Ton van 't Hof's Blog: Ton van ’t Hof

In 1977 en 78 werden tekeningen, schilderijen en objecten van de toen nog relatief onbekende Franse kunstenaar François Morellet (1926-2016) in diverse Duitse, Franse en Nederlandse musea geëxposeerd. Van die reizende expositie kocht ik tweedehands de catalogus. Aan Morellets werken ligt telkens een systematische werkwijze ten grondslag, die weliswaar door de kunstenaar is bedacht, maar vervolgens de vorm dicteert. De kunstenaar voert nog slechts uit wat de systematische werkwijze hem voorschrijft. Onderstaand schilderij uit 1961 is een ‘toevallige verdeling van 40.000 vierkantjes volgens de even en oneven cijfers in een telefoonboek’.

Répartition aléatoire de 40.000 carrés, François Morellet, 1961

Om om 08.00 uur bij de tandarts te kunnen zijn stond ik om 05.45 uur op. Het is minstens 35 minuten rijden met de auto en de kans dat ik in een file terechtkom is niet denkbeeldig. Om 7 à 8 minuten voor acht stapte ik het vertrouwde gebouw binnen. Aangezien de deur open was en er in de hal licht brandde moest iemand me zijn voorgegaan, maar ik zag of hoorde niemand. Ik liep naar boven waar de behandelkamers zijn, knipte het licht in de wachtkamer aan en nam plaats. Ik zou worden gecontroleerd door een nieuwe tandarts, de oude gaat binnenkort met pensioen. Even na achten hoorde ik de assistentes arriveren en de behandelkamers in orde maken. Ik dacht aan de e-mail die ik de afgelopen week wel driemaal ontvangen had en waarin met koeienletters staat: ‘U kunt uw afspraak afzeggen of verplaatsen, dit dient u echter MINIMAAL 48 UUR van te voren te doen. Niet nagekomen afspraken kunnen in rekening worden gebracht.’ Om 08.10 uur liet de assistent me binnen.
‘Als ik met u klaar ben, mag u beneden in de wachtkamer plaatsnemen. De tandarts behandelt u in de nieuwe behandelkamer en die is beneden.’
Mijn ergernis nam toe: ‘Weer wachten? En wat gaat ú dan doen?’
‘Uw gebit reinigen, tandsteen weghalen en zo.’
‘Ik ben vorige week nog bij de mondhygiëniste geweest, dus dat is niet nodig. Ik ga driemaal per jaar, weet u wel.’
‘O, zei ze, dat lijkt me dan inderdaad overbodig ja.’ Ze tuurde naar het computerscherm waarop gegevens van mij zichtbaar waren. ‘Wanneer zijn er voor het laatst foto’s van uw gebit gemaakt?’
‘Ja zeg,’ antwoordde ik, terwijl ik mijn hoofd opzij draaide.
‘Dat moet voor 2023 zijn geweest, anders had het hier wel gestaan,’ mompelde ze, ‘zal ik maar foto’s maken?’
Ik knikte, het was inderdaad al langer geleden.
‘O, de röntgenfoto’s zijn op.’ Ze liep naar de andere behandelkamer om het benodigde materiaal te halen. Toen ze de foto’s genomen had, het was inmiddels half negen geworden, keek ze op haar telefoon: ‘Nee toch, de tandarts zit in een file en dat gaat nog minstens een half uur duren. Zullen we maar een nieuwe afspraak maken?’
‘Allejezus,’ schuimbekte ik.
Ze deed alsof ze me niet hoorde: ‘Maar niet op een vrijdagochtend [het wás een vrijdagochtend] want dan is de tandarts vaker te laat.’

Uiteraard gewandeld, in de kop van Drenthe ditmaal, waar het Lieversche Diep buiten zijn oevers was getreden. Onderweg: zon, hagel, sneeuw. Koude handen. De beloning aan het end: erwtensoep & bockbier.

Zag een gaatje, dat niet groot genoeg bleek voor de wandeling: kletsnat kwam ik thuis.

Deed voor en na de wandeling veel.

Bedacht veel. Oplossingen voor schilderproblemen o.a.

