Status Updates From Collected Screenplays

برتن:دانش تنها زماني مي تواند واقعي باشد كه پايه اش بر اخلاقيات باشد.
كريس از پله ها بالا ميرود.
كريس:اين انسان است كه علم رااخلاقي يا غير اخلاقي ميكند،هيروشيما را بياد بياور…..

داشت یک نفر را با زحمت از توی یک استخر عمیق و بزرگ پر از کثافت می‌کشید بیرون و خودش هم تقریبن خفه می‌شد. اما جانش را به‌خطر انداخت و یارو را کشید بیرون. خلاصه آمدند بیرون و نفس زنان نشستند. هر دو خسته شده بودند. بلاخره آنکه بیرون کشیده شده بود با نگاهی مسخره می‌پرسد برای چی این کار را کردی؟ آن یکی حیران می‌گوید یعنی چی چرا؟ خب من نجاتت دادم. نجات‌یافته دلخور جواب می‌دهد احمق جان، آنجا خانه من من است.

از «نوستالگیا»

فقط که شما نیستید. نه، همه‌ی ما منتظر چیزی هستیم. مثلا خود من. تمام زندگی‌ام را در انتظار گذرانده‌ام. همیشه احساس کسی را داشته‌ام که در ایستگاه انتظار می‌کشد. راستش هنوز هم همین احساس را دارم! و همیشه فکر می‌کردم آنچه اتفاق می‌افتد زندگی واقعی نیست، بلکه انتظار زندگی‌ست. انتظار چیزی واقعی و پراهمیت! شما احساس مشابهی نداشته‌اید؟ کم‌‌وبیش به دلایلی فکر می‌کنم که همه همین احساس را دارند.

از فیلمنامه‌ی ایثار

هنگامی که آدمی زاده می‌شود، لطیف است و سازگار
و هنگامی که می‌میرد، محکم و سخت.
هنگامی که درخت می‌روید، لطیف است و سازگار
اما هنگامی که خشک و سخت شد، می‌میرد.
سختی و قدرت یاران مرگ‌اند
و نرمی و لطافت تجسم زندگی،
که آنچه سخت شد، پیروز نخواهد بود.

لائوتسه – تائوت چینگ (از فیلمنامه‌ی استاکر)

– وقت کسی خوشبخت است به ندرت درگیر معنای زندگی و مضمون‌های ازلی و ابدی دیگر می‌شود. جای آنها در آخر عمر است.
– اما وقتی این آخر سر برسد راهی برای دانستن نداریم. پس فقط با سرعت به سمتش می‌رویم.
– خب عجله نکن، خوشبخت‌ترین آدم‌ها کسانی هستند که هیچ وقت با این سوال‌های لعنتی خودشان را آزار نمی‌دهند.
– فکر کردن درباره‌اش دانستن روز مرگت است. ندانستنش عملا فناناپذیرمان می‌کند.

از فیلمنامه سولاریس

فیلمنامه‌ی اول: کودکی ایوان
ضعیف‌ترین کار بلند تارکوفسکی (؟) که باز هم کار خیلی خوبیه.

ترجمه‌ی ایثار یجور ناجوری بود: دیالوگای بی‌سروته و نامربوط، صحنه‌های منقطع و نصفه نیمه.
با توجه به اینکه فیلم‌نامه‌های ادبی چاپ شده‌ی این کتاب تفاوت‌های اساسی با محصول نهایی داشتن، امیدوارم که این ایراد از متن مبدا نبوده باشه.

ترجمه‌ی ایثار یجور ناجوری بود: دیالوگای بی‌سروته و نامربوط، صحنه‌های منقطع و نصفه نیمه.
با توجه به اینکه فیلم‌نامه‌های ادبی چاپ شده‌ی این کتاب تفاوت‌های اساسی با محصول نهایی داشتن، امیدوارم که این ایراد از متن مبدا نبوده باشه.

[تا انتهای فیلمنامۀ ایثار که به‌نوعی وصیت‌نامۀ تارکوفسکی‌ست؛ در روزِ درگذشتش]

نمی‌داند چند بار باید به این شاخه آب بدهد، اما اطمینان دارد که نمی‌گذارد روزی بگذرد، بی آن‌که دلوی آب را تا این‌جا بالا آورده باشد، تا آن‌وقت که درخت، غرقِ شکوفه شود. چرا که پدرش به او گفته که چنین خواهد شد.

[تا انتهای فیلمنامۀ نوستالژیا]

خدا را سپاس می‌گوییم به‌خاطر وجودِ آن‌ها که خود را پیشِ روی جمعیتِ مردمِ ساکت و بی‌درد، به آتش می‌کشند.

- از خاطرات روزانۀ تارکوفسکی

این فیلمنامه، نسخۀ نهایی نیست و تغییرات زیادی روش اعمال‌شده که به نظرم همه‌شون هم تغییرات مثبتی بوده‌ن. چه رؤیاهایی که به فیلم اضافه شده‌ن و چه دیالوگ‌هایی که از فیلم کم شده‌ن و جای خودشون رو به اشاره‌هایی داده‌ن که به مقصود فیلم خیلی نزدیک‌تر هستن.

(تا انتهای فیلمنامۀ استاکر)

چه بود؟ یک سنگ آسمانی یا ملاقاتی از دنیایی دیگر؟ هرچه بود، در سرزمین کوچک ما رخ داد؛ معجزۀ معجزه‌ها: منطقه.

چند سالی می‌شه که استاکر محبوب‌ترین فیلممه. نه فقط از بین کارهای تارکوفسکی؛ کلاً!
اما این فیلمنامه، کامل نیست و خیلی کمتر از خودِ فیلمه؛ هم دیالوگ‌ها و هم بسیاری از توصیف‌های صحنه، تو کتاب نیومده‌ن. با این حال، از خوندن فیلمنامه و تماشای مجدد فیلم لذت بردم.

(تا انتهای فیلمنامۀ سولاریس)

همیشه نادیده خیال می‌کردی که سولاریس رو از بقیۀ فیلم‌های تارکوفسکی کمتر دوست خواهم داشت. بعد از تماشای فیلم هم تو همین کتاب خوندم که خودِ کارگردان هم این فیلم رو کمتر از بقیۀ آثارش دوست داره. اما من دوستش داشتم و دیدنش برام جذاب بود... تا چند روز بعد از تماشا هم درگیرش بودم.

[تا انتهای فیلمنامۀ کودکی ایوان]

کاش کتاب این فیلمنامه جداگونه چاپ شده بود و می‌شد براش ریویو نوشت.
خوندن فیلمنامه‌های تارکوفسکی، لذتی چند برابر داره برای آدم. چون از لحن و نثر شاعرانه‌ای استفاده کرده که تو هیچ فیلمنامۀ دیگه‌ای پیدا نمی‌شه.
سال‌ها پیش، فیلم کودکیِ ایوان رو دیده بودم و بعد از خوندن کتاب، دوباره دیدمش. ولی این‌بار خیلی بیشتر باهاش کِیف کردم.