Aroosha Dehghan’s Reviews > شاهنامه؛ از داستان کاموس کشانی تا پایان پادشاهی کیخسرو > Status Update

کی‌خسرو از پادشاهی سیر شده و میخواد کناره‌گیری کنه.
چرا؟! چون می‌ترسه اگر بیش از این بر تخت بمونه، گرفتار غرور بشه و یزدان و مردم ازش رویگردان بشن.
دقت کنید کسی که داره این رو میگه شاه آرمانی ایرانه!!

بعد طرف یک مملکت چند هزار ساله رو به گند کشیده. مردم رو به نون شب محتاج کرده. به جز یه مشت دزد و کسانی که منافع دارن بقیه بهش میگن ول کن برو...
اما یارو دو دستی صندلی رو چسبیده و همچنان معتقده از همه بهتر و داناتره.

به یَک هفته بر پیشِ یزدان بُدند / مپندار کاتَش‌پرستان بُدند!
که آتش بدان گاه محراب بود / پرستنده را دیده پُرآب بود!
اگر چندت اندیشه گردد دراز / هم از پاک یزدان نه‌یی بی‌نیاز!

《 چو خورشید بر چرخ بنمود دست/ شبِ تیره را رخ به ناخن بخَست،... 》
توصیف‌های فردوسی از برآمدن آفتاب و رسیدن صبح بسیار متنوعه اما نکته‌ی جالب اینه که این گوناگونی کاملا هوشمندانه‌ست. مثلا این بیت، برآمدن خورشید در جنگ رو توصیف می‌کنه و آشکاره که چقدر نسبت به موضوع مشابه در داستان‌های دیگه، خشن‌تر بیان شده‌.

چقدر نامه‌های کی‌خسرو و افراسیاب خوبه.
کاملا میشه ویرانی، خستگی و پوچی جنگ رو در این دو نامه دید.
شحصیت پردازی فردوسی حرف نداره.👌🏻

یکی از نکات ویژه‌ی شاهنامه که در حماسه‌های دیگه نیست، تنوع توصیفاته.
فردوسی صحنه‌ی جنگ رو به ده‌ها شکل گوناگون توصیف می‌کنه در حالی که وقتی حماسه‌های دیگه رو می‌خوانیم اغلب جنگ‌ها کاملا یکسان و با واژگانی مشابه وصف شدند.

فردوسی جان
دمت گرم🖐🏻

《ز هفتاد برنگذرد بس کسی/ ز دورانِ چرخ آزمودم بسی
وُ گر بگذرد، آن همه بتّریست/ بر آن زندگانی بباید گریست!》

من شدیدا با این موافقم که عمر بیشتر از هفتاد سال به درد نمی‌خوره. به نظرم آدم اگر واقعا بخواد کاری بکنه، پیش از هفتاد سالگی انجامش داده.

کنون زین سپس نامه‌ی باستان / بپیوندم از گفته‌ی راستان
چو پیش آورم گردش روزگار / نباید مرا پندِ آموزگار
چو پیکار کیخسرو آمد پدید / ز من جادُوی‌ها بباید شنید
بدین داستان درّ بارم همی / به سنگ اندرون لاله کارم همی

یکی از چیزهایی که باعث میشه شخصیت پیران ویسه رو دوست داشته باشم میهن‌دوستیشه.
پیران دل خوشی از افراسیاب نداره. از کشتن سیاوش آزرده‌ست. کیخسرو رو بزرگ کرده و دوستش داره.
ولی با همه‌ی این‌ها، جایی که پای کشورش در میانه به هیچ عنوان پیشنهادهای کیخسرو رو نمی‌پذیره و به کشورش پشت نمی‌کنه. با این که مطمئنه در این جنگ شکست می‌خورند و توران نابود میشه اما تا آخرین نفس می‌جنگه
و این شایسته‌ی احترامه.

《 اگر بازناید شده‌روزگار
به گیتی‌در این تخم کینه مکار! 》