Bilim Quotes

“Amicus scientia est amicus Deus: Bilimin dostu, Tanrı’nın dostudur!”
― Mehmet Murat ildan

“Mistisizm renkli ve cazibelidir; fakat eğer gerçeğin peşindeysen, bilim en iyi yoldur.”
― Mehmet Murat ildan

“Önemli olan, geri dönmeyi göze alamayacağımız kadar yol gitmiş olmaktır bu konuda.”
― Oğuz Atay, Bir Bilim Adamının Romanı: Mustafa İnan

“Bilimi (daha doğrusu işleyiş ilkelerini) hiç duymadıysanız, sahte bilime kucak açtığınızın farkında bile olmayabilirsiniz.”
― Carl Sagan, The Demon-Haunted World: Science as a Candle in the Dark

“Eğer sıfırdan bir elmalı turta yapmak istiyorsanız, önce evreni yaratmalısınız.”
― Carl Sagan, Cosmos

“If you follow and observe a lion all day long and witness its struggle to survive, at the end of the day, it will make you happy to see it catch and eat a gazel. If you start the story by following and observing a gazel and witness its struggle to survive, at the end of the day, it will make you furious to see it being eaten by a lion. In other words, if you choose the starting point different, the same occasion will create two different judgements inside a person. So, the justice sensation inside a person depends on which story he/she follows and how long he /she follows it.”
― Serdal Özdemir, Felsefirastyon

“Bilim açısından sakıncalı bir başka görüş de, astlarına emirler verip onların etrafta koşuşturarak emirleri yerine getirmelerinin bilimsel araştırma yapmak olduğu sanısıdır.”
― Peter Medawar, Advice To A Young Scientist

“Kültür konusunda kendini küçümsenmiş ve yetersiz hisseden bir bilimci, klasik edebiyat ve güzel sanatlar dünyasından tamamen uzaklaşarak teselli bulur. İncinmiş bir ruh için başka bir deva da 'çokbilmiş' olmaktır. Bu durumda çevresindekiler, o günlerin gözde senaryoları, yorumları, Gödel teoremi, Chomsky'nin dilbilimi kavramı, güzel sanatlarda Rosicrucian'cı etkiler konularındaki göz kamaştırıcı konuşmaları karşısında şaşkına dönecektir. Bu, gerçekten korkunç bir intikam; ancak, eski dostlarının onu görünce kaçışmaları ile sonuçlanır. Çokbilmiş konuşma biçiminde en sık olarak kullanılan şudur: "x diye bir şey yoktur; herkesin x dediği şey gerçekte y dir." Burada x, insanların inandığı herhangi bir şey olabilir; örneğin Rönesans, romantizmin yeniden canlanışı veya sanayi devrimi; y ise işçi sınıfının gönlünde yattığı söylenen en önemli şey. Yine de çokbilmişlik bilimcilerin meslek hastalıklarından sayılmaz. Benim tanıdığım en kötü çok bilmişlerin ikisi de ekonomistti.”
― Peter Medawar, Advice To A Young Scientist

“Genç bilimciler işlerin yürütülmesinde yeterince söz sahibi olmamaktan yakınıp, sonra da onlara bu hakları kullanabilecekleri komitelerde görev verildiği zaman bundan şikayet etme yoluna gitmemelidirler.”
― Peter Medawar, Advice To A Young Scientist

“Sonuç olarak bilim, doğal dünyanın neye benzediği hakkındaki en son düşüncelerimizi temsil eden, birbirine mantıkla bağlanmış teoriler ağıdır.”
― Peter Medawar, Advice To A Young Scientist

“Bilim dünyayı anlamaya çalışır; dinler(ve felsefeler) ise genellikle insan yaşamına bir anlam verme görevini üstlenmişlerdir. İki taraf da kendi alanlarında kalmak koşuluyla, din ile bilim birbirlerini aydınlatabilirler.”
― Hubert Reeves

“Lennox'un ifadesiyle, Ford marka otomobil motorunun varlığını açıklamanın iki farklı düzeyi vardır. Birincisi, dört zamanlı motorun çalışma prensibi ve diğer fizik-mühendislik mekanizmaları cinsinden yapılan 'mekanizma' açıklaması; ikincisi ise 'Henry Ford tarafından üretilmiştir' denilerek yapılan 'fail' açıklamasıdır. İkisi de farklı düzeylerde gerekli ve aslında birbirini tamamlayıcı açıklama alanlarıdır. Bu pencereden bakıldığında inanç ile bilginin yahut din ile bilimin, başka bir deyişle, Tanrı ile insanın bilgi dünyasının çatıştırılmaya çalışılması anlamsızdır.”
― Sinan Canan, Unutulacak Şeyler

“İspatsız din ile vaitsiz fen arasında kalmış insanların kendi başlarında parlayıp başkalarına zehirli gazlar saçan kanaatler taşıyarak birbirleriyle çarpıştıkları bu kanlı dünyada herkese yarayacak uslu ve kutsî hakikatleri nerde ve nasıl bulalım?”
― Abdülhak Şinasi Hisar, Çamlıca'daki Eniştemiz

“Susan Blackmore: Düşüncelerinin birçoğunun lisanstayken şekillendiğini ve o zamandan beri de bunları ayrıntılandırdığını ve açıkladığını söyledin. Ama ben asıl şunu bilmek istiyorum: Bir bilinç filozofu olarak seni gerçekten değiştiren veya kendin hakkında nasıl hissettiğini değiştiren herhangi bir şey oldu mu hiç hayatında?