Moest erg lachen om het compliment dat de ene midliver de andere midliver maakte: dat ze elke dag hard aan zichzelf werkte.

Maakte ook nog een zelfportret, van toen ík jonger was, veel jonger, uit het blote hoofd.

Untitled (1910), Ton van ’t Hof, 2025, iPad/Procreate

‘Het gaat niet zozeer om feiten of cijfers, maar wat mensen fair vinden.’ – Franse econoom en Harvard-hoogleraar Stefanie Stantcheva

Kan die Yeşilgöz d’r dramkop ook even houden!

Keek weer eens naar youtuber Benjamin Rich, die momenteel door India reist. Rich vlogt sinds 2018 en is er inmiddels miljonair mee geworden. India: ik hoef er niet heen: wat een allejezus smerig land is dat toch!

Art vlogger James Kalm bezocht de tentoonstelling Raoul De Keyser: Touch Game, die onlangs te zien was bij David Zwirner in New York. Kalm weet zich nauwelijks raad met het werk van De Keyser, dat de grenzen opzoekt tussen wat nog wel en wat niet meer als een schilderij kan worden aangemerkt. Heel vermakelijk allemaal. De invloed van de in 2012 overleden Belg op mijn abstractie hieronder is onmiskenbaar.

Untitled (1907), Ton van ’t Hof, 2025, iPad/Procreate

Regen, hagel, windkracht 5 à 6: ik ging er dwars doorheen vanochtend, een wandeling van een uurtje of twee. De haas die in de berm zat te grazen merkte me in het gebulder niet eens op.

Hakte haardhout, las boeken, dronk een biertje, dubbele bock. Het is per slot van rekening herfst.

Schoof een zuurkoolschotel met appel in de oven.

Of ik mezelf ook voldoende gééf in mijn dagboeken en schilderwerk, vroeg iemand me op een bittere toon, kennelijk in de overtuiging dat ik dat te weinig doe. Onomwonden antwoordde ik dat deze vraag me níets beviel, godallemachtig!

Gebeten smeet ik vervolgens nulletjes en eentjes op een uh doek:

Untitled (1902), Ton van ’t Hof, 2025, iPad/Procreate

Regen, regen, regen. Ik word er schijtziek van. Toen regen even overging in miezer direct naar buiten gewipt voor een korte verfrissende wandeling. Onderweg werd ik schaapachtig aangekeken.

Las in de zojuist verschenen biografie van Ivo Michiels, Sigrid Boussets Wat ik haar niet vertelde, en dacht na ruim honderd bladzijden: die Michiels was een watje.

Bladerde kranten door, dikke zaterdagkranten: er stond op een enkele column na geen ruk interessants in. Sinds Joost de Vries de culturele scepter bij de Volkskrant zwaait, ben ik als gretige cultuurlezer afgezwaaid: lullige onbenulligheid is er thans tot norm verheven.

Ja ja, ’k weet het: ben een ouwe zeikerd aan het worden.

Martin Barré’s 90-91-126 x 126-B werd in de periode 1990-1991 vervaardigd op een doek dat 126 bij 126 cm meet. Drie congruente vierhoeken, een gele en twee lichtblauwe, geplaatst in een gebroken witte ruimte. De vierhoeken doen me qua vorm denken aan het staartvlak van een vliegtuig. Het gele vliegtuig vliegt ondersteboven. Het schilderij werd in 2020 voor ruim € 106.000 verkocht.

In een bus gestapt, in de stoel van een mondhygiëniste plaatsgenomen, een slijterij bezocht, op wandelpad gegaan, opnieuw de bus genomen en tot slot een stoel aangeschoven voor een late lunch met krant.

Uitslag stembureau Dorpshuis De Terpring, waar de inwoners van de Noardeast-Fryske dorpen Brantgum, Foudgum en Waaxens onlangs hun stem mochten uitbrengen: de top 5: PVV 20,5 %, FvD 15,9 %, BBB 14,2 %, GL-PvdA 13,4 % en CDA 10,5 %. Meer dan vijftig procent van de stemmen (de drie dorpen hebben samen circa 400 inwoners) naar uiterst rechts. De onvrede is groot hier, over zwabberend agrarisch en sociaal beleid. Op wat arbeidsmigranten na zijn hier geen inwijkelingen te bekennen.

