Ramazan’s Reviews > Hikâyeyle Baştan Çıkarılmak: Anlatının Kullanımı ve Suiistimali > Status Update

Kurmaca okumak ve çocukların oyun oynaması, ikisi de gerçeğin amansız işleyişi içinde bir özgürlük alanı yaratmakla ilgilidir. Başarılı bir kurmaca bizi gerçekliğe değişmiş, gelişmiş, cebimiz bilgelik dolu halde geri bırakır.

İnsan türü çok fazla gerçekliğe katlanamaz. (...) Ama bu şiir ya da kurgunun dünyadan kaçış olduğu anlamına gelmez. Daha ziyade çocukların oyununda olduğu gibi insan aklının gerçeklikle başa çıkabileceği, ondan bahsedebileceği, hayalinde onu yeniden şekillendirebileceği, onun hakkında "farz edelim ki" diyerek sorular sorabileceği bir alan bulma girişimidir.

Okurun kurgusal karakterlerle ilişkisi (...) bir özdeşleşme meselesinden ziyade (...) iradi bir ruh göçüdür.

... yaşam yalnızca kurguda öğrenilebilir. Yaşamak kördür. Geçip giden zamandan anlamı çekip almayı sadece kurgu sağlar.

Proust kurgusal karakterin icat edilmesinin yaşamı başka gözlerden deneyimlememize imkan verdiğini söyler.

Roman geleneği sıklıkla ölüm döşeğinden faydalanır. Yaşamdan ölüme geçiş anları, sıklıkla bir kuşaktan diğerine bir tür bilgeliğin, yaşama dair son bir özetin aktarımını yapar.

Okurların romanda aradıkları, kendi yaşamlarında erişmedikleri şeydir; hayattayken sahip olamayacakları ve hayata anlam katan tek şey yani ölüm bilgisi.

Polisiyede asıl aradığımız, boyun eğmez bir gerçeklik üzerinde çalışan analitik zekayla bir çözüm bulma, sorun karşısında aklın zaferini iddia etme, suçun getirdiği kaostan düzeni çekip çıkarma hissidir.

Polisiye hikaye yazmak bir sone yazmaya benzer: Kurallara uymazsanız sone yazamazsınız. Tabii ki kurallar açısından polisiye hikaye soneden daha serbesttir ama okuru ipuçları aramaya ve muammanın çözümünün peşinden koşmaya dahil etmezse bir polisiye eser olarak okunmayacaktır.

Bir romanın kapağını açarken ilk beklentimiz hayatlarımızın zaman, uzam ve yerçekimi bağlamındaki düzenine uymasıdır. Kendi kurallarını koymakta özgürdür ama okura bunları öğretmesi gerekir.