Daniel Dennett: Hatırladığım kadarıyla dine dönme gibi bir deneyimim olmadı! Ama felsefenin dışında insanlarla kurduğum etkileşimlerin hayatımda büyük bir etkisi olduğunu düşünüyorum. Kariyerimin muhtemelen ilk beş yılında, cilalı taş devri kadar eskiden, yani 60'ların sonunda, çoğunlukla filozoflarla takılmaya devam ediyordum ve zamanımın görece daha küçük ama çok önemsediğim ve beni hayretlere düşüren bir kısmını da başka disiplinlerden insanlarla konuşarak geçiriyordum. İnsanlarla yapay zeka, biyoloji, nörobilim ve psikoloji hakkında konuştuğum vakit filozof meslektaşlarımdan daha fazla şey öğrendiğimi ve bunları felsefi açıdan daha ilginç bulduğumu fark etmeye başladım. Yıllar içinde benim açımdan eğlenceli olan şeyin peşinden gittim ve sonrası kendiliğinden gelişti. Felsefe harici konferanslara ve etkinliklere giderek daha fazla davet edilmeye, daha fazla makale ve kitap okumaya başladım; hatta öyle ki felsefeyi artık görev olarak yapıyordum. Felsefe okurken, iyi bir biyoloji metni veya iyi bir psikoloji yahut yapay zeka metni okumaya kıyasla ne kadar da az eğlendiğimi fark edince şok oluyorum. İşte benim için büyük farkı yaratan da bu oldu.
Tabii bu, sahadaki birçok insanın, "O halde Dennett artık filozof değil, önceden bir filozoftu belki ama artık değil" demesi anlamına geliyor. Bu konu hakkında tartışmak istemiyorum ama eğer bu doğruysa, belki de bütün filozofların felsefeyi bırakması ve benim yaptığım şeyi yapması gerekiyor. Çünkü bana sorarsanız, felsefi sonuçlar elde ediyorum ve felsefi bir ilerleme kat ediyorum. Bunun, eski zamanlarda yaptığımız o içi boş felsefeden çok daha iyi olduğunu düşünüyorum.

Susan Blackmore: Peki, nedir felsefe?

Daniel Dennett: Felsefe, henüz sorman gereken doğru soruların ne olduğunu bilmezken yaptığın şeydir.”
― Daniel Dennett

“Ben science için gelmedim. Ben aşk için geldim.”
― Abhijit Naskar, Sleepless for Society

“Hayatlarını bile tehlikeye atacak kadar işlerini çok seven bilim insanlarının varlığı, insanoğlunun medeniyet yolunda ilerleyişi için en büyük umuttur!”
― Mehmet Murat ildan

“Hayvan yetiştiricilerinin deneyimleri bize göstermekte ki, çoğunlukla saf ırklar çiftleştirilse dahi, genellikle kendi aralarında önemli bir oranda farklılık olmaya devam etmektedir. Ama bu tür büyük değişimlerin saf insan ırkında nasıl geliştiğini ortaya koyabilecek delillerimiz bulunmamaktadır ve gelecekte de tatmin edici kanıtların öne sürülmesi muhtemel değildir, çünkü saf ırk diye bir şey yoktur.”
― Franz Boas, Anthropology and Modern Life

“Scientist yani sunflower, öyle mi düşünüyorsun! Cyanide burada - iç bir kez, ve her bağnazlık ve hayvancılık tarih olacak.”
― Abhijit Naskar, Bulldozer on Duty

“Sayısız doğal felaketler yaşamış insanlık, içinde yaşadığımız evrenin müthiş bir savaş alanı olduğunu ne zaman anlayacak? Evren, yaşayan her canlının en ilginç dostudur, çünkü o bizim hem en büyük dostumuz hem de en büyük düşmanımızdır! Evrenin düşmanlığına karşı en büyük silah ise bilimdir. Bilimin bize sunduğu teknik kalkanlar, fırtınaya, depreme, yangınlara, kozmik felaketlere karşı kullanabileceğimiz en etkin silahlardır!”
― Mehmet Murat ildan

“Biz Türkiye (Bilim Adamının Şiiri)


Deprem binalarımızı yıkabilir,
Ama hiçbir deprem umudumuzu kıramaz.
Enkazdan biz yeniden yükseleceğiz,
Hiçbir felaket bizi köle yapamaz.

Gelin, milletimizi daha iyi inşa edelim,
Bu sefer siyasete değil bilime güvenelim.
Eğer bilimin uyarılarını dinleseydik,
Böyle bir felaketi önleyebilirdik.

