına kadar sürecek özel ve kamusal arasındaki sınır belirsizliğine inşaat belgeleri üzerinden temas ediyor. Bu da bana sıkça düşündüğün Cumhuriyet sonrası dönemde bile insanlar elini kolunu sallayarak İstanbul'a göç edip boş buldukları araziye "gecekonup" resmen orada hak sahibi olmaları konusunu hatırlatti.

Görme ve algılama biyolojik değil, toplumsal ve tarihseldir...

16. Yy Mimar Sinan zamanı Osmanlı'sinin olayları, özellikle de mimariyi bugün bizim gördüğümüz gibi görmediğini ve bugün muhayyel bir Mimar Sinan anlatısı olduğuna dair kitaba girizgah yaparken kullandığı harika cümle. Enteresan ve biricik bir iş okumak üzere olduğum kesin. Heyecanlandım.