Het aantal soorten planten en dieren en mensen is tamelijk beperkt in deze streek.

’s Middags: uit het niets íets gevormd en me verder verdiept in het werk van Martin Barré.

Barré is avontuur. Zijn schilderijen zijn ook nu nog ongewoon, afwijkend: ze eisen je aandacht op. Al in de jaren zestig gebruikte hij verfspuiten om kunstwerkjes te maken (zie foto hieronder). Experimenteren zat hem in het bloed. Gegrond op intuïtie.

Kunstwerken van Martin Barré

Dichtte vanochtend vroeg een voorlopig gedicht, het eerste.

Daarna gewandeld, een deel van de tuin winterklaar gemaakt, getekend en kikkererwtenballetjes gedraaid, die vervolgens in de pan desintegreerden.

‘Grote kunst verandert je leven voor altijd.’ – kunstprofessor Richard Walter

Nogal een subjectieve aangelegenheid dus, professor.

Geboren in Nantes (1924), overleden in Parijs (1993): Martin Barré. Hij heeft een ongemakkelijk abstract oeuvre: ik krijg er de kriebels van. En als ik van iets de kriebels krijg, dan verdiep ik me erin. Tikte via boekwinkeltjes.nl zowaar de catalogus op de kop van de tentoonstelling Rétrospective Martin Barré, die in 1989 en 1990 in diverse Franse museum te zien was. Puzzelde lang op onderstaand schilderij uit 1961, en niet alléén op de titel.

61-T-15, Martin Barré, 1961, olieverf op doek

Wandelrondje klein Tibet, het boeddhistisch centrum even buiten Hantum, kilometertje of tien, in het gezelschap van schapen, meeuwen en een enkele kievit. Grauwgrijs het weer, hooguit acht graden. Bij Foudgum werden witte kolen van het veld gehaald, drie of vier tractoren met zwaar beladen trailers die diep in de modder staken.

Las 25 laatste zomers van de Duitse auteur Stephan Schäfer met tegenzin uit: ‘internationale bestseller, meer dan 150.000 exx. verkocht’. Klere, wat een sof. Een roman als een opgeleukte folder levenskunst, die ‘jou helpt om je pad te vinden en weer in contact te komen met je kern, met de essentie van jouw leven’. Zoetelijkheid ten top. Getver.

Al vroeg de haard aangestoken.

Keek met een glas witte wijn in de hand naar jaloezie opwekkende YouTubefilmpjes over het verbouwen van oude huizen, in zonnig Italië en zonnig Portugal.

Portretteerde ook nog de Amerikaanse schilder Philip Guston (1913-1980), die je vanwege zijn zeer eigenzinnige oeuvre wel móet bewonderen. Held. Zuipschuit.

Philip Guston (1874), Ton van ’t Hof, 2025, iPad/Procreate

‘Provisional painting gaat niet over het maken van allerlaatste doeken en ook niet over de deconstructie van schilderkunst. Het is een eindproduct vermomd als voorstadium, een ‘stand-in’ voor een meesterwerk, dat alleen maar tot artistiek risicomijdend gedrag zou leiden. Met andere woorden: een provisional painting is een groots schilderij dat zich voordoet als een minder belangrijk doek.’ – Raphael Rubinstein

Zaterdag: the usual, inclusief fish & chips.

De informatie die publiekelijk wordt doorgespeeld is verwarrend. Enerzijds zou Rusland zijn voorbereidingen op een mogelijk conflict met de NAVO verhaasten, anderzijds schijnt de Russische economie op instorten te staan. Deze zaken lijken niet te rijmen met elkaar. Je ontketent geen oorlog als je economie dreigt te klappen. Hier worden zaken overdreven, of Poetin is de weg kwijt.

’s Avonds, voor de haard: sterkedrankbonbons, in de vorm van flesjes.

Waarin vodka o.a.

Untitled, Ton van ’t Hof, 2025, gouache on paper, 18×26 cm