Bilim insanı hayatı korumak için çalışır,
Politikacı ölümle politika oynar.
Herhangi bir karar vermen gerekiyorsa,
Bilim adamını dinleyerek karar ver.

Gözümüzü açabilmemiz için neden
insanların ölmesi gerekiyor?
Hala mantıklı davranmazsak,
cenazeler hiç durmuyor.”
― Abhijit Naskar, Vande Vasudhaivam: 100 Sonnets for Our Planetary Pueblo

“Güneşe doğru yürürken kendi gölgenin senin arkandan değil de önünden yürümesi gibi bir hayalin varsa o zaman sen iyi bir bilim adamı olabilirsin, çünkü sende evrenin sana dikte ettirdiği bazı gerçekleri değiştirme arzusu var demektir!”
― Mehmet Murat ildan

“Doğanın açıklanmasını amaçlayan bilim, sorularına ancak doğa ile çelişmeyecek cevapları kabul eder.”
― Celâl Şengör

“Türkçe benim ikinci dilimdir,
Benim ana dilim sadece aşktır.
Sinirbilim benim ikinci bilimdir.
Benim ana bilim bir tek insanlıktır.”
― Abhijit Naskar, Yüz Şiirlerin Yüzüğü

“At a workshop attended by expert researchers in quantum mechanichs in 1997, Max Tegmark took an admittedly highly unscienfific poll of the participants' favored interpretation of quantum mechanics. The Copenhagen interpretation came in first with thirteen votes, while the many-worlds interpretation came in second with eight. Another nine votes were scattered among other alternatives. Most interesting, eighteen votes were cast for "None of the above/undecided." And these are the experts.”
― Sean Carroll, From Eternity to Here: The Quest for the Ultimate Theory of Time

“Medeniyet zihinden doğar,
Maymuniyet zihinden doğar.
Bütün sorunlar zihinden doğar,
Cevaplar da zihinden doğar.”
― Abhijit Naskar, Yüz Şiirlerin Yüzüğü (Ring of 100 Poems, Bilingual Edition): 100 Turkish Poems with Translations

“Bu nedenle tüm bilimciler mutlaka popüler bilimde kalem oynatarak kendi varlıklarının neden ve sonuçlarını kendilerini besleyen topluma anlatmak mecburiyetindedirler.”
― Celâl Şengör

“Evrene hem şükrediyorsun hem de küfrediyorsun çünkü o seni hem var etti hem de yok edecek! Bence hiç küfretme, sana bir şans verildi, yaşarkenki her saniyeni, varoluşta kalmak için bir yol bulmaya ve varoluşta kalmamız için mücadele eden bilime desteğe ada!”
― Mehmet Murat ildan

“Çayırlardan Google'a geçişimiz kuşkusuz epey şiddetli ve son derece verimsiz oldu, ama evrimin doğası da tam olarak böyledir. Bu dünyada devamlı olarak değişimler gerçekleşir ve hayat buna ya uyum sağlar ya da yok olur. Doğrusu, 66 milyon yıl önce devasa bir göktaşı Dünya gezegenini ıskalamış olsaydı insanlar muhtemelen evrimleşmezdi. Meksika Körfezi'ne çarpan ve küresel ateş fırtınalarına ve iklim değişikliğine yol açan bu uzay çöpü 100 milyon yıldan uzun bir süre boyunca gezegenimize hükmetmiş devasa avcıları ortadan kaldırmıştı.
Taş fırlatarak bir aslanı veya kılç dişli kaplanı savuşturabilirdik ama birçoğumuz bir araya gelsek ve en iyi şekilde işbirliği yapsak bile bir Tyrannosaurus rex'in çerezi olmaktan kurtulamazdık. Toplumsal sıçramamız parlak ve görünüşte öngörülü bir olaydı ama aynı zamanda gelişigüzel biçimde başımıza gelen uzun bir olaylar silsilesine de son derece bağımlıydı.”
― William Von Hippel, The Social Leap: The New Evolutionary Science of Who We Are, Where We Come From, and What Makes Us Happy

“Tarihimizden iyi bilinen bir hikâye vardır: Padişah III. Mustafa, çağdaşı Alman İmparatoru Büyük Friedrich’in savaşlardaki ve ülke yönetimindeki başarılarını çok iyi falcılara sahip olmasına bağlamaktaydı. Benzer başarılar için kendisine güçlü üç falcı gidermesini isteyen Padişah’a, İmparator; kendi falcılarının “sağlam maliye, adaletli yönetim ve bilime değer verme” olduğunu bildirecektir! s. 337”
― Prof. Dr. Mehmet Emin Özel

“Milyarlarca yıl sonra bu evren yok olacak ve bilim şimdiden insanoğlunun bundan kurtulmasını sağlamak için çalışıyor. Bilim şöyle diyor: Tanrı var mı yok mu beni ilgilendirmez, ben işimi Tanrı'ya ya da başka bir şeye bırakmam, kendi işimi kendim yaparım, yalnızca kendi aklıma güvenirim!”
― Mehmet Murat ildan