Arash Nabizadeh’s Reviews > در سفر > Status Update

‌
‫من بیش از آنچه به «آینده» تعلق داشته باشم با «خاک» پیوند دارم. من در جستجوی خاک گمشده‌ای هستم که در آن ریشه گرفته‌ام و آفتابی که در پرتواش توان یافته‌ام و آبی که به برکتش رشد کرده‌ام. هر قدر این خاک هرزه‌پرور، هر قدر این آفتاب سوزان، هر قدر این آب باریک، من به آن بسته‌ام. من درخت گلخانه نیستم، من گیاه خودروی بیابان‌های لخت کویرم.

‫آدمی در عالم خیال و در لحظات تنهایی با خاطراتش زندگی دوباره می‌کند. روزهای خالیش را با رؤیاها و کابوس‌های گذشته می‌انبارد. نسیمی، شمیمی، نغمه‌ای، لرزش برگی، موج آبی، کلمه‌ٔ درشتی، حرکت دستی، آهنگ صدایی، مهر نگاهی، رنگ پیراهنی، طعم غذایی کافی است که کاروان افکار را به راه اندازد—تنها کاروانی که وارونه می‌راند پس می‌رود و به پیش نظر ندارد…

‫آدمی در عالم خیال و در لحظات تنهایی با خاطراتش زندگی دوباره می‌کند. روزهای خالیش را با رؤیاها و کابوس‌های گذشته می‌انبارد. نسیمی، شمیمی، نغمه‌ای، لرزش برگی، موج آبی، کلمه‌ٔ درشتی، حرکت دستی، آهنگ صدایی، مهر نگاهی، رنگ پیراهنی، طعم غذایی کافی است که کاروان افکار را به راه اندازد—تنها کاروانی که وارونه می‌راند پس می‌رود و به پیش نظر ندارد…

‫سیاه‌بینی اورول در این اثر [۱۹۸۴]، درد و وحشت را در رگ و پی می‌نشاند. در جهان اورولی انقلاب موفق شده است که تیرگی و جهل را بر همه جا بگستراند، چون بر خلاف دیکتاتوری‌های تاریخی به این اکتفا نمی‌کند که بگوید: «تو چنین نخواهی کرد» یا «تو چنین خواهی کرد»—بلکه می‌گوید: «تو چنینی». یعنی آدمیان را به شکل و قواره‌ای که می‌خواهد می‌سازد.

‫در شرایط کنونی، مقایسه‌ٔ اثر اورول با وضع ایران بی‌اراده پیش می‌آید. حتی آدمی وسوسه می‌شود که بگوید قبای جمهوری اسلامی را از روی الگوی «۱۹۸۴» بریده‌اند—اما برای چنین ادعایی می‌بایست تهمت کتابخوانی بر ملایان زد و این تهمت نارواست.

‫عشق گل خودرویی است که خاک و آب و بادش را خودش انتخاب می‌کند. گاه در شبی بارانی می‌روید، گاه در روزی آفتابی—و همیشه از دانه‌ای نافرمان که به دست بادی سرکش سفر کرده است. گیاهی است که اگر در گِل ما سبز شود، گُل‌اش می‌نامیم و اگر در خاک همسایه، گزنه‌اش می‌خوانیم. چه گل چه علف، عطرش و رنگش وحشی است.

‫ تنها وطن آنهایی که خاطرشان رنگ تعلق به مال و منصب نگرفته است، از کرانه‌های رود ارس آغاز می‌شود و به کناره‌های خلیج فارس می‌رسد، همه‌ٔ کوه‌ها و دامنه‌ها، جلگه‌ها و دره‌ها، آب‌ها و کویرها را دربرمی‌گیرد، با تمامی ساکنینش از ترک و بلوچ و کرد و ترکمن و گیلک و فارس.

‫من در این سال‌های دور از وطن، به تجربه آموخته‌ام که گستردگی سرزمین هر آدمی به وسعت افق خواست‌های اوست: از آن برخی به مساحت قالی و قالیچه‌ای است، از آن بعضی به ابعاد خانه‌ای، از آن جمعی به ارتفاع مقامی.