Status Updates From سقوط اصفهان، به روایت کروسی...

روز عید نوروز، محمود به اصفهان حمله کرد، اما این حمله قرین موفقیت نبود. دوشنبه سوم فروردین، تدارک حمله بزرگ آماده شد، اما بار دیگر شورشیان افغانی عقب رانده شدند و اعلام کردند حاضر به مذاکره هستند. از ارمنیان سرشناس خواستند تا به عنوان میانجی با حکومت مرکزی مذاکره کنند، اما آنان قبول نکردند و بالاخره افغانان به این نتیجه رسیدند که اصفهان را جز از راه محاصره نمی توانند از پای در آورند

کروسینسکی سقوط کرمان را از پیامدهای سیاست دینی نامناسب حکومت مرکزی در این ایالت میداند.
در زمان شاه سلطان حسین بر اثر سختگیری و تعصب شریعتمداران قشری، مدارای دینی که از زمان شاه عباس موجب شده بود تا معتقدان همه ادیان با صلح و آرامش در کنار هم زندگی کنند، از میان رفت و مؤمنان بسیاری از مذاهب در تنگنای نخوت رقیبان خود گرفتار آمدند
سفرنامه نویسان گزارش کرده اند شهرهایی که شیعه نبودند راحت تر به تصرف افغان ها در می آمدند

در زمان سلطان حسین رقابت از میان رفت و توجه به آموزش و پرورش که موجب می شد شخص مهارت هایی به دست آورده و کاردان تر از دیگران شود، مورد غفلت قرار گرفت. کسی علاقه ای به تکمیل استعدادهای خود نشان نمی داد، زیرا به عیان می دید که ثمری ندارد.
کسانی که مناصب خود را با پرداخت پول هنگفت به دست می آوردند، همه ثروت خود را از دست می دادند و از این رو به محض رسیدن به محل مأموریت خود، از هیچ گونه اخاذی فروگذار نمی کردند.؟

تمایز اساسی میان گزارش کروسینسکی و تاریخ نویسان ایرانی در این بود که او گزارش خود را با تکیه بر اندیشه تاریخی جدید می نوشت، در حالی که تاریخ نویسی ایرانی به منشی گری روایات درباری تبدیل شده بود و اندیشه تاریخی خردگرا یکسره از آن رخت بسته بود.
در کانون نظریه انحطاط ایران دو سرسو و کروسینسکی بررسی دگرگونی هایی قرار دارد که در دومین سدۀ فرمانروایی صفویان در جایگاه "شاه" پدیدار شده